Ordening

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Ordening

3.1 Steeds kleinere groepen

1 Je kunt de celkenmerken noemen van dieren, planten, schimmels en bacteriën.

2 Je weet hoe de groepen in de biologie worden gemaakt.

3.1 Kenmerk

Een eigenschap waarmee je een organisme kunt onderscheiden van andere organismen

- Celkern

- Bladgroenkorrels

- Celwand

Kenmerken

- Celkern

- Bladgroenkorrels

- Celwand

Steeds kleineren groepen

Vertakkingsschema

3.1 Overeenkomsten in verwantschap

3 Je kunt soorten en rassen onderscheiden.

4 Je kunt uitleggen dat de indeling van organismen berust op overeenkomst en verwantschap.

Dezelfde soort?

Variatie binnen een soort

Evolutie

Soorten ontstaan, veranderen en verdwijnen

Grondleggen evolutietheorie
Charles Darwin

Verwantschap

overeenkomst in DNA en uiterlijk van verschillende organismen

3.2 en 3.3 Schimmels en bacteriën

3.2 en 3.3 Cellen

3.2 en 3.3 Deling

Schimmels           Bacteriën

Nuttige bacteriën en schimmels

Bacterien en schimmels leven van dode resten in de natuur. Deze ruimen ze op. Ze worden daarom reducenten genoemd

Nuttige bacteriën en schimmels

4.4 Planten

6 Je kunt kenmerken en voorbeelden noemen van vaatplanten en groenwieren.

7 Je kunt kenmerken en voorbeelden noemen van sporenplanten en zaadplanten.

Zaadplanten

Sporenplanten

wieren(algen)

Eencellige  wieren

Meercellige wieren

Geen wortels, stengels of bladeren.

Geen bloemen

Waarom horen de wieren/algen dan toch bij de planten?

Indeling plantenrijk

Praktische opdracht

Zoek zelf een organisme

Ga naar buiten met je smartphone en zoek iets biologisch in de tuin, het park of de vrije natuur. Een blad, vogelveer, slakkenhuis: alles mag. Een hele plant of dier is nog beter! Het moet natuurlijk wel iets biotisch zijn. Maak een duidelijke foto van alle onderdelen.

- Bekijk het organisme extra goed.

- Benoem zo veel mogelijk kenmerken die je ziet.

Hoe ging het beschrijven van je natuurvoorwerp? Biologen zijn heel open over wat ze doen. Ze vragen altijd andere biologen naar hun mening. Laat jouw werk dus ook aan iemand anders zien.

Werk in tweetallen. 
 

- Vraag wat hij of zij van jouw kenmerken vindt.

- Heb jij alle belangrijke dingen benoemd?

Nu je de kenmerken weet van jouw organisme, kun je uitzoeken tot welke soort hij hoort. Je gaat je organisme determineren. Dat betekent ‘op naam brengen’. Na het determineren weet je hoe de soort heet. Probeer het zelf.

Zoek op bijvoorbeeld google op determineren boom of determineren vogel en ga aan de slag.
 

Gelukt om de soort te vinden? Gefeliciteerd, de eerste stap van ordenen heb je al onder de knie! Welke kenmerken die je in opdracht 2 zelf hebt genoemd kwam je tegen tijdens het determineren? Dit zijn de onderscheidende kenmerken: dingen waaraan biologen soorten herkennen.

- Welke onderscheidende kenmerken kwam je tegen?

- Welke is volgens jou het opvallendst?

- Welke kenmerken zijn minder opvallend?

3.4 Dieren

5 Je kunt dieren indelen op grond van de kenmerken skelet en symmetrie.

Symmetrisch

voorwerpen (of dieren) die je in twee gelijke helften kunt verdelen

Niet symmetrisch ->

Tweezijdig symmetrisch

Veelzijdig symmetrisch

Inwendig skelet

het skelet aan de binnenkant van het lichaam van een dier

Uitwendig skelet

het skelet aan de buitenkant van het lichaam van een dier

Pantser

Geen skelet

Geen stevige/harde delen.

6 stammen dierenrijk

Filmopdracht

Bekijk de film en beantwoord de volgende vragen:

- Hoe veel organismen zijn er ongeveer?

- Op welke eilandengroep komen veel diersoorten voor die verder nergens voorkomen?

- Naar welke 3 dingen kijken wetenschappers bij het indelen in groepen?

www.bing.com

Opdracht

Neem onderstaande tabel over en vul zelf in

	Planten	Schimmels	Dieren	Bacterien
Cytoplasma
Celwand
Celkern
Bladgroen