Herhalingsles hfst 3

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 3 

Hoe werken markten?

Planning

Leerdoelen  §3.4

Herhaling

Aan de slag

H 3.4: Lesdoelen

• Je kunt de aanbodzijde van de arbeidsmarkt beschrijven.
• Je kunt de vraagzijde van de arbeidsmarkt beschrijven.
• Je kunt uitleggen dat vraag en aanbod op de arbeidsmarkt niet altijd op een goed op elkaar aansluiten. 
• Je kunt prijsvorming op de arbeidsmarkt beschrijven. 

Herhaling

De vraagfunctie

Economische wiskunde

Qv = AP + B

Wiskunde

Y = AX + B

Aanbodfunctie

Het aanbod geef je weer met een aanbodfunctie

Qa = aP - b

Qa = aangeboden hoeveelheid
P = prijs van het product
a en b kunnen per situatie verschillen

Aanbodlijn tekenen

Om een lijn te tekenen, heb je 2 punten nodig:

1. Vul Q=0 in de formule in en reken P uit
2. Vul een prijs (P) in die hoger ligt dan het antwoord bij punt 1 en reken Q uit 
3. Teken de 2 punten in het assenstelsel in en teken de lijn

Markt evenwicht

Wanneer vraag en aanbod  aan elkaar gelijk zijn is er marktevenwicht. 

De prijs in het marktevenwicht kunnen we uitrekenen door de vergelijking Qv = Qa op te lossen. 

qv = -100p + 600

qa = 50p - 150

Aanbodoverschot of vraagoverschot

•  Als de prijs hoger is dan het evenwicht => meer aanbod dan vraag => aanbodoverschot => daalt de prijs.
• Als de prijs lager is dan het evenwicht => meer vraag dan aanbod => vraagoverschot => stijgt de prijs. 

Marktvormen

Om welke marktvorm het gaat, wordt vooral bepaald door twee factoren: 

• de aard van het product (heterogeen of homogeen)
• het aantal aanbieders (die deze producten willen verkopen)
• Aantal vragers

Aard v/h product

Homogene goederen zijn producten waarvan elke eenheid in de ogen van de afnemer precies hetzelfde is

Heterogene goederen zijn goederen of diensten waar je als klant verschillen in kan zien

Toetreding tot 

de markt

De toetreding tot een markt kan vrij zijn of beperkt worden door marktbarrières. 

Voorbeelden van zulke barrières zijn:

• patentbelemmeringen
• vestigingseisen
• juridische barrières

Marktvormen

Als je weet hoeveel aanbieders en vragers er zijn, en welke aard het product heeft (homogeen/heterogeen) kan je de marktvorm bepalen:

• Volkomen concurrentie
• Monopolie
• Oligopolie
• (Monopolistische concurrentie)

Volkomen concurrentie

• Veel vragers en aanbieders. 
• Het is een homogeen product. 
• De prijs is al bepaald door de hoeveelheid aanbieders en hoeveelheid vragers. 
• In mijn eentje naar een andere aanbieder stappen, verandert de prijs niet. 
• Makkelijk toetreden.

Gevolg van deze kenmerken is dat een individuele producent geen invloed heeft op de prijs.

-->> Dit is een perfect werkende markt

Monopolie

• Veel vragers 
• Er is maar één aanbieder
• Logischerwijs een homogeen goed.  
• Niet mogelijk om tot de markt toe te treden

De prijs is meestal hoog, want er is geen concurrentie. 

Oligopolie

• Veel vragers 
• Weinig/beperkt aantal aanbieders
• Daardoor kunnen consumenten en concurrenten de prijs in de gaten  houden 
• Producten kunnen homogeen of heterogeen zijn. 

Wanneer een bedrijf de prijzen laat dalen, zullen veel consumenten overstappen. Waardoor concurrenten gedwongen zijn hun prijzen óók te laten dalen. Op die manier is de kans op een prijzenoorlog erg groot. Uit angst voor een prijzenoorlog zullen deze producenten dus niet snel concurreren met de prijs. In plaats daarvan gaan ze concurreren door hun product heterogeen te maken, zodat de consument de voorkeur heeft voor een bepaalde producent.

Monopolistische concurrentie

• Veel vragers en veel aanbieders
• Producten zijn heterogeen 
• Marketing en reclame zijn belangrijk om een aandeel in de markt te krijgen. 

Voorbeeld: Restaurants / kledingwinkels

Verschillende marktvormen

Aan de slag

Herhalingopgaves §3.4

Klaar?

Huiswerk ander vak.