H14 14.1 en 14.2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H14 Waarnemen

Het type ionkanaal dat opengaat (Na+, K+ of Cl-) is afhankelijk van de neurotransmitter die wordt afgegeven

1. Waar
2. Niet waar

De hoeveelheid neurotransmitter die per tijdseenheid door een bepaalde zenuwcel in een synapsspleet wordt gebracht is niet constant.

Waarvan is de hoeveelheid transmitter afhankelijk?

1. van de frequentie waarmee impulsen aankomen
2. van de herkomst van de aankomende impulsen
3. van de sterkte van de aankomende impulsen
4. van de sterkte van de actiepotentiaal van de zenuwcel vóór de synaps

Het uiteinde van een motorische zenuwcel (motorisch eindplaatje) geeft de neurotransmitter acethylcholine af, dat voor een reactie van de spiervezel zorgt.
Onder normale omstandigheden verdwijnt het acetylcholine onder andere doordat het wordt omgezet met behulp van het enzym acetylcholinesterase en weer wordt opgenomen door het neuron. Bij de spierziekte myasthenia gravis, een vorm van spierzwakte, is een deel van de acetylcholinereceptoren bezet door antistofmoleculen, waardoor zich onvoldoende acetylcholine kan binden. Bij lijders aan deze ziekte leidt toediening van acetylcholinesterase-remmende stoffen tot vermindering van de spierzwakte. Waardoor verminderen acetylcholinesterase-remmers de spierzwakte?

1. Doordat acetylcholine langer in de synaps aanwezig is, kunnen meer actiepotentialen in de spiervezels ontstaan.
2. Doordat de acetylcholinesterase-remmers de postsynaptische membraan depolariseren, kunnen meer actiepotentialen in de spiervezels ontstaan.
3. Doordat de acetylcholinesterase-remmers de antistofmoleculen losmaken van de acetylcholinereceptoren, kunnen meer actiepotentialen in de spiervezels ontstaan.

Wanneer je gespannen bent, heb je vaak een droge mond. Dit wordt veroorzaakt door je...

1. (Ortho)sympatisch zenuwstelsel
2. Parasympatisch zenuwstelsel
3. Animaal zenuwstelsel

Wanneer je iets heets aanraakt, heb je wat we noemen de 'terugtrekreflex' Dit wordt veroorzaakt door je...

1. (Ortho)sympatisch zenuwstelsel
2. Parasympatisch zenuwstelsel
3. Animaal zenuwstelsel

H14 Waarnemen

Leerdoelen

•  Je leert welke verschillende typen prikkels er zijn en hoe zintuigcellen erop reageren (14.1)
  
• Je leert hoe je oren geluidstrillingen verwerken
  

Zintuigcellen

Zintuigcellen moeten een signaal doorgeven aan een sensorisch neuron.

Zintuigen

Elke zintuigcel is gevoelig voor één bepaald soort prikkel.

Je noemt dat een adequate prikkel.

Niet elke adequate prikkel wordt omgezet in impulsen. De prikkel moet sterker zijn dan een bepaalde minimumsterkte, de prikkeldrempel.

Receptorcellen van zintuigen zijn gevoelig voor een adequate prikkel

Receptoren - prikkels

Mechanoreceptoren: druk zorgt voor 

opengaan Na+ poorten. De Na+ poort

is zelf gevoelig voor druk

Thermoreceptoren: temperatuur zorgt

voor openen Na+ poorten, de Na+ poort

heeft een temperatuurgevoelig eiwit 

Receptoren - prikkels

Chemoreceptoren: binding moleculen

aan receptor zorgt voor vrijkomen

secundaire boodschapper, die zorgt

voor openen Na+ poorten

Receptoren - prikkels

Fotoreceptoren: licht op een licht-

gevoelig eiwit zorgt voor vrijkomen

secundaire boodschapper, die zorgt

voor openen Na+ poorten

Prikkelsterkte

De actiepotentiaal is altijd even sterk. 

Sterkere prikkel =

meer neurotransmitter =

hogere frequentie van actiepotentialen.

Zintuigcellen hebben over hun membraan een rustpotentiaal. Hoe verandert dit wanneer Na+-poorten openen?

1. Depolarisatie
2. Hyperpolarisatie
3. Repolarisatie
4. Geen verandering

In leidingwater zit een beetje zout. Je drinkt water en in je zoutsmaakzintuigcellen in je tong is een verandering meetbaar. Toch proef je geen zout. Dit komt doordat

1. de prikkeldrempel is niet bereikt
2. er is adaptatie opgetreden
3. zout niet de adequate prikkel is
4. je smaakzintuigcel geen chemoreceptor is

https://schooltv.nl/video/het-evenwichtsorgaan-hoe-weet-het-lichaam-dat-het-beweegt/

Nectar 14.2 GEHOOR

Wat weet je nog van klas 1?

Wat is de juiste weg die de geluidstrillingen in je oor volgen ?

1. trommelvlies-gehoorbeentjes-slakkenhuis
2. trommelvlies-slakkenhuis-gehoorbeentjes
3. gehoorbeentjes-trommelvlies-slakkenhuis
4. slakkenhuis-trommelvlies-gehoorbeentjes

Waar worden hoge geluiden doorgegeven?

1. aan het begin van het slakkenhuis
2. In het midden van het slakkenhuis
3. aan het einde van het slakkenhuis

Hoge geluiden:

begin van het slakkenhuis

Lage geluiden: eind van het slakkenhuis

Leerdoelen

•  Je leert welke verschillende typen prikkels er zijn en hoe zintuigcellen erop reageren (14.1)
  
• Je leert hoe je oren geluidstrillingen verwerken