6.1 - Een wereldeconomie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

                       Tijdvak 6: regenten & vorsten     

• 1600-1700: regenten & vorsten
• Onderwerpen:

1. Ontstaan van een Wereldeconomie (6.1)
2. De Gouden eeuw (6.2)
3. Het absolutisme (6.3)
4. Wetenschappelijke revolutie (6.4)

Dit tijdvak

1. Paragraaf 6.1 Ontstaan van een wereldeconomie

2. Johan van Oldenbarnevelt

3. 6.2 De Gouden Eeuw van Nederland

4. 6.3 Het absolutisme

5. Gebroeders De Witt

6. PO

7. 6.4 De wetenschappelijke revolutie 

6.1  Een Wereldeconomie
Handboek bladzijdes 70 en 71 

Kenmerkend aspect 

Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

Handelskapitalisme

Vroege vorm van kapitalisme waarbij handelaren een leidende rol hebben in de economie.

16de en 17e eeuw in de Republiek

Handelskapitalisme in de Nederlanden

• Moedernegotie = Moeder der alle handel
• Handel in bulkgoederen graan, hout, vis
• Handel in de Oostzee maakt de Nederlanden rijk 
• Tot begin 18e eeuw de meest belangrijke handel 

Waarde Moedernegotie in 1636

Opbrengsten van de VOC gedurende diens bestaan

Deze producten waren 'exotisch' en extreem duur (peperduur!)

• Specerijen (kaneel, kruidnagel, nootmuskaat, peper
• Chinese en Japanse zijde en porselein 

Concurrentie leidt tot VOC 

• Door handelscompagnieën stijgen vraag en aanbod
• Specerijen duur --> alleen in Azië 
• 1602: alle handelscompagnieën samen in Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) 
• Bekostigd met aandelen. 

VOC krijgt handelsmonopolie 'in het Oosten' 

Alleenrechten VOC 

• Alleenrecht  (monopolie) op handel in Azië
• Verdragen sluiten
• Soldaten en ambtenaren in dienst nemen
• Forten en versterkte handelsposten bouwen
• Op eigen houtje oorlog voeren

• Het was mogelijk in oorlog te zijn met de VOC, maar niet met de Republiek (en omgekeerd!) 

1621: Succes VOC leidt tot WIC 

West Indische Compagnie

• Belangrijkste doelen:
• 1. Spanje dwarsbomen in Amerika'
• 2. Koloniën stichten 

• Belangrijkste inkomsten:
• 3. Spaanse schepen kapen (Zilvervloot)
• 4. Trans-Atlantische (Slaven)handel
• 5. Walvisjacht

• WIC is nooit écht succesvol geweest 

Huiswerk

Lezen paragraaf 6.1 Een wereldeconomie, handboek bladzijdes 70 en 71 

Maken uit je opdrachtenboek van paragraaf 6.1 vraag 2, 3, 6, 7 en 8 bladzijdes 60 en 61