Spelling blok 4; samentrekking en apostrof

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Spelling blok 4

Samentrekking en apostrof

2HAVO

Ik (worden) morgen ingeënt.

De man heeft de vragen zorgvuldig (beantwoorden).

Mijn laptop is niet (opladen).

Wat is een
samenstelling?

Samentrekking

'Een samentrekking is een zin waarin een woord of een woorddeel wordt weggelaten, omdat hetzelfde woord al eens in de zin voorkomt. Het deel wat wordt weggelaten zorgt er dan voor dat de zin korter wordt, en dus wordt samengetrokken.'

Wanneer mag je een samentrekking maken?

Als je een samentrekking maakt, mag dat alleen als het weggelaten woord in beide zinnen:

• enkelvoud of meervoud is
• dezelfde grammaticale functie heeft (pv, ow, lv)
• dezelfde betekenis heeft

Een voorbeeld!

Ik drink liever rode wijn dan witte. 

Het woord wijn is weggelaten. 

Dat mag, het is een correcte samentrekking.

Nog een voorbeeld!

De meeste scholieren lezen liever Engelse boeken dan Franse.

Het woord boeken is weggelaten.

Dat mag, het is een correcte samentrekking.

Laatste voorbeeld!

De tentamens werden gisteren teruggegeven, maar een tentamen nog achtergehouden.

Het woord werd/werden is weggelaten.

Dat mag niet, het is een foute samentrekking.

Weglatingsstreepje

Soms laat je een woorddeel weg, dan plaats je een weglatingsstreepje. Wanneer mag dat?

Als het weggelaten deel van het woord komt terug in het tweede woord: voor- en nadelen

Is deze samentrekking juist of onjuist?
''In de zomer ga ik naar Frankrijk om te skiën en naar Spanje om te zonnen.''

1. Juist
2. Onjuist

Is deze samentrekking juist of onjuist?
'Pim hield van haar en haar hand vast.'

1. Juist
2. Onjuist

Maak een correcte samentrekking:
'Mijn vader is werkzaam in de landbouw en tuinbouw.'

Is deze samentrekking juist of onjuist?
'Ik heb een nieuw bedrijf gestart in fietsverkoop en -verhuur.'

1. Juist
2. Onjuist

Apostrof

Helpt om uitspraakproblemen te voorkomen:

• bij meervoud van zelfstandig naamwoorden op -a, -i, -o, -u en -y: paraplu's
• bij meervoud van letters en afkortingen: dvd's
• bij een verkleinwoord van letters, cijfers, afkortingen en woorden die eindigen op -y: baby'tje - 6'je - tv'tje

Geef een voorbeeld van een verkleinwoord met apostrof.

Apostrof

• Bij de bezitsvorm van zelfstandig naamwoorden:              oma's boek - Inez' fiets - Max' haar
• Bij achtervoegsels van afkortingen: wc'tje
• Bij woorden waarbij je letters weglaat: z'n 

Wat is de correcte spelling?

1. A4-tje
2. A4'tje
3. A4tje
4. Aviertje

Genoeg nieuwe theorie!

Aan de slag 

Spelling blok 4; maak opdracht 5 t/m 7

Huiswerk voor woensdag 17 maart

Wat is een
samentrekking?