H4 25 Mei Arm en Rijk

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vandaag / deze week

Groepjes  PO & onderwerp

 Arm en Rijk: India & Groot Britannië:

11.    Je kunt benoemen welke criteria je kunt gebruiken om landen en gebieden met elkaar te vergelijken.
12.    Je kunt benoemen welke economische indicatoren je kunt gebruiken om landen en gebieden met elkaar te vergelijken.

India

exploitatiekolonie

Een overzees gebiedsdeel dat dient als leverancier van goedkope grondstoffen en arbeidskrachten voor het moederland.

Groot Britannië

Kernland = (financiële) dienstverlening, hoge lonen

Back to India

Ontwikkelingskenmerken

De kwaliteit van het leven van de inwoners van een land wordt vooral bepaald door het welvaartspeil. Hoe hoger de welvaart, hoe meer het land ontwikkeld is.

Ontwikkelingskenmerken

Het bnp per inwoner is de meestgebruikte indicator. Er worden ook andere ontwikkelingskenmerken gebruikt, zoals de beschikbaarheid van de basisbehoeften (voedsel, onderdak, onderwijs en gezondheidszorg) of het geboortecijfer, de levensverwachting, het energieverbruik, de bevolkingsgroei en de verstedelijking.

BNP

Het bruto nationaal product (bnp) is de totale productie van goederen en diensten in een land in een jaar, uitgedrukt in geld.

Hiermee kan je landen vergelijken.

BNP/pp nadelen:

gemiddelde

 regionale ongelijkheid

onbetrouwbaar in arme landen

wisselkoersverschillen

koopkrachtverschillen

Human development index (hdi)

Door een soort puntensysteem ontstaat er een totaalscore van drie kenmerken: een economisch kenmerk (bnp per inwoner), een demografisch kenmerk (de levensverwachting) en een sociaal-cultureel kenmerk (analfabetisme). Hoe dichter het getal bij 1 uitkomt, hoe beter de ontwikkeling.

sociale ongelijkheid

Situatie waarin bevolkingsgroepen, culturen of mensen met een bepaald geslacht, huidskleur, seksuele voorkeur, taal of ander verschil, worden gediscrimineerd op grond van de heersende normen, bijvoorbeeld in kansen op de arbeidsmarkt.

Snelle groei BNP (in sommige delen)

Superrijken, maar niet iedereen geniet mee.

Wel opkomst hoogopgeleide middenklasse.

Nog een indicator ontwikkeling

samenstelling van de beroepsbevolking

Procentuele verdeling van de werkende bevolking over de primaire, secundaire en tertiaire sector.

Ontwikkeling economie

Wereldsysteem /centrum-periferiemodel

centrum = gebied waar de economische en politieke macht is geconcentreerd.

periferie =gebied dat weinig politieke en economische macht heeft.

semiperiferie = gebied dat een tussenpositie inneemt tussen het centrum en de periferie.

Ruilvoet

ruilvoet = Verhouding tussen het prijspeil van de exportproducten en het prijspeil van de importproducten.

De ruilvoet geeft aan hoeveel goederen een land moet exporteren om een bepaalde hoeveelheid goederen te kunnen importeren.

Voor de arme landen zijn de handelsrelaties vaak nadelig

Van planeconomie naar markteconomie

Vanaf 2000 heeft India speciale economische zones (sez) ingesteld. In deze gebieden zijn de belastingen laag en is de infrastructuur goed. De sez moeten de aanjager zijn van India’s economische groei.

Demografische termen

bevolkingsdichtheid = het gemiddelde aantal inwoners per vierkante kilometer (inw/km2)

bevolkingsspreiding = Verdeling van de bevolking over een bepaald gebied.

bevolkingsgroei = Toe- of afname van de bevolking door geboorte en sterfte en immigratie en emigratie

demografische druk

De verhouding tussen de productieve leeftijdsgroep (20 - 65 jaar) en de niet productieve groepen (0 - 20 jaar en 65+).

globalisering

Proces waarbij landen op economisch, cultureel, sociaal en politiek gebied met elkaar verbonden worden.

economische globalisering=
Globalisering waarbij de nadruk ligt op de groeiende internationale handel, de directe buitenlandse investeringen en de toegenomen betekenis van multinationals.

Transport

Dankzij de vooruitgang in de transporttechnologie werden de vervoermiddelen de afgelopen eeuw steeds sneller en groter.

transporttechnologie =
Moderne technieken waaronder digitale technologie, die het mogelijk maken goederen sneller, goedkoper en op grotere schaal te vervoeren en te distribueren.

Communicatietechologoie

Belangrijk was de ontwikkeling in de communicatietechnologie.

communicatietechnologie =
Moderne, digitale technieken die een snelle, goedkope en overal toegankelijke uitwisseling van berichten mogelijk maken.

Schaalvergroting

Door de schaalvergroting in de transportwereld dalen de vervoerkosten per eenheid product.

tijd-ruimtecompressie =
Proces waarbij de relatieve afstand tussen plaatsen door de moderne transport- en informatietechnologie daalt.

Voordelen Globalisering

meer keuze en zijn de producten goedkoper.

Wereldwijde economische groei

Werkgelegenheid in gebieden waar voorheen een gebrek was.

Nadelen Globalisering

Werkgelegenheid verdwenen in gebieden

Macht multinationals neemt toe.

Toename transport slecht voor milieu.

Kloof arm en rijk vergroot, tussen en binnen landen.

global shift = Het verschuiven van het economische zwaartepunt op de wereld.

triade =De drie macroregio’s (westerse landen) waartussen de grote handelsstromen plaatsvinden.

Wat zijn de onderwerpen

internationale arbeidsverdeling

Het verschijnsel dat landen zich toeleggen op de productie van bepaalde goederen of de levering van bepaalde diensten.

Productie => Mexico

6. Je weet wat de gevolgen zijn voor de herkomstgebieden van de migratie van arbeiders naar de maquiladoragebieden

7. Je kunt de fases benoemen waarin de arbeidsmigratie plaatsvond van Mexico naar de V.S.

Eerst naar de stad, daarna Maquilodora gebieden en daarna de VS.

Selectieve migratie: 15 tot 35 jaar

7. Je kunt de fases benoemen waarin de arbeidsmigratie plaatsvond van Mexico naar de V.S.

 1. De eerste Mexicaanse migranten kwamen rond 1880 naar de V.S. Daar had men veel goedkope arbeidskrachten nodig voor de aanleg van de spoorlijnen.

2. Gedurende de Eerste Wereldoorlog, toen veel Amerikaanse soldaten vochten op de slagvelden in Europa, waren de Mexicaanse arbeidskrachten samen met de Amerikaanse vrouwen zelfs onmisbaar.

3. Tussen de twee wereldoorlogen in werd de migratie teruggeschroefd.

4. Pas in de Tweede Wereldoorlog werd er weer een beroep gedaan op de Mexicaanse arbeidskrachten. De Amerikaanse overheid startte met het zogenoemde braceroprogramma (bracero = seizoenarbeider in het Spaans).

5. Toen de oorlog was afgelopen, waren er minder werknemers nodig voor de oorlogsindustrie

8.Je kunt de gevolgen benoemen van de toetreding tot de NAFTA voor de (il)legale migratie van de Mexicanen naar de V.S.

Het blijkt nu dat de NAFTA een averechts effect heeft op de Mexicaanse arbeidsmigratie: de migratie lijkt juist toe te nemen. Dit heeft te maken met de verschillen tussen de drie landen die deelnemen aan de NAFTA: twee ontwikkelde landen en een ontwikkelingsland.

VS: Technologische voorsprong (efficiënter) & subsidies.

Migratieroutes door Mexico

9.Je weet hoe en waarom er vanuit Midden-Amerika via Mexico migratie plaatsvindt naar de V.S.

Guatemala, El Salvador en Honduras, deze drie landen hebben sinds 2006 onderling open grenzen.

Lichamelijk wordt er veel gevergd van de migranten: uitputting (te voet) , uitdroging (door woestijnen), gevaar, misdaad, misbruik.

De migranten uit Midden-Amerika zijn vooral jonge mannen die laagopgeleid en analfabeet zijn.

Alleen staande vrouwen komen vaak terecht in de prostitutie

De redenen om vanuit Midden-Amerika naar de Verenigde Staten te willen migreren, zijn vaak economisch van aard, maar ook  vanwege criminaliteit, geweld, drugs en bendeoorlogen.

9.Je weet hoe en waarom er vanuit Midden-Amerika via Mexico migratie plaatsvindt naar de V.S.

Beter af in de VS ?

Ze vinden niet altijd werk en leven continu in angst omdat ze illegaal zijn.

Wanneer de migranten werk hebben gevonden, verdienen ze veel meer dan in hun herkomstland

10.Je kunt de mogelijkheden en beperkingen van Midden-Amerikanen om de ‘Amerikaanse droom’ te realiseren benoemen.