H14 14.1 en 14.2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H14 Zintuigen

14.1 Zintuigen (maken 1,2,5)

In dit hoofdstuk gaat het vooral om zintuigen waarmee we de buitenwereld waarnemen. Er zijn nog veel meer zintuigen, zoals spierspoeltjes of zintuigjes waarmee de temperatuur van het bloed of de bloeddruk worden gemeten.

Zintuigen

Elke zintuigcel is gevoelig voor één bepaald soort prikkel.

Je noemt dat een adequate prikkel.

Niet elke adequate prikkel wordt omgezet in impulsen. De prikkel moet sterker zijn dan een bepaalde minimumsterkte, de prikkeldrempel.

In leidingwater zit een beetje zout. Je drinkt water en in je zoutsmaakzintuigcellen in je tong is een verandering meetbaar. Toch proef je geen zout. Dit komt doordat

1. de prikkeldrempel is niet bereikt
2. er is adaptatie opgetreden
3. zout niet de adequate prikkel is
4. je smaakzintuigcel geen chemoreceptor is

Receptorcellen van zintuigen zijn gevoelig voor een adequate prikkel

Nectar 14.2 GEHOOR

Doelstellingen

• Je kent de bouw van het oor en kunt uitleggen hoe dit orgaan de voor haar adequate prikkels opvangt. 
  
• Je kunt uitleggen hoe een adequate prikkel wordt omgezet in een impuls : werking van orgaan van Corti
• Je kunt uitleggen dat bij veel waarnemingen adaptatie plaats door veranderingen in het zintuigorgaan, de zintuigcel en/of de hersenen (specifiek bij gehoor).
• Je kan de leerstof toepassen bij gehoorafwijkingen.

Wat weet je nog van klas 1?

Wat is de juiste weg die de geluidstrillingen in je oor volgen ?

1. trommelvlies-gehoorbeentjes-slakkenhuis
2. trommelvlies-slakkenhuis-gehoorbeentjes
3. gehoorbeentjes-trommelvlies-slakkenhuis
4. slakkenhuis-trommelvlies-gehoorbeentjes

Oor

Waar worden hoge geluiden doorgegeven?

1. aan het begin van het slakkenhuis
2. In het midden van het slakkenhuis
3. aan het einde van het slakkenhuis

hoge geluiden:

begin van het slakkenhuis

lage geluiden: eind van het slakkenhuis

Hoog of laag geluid

Geef de kenmerken van de amplitude en frequentie van een trilling bij

-hoog en laag geluid 

-hard en zacht geluid

(natuurkunde)