1.1 De tijd van burgers en stoommachines

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

De industriële samenleving in Nederland

                                                                          19e eeuw                        1800-1900

De late industrialisatie in 

Nederland

In Nederland kwam de industrialisatie laat (na 1865) op gang.

Oorzaken:

• Industrie werd niet nodig gevonden
  
• Beleggers durfden niet
  
• Geen steenkool (energiebron voor industrie)
  

Belegger: iemand die geld investeert in een bedrijf, dienst, product, etc.

Industrialisatie: de uitbreiding van fabrieken en de komst van nieuwe fabrieken.

De late industrialisatie in

Nederland

Er waren vier oorzaken voor de industrialisatie van Nederland.

1. Omdat handel en landbouw steeds minder opleverden, hielp de overheid met het opzetten van textielfabrieken. 
2. Nederland verwerkte producten uit Nederlands-Indië tot eindproducten en verhandelde deze.  
3. Dankzij de gunstige ligging van Nederland konden industrieproducten snel verhandeld worden. 
4. Door de sterke bevolkingsgroei waren er voldoende arbeidskrachten beschikbaar.

De industriële revolutie

De mensen trokken van het platteland naar de fabrieken om als arbeider in de fabriek te werken. Dit heet Urbanisatie: een trek van de landelijke gebieden naar de stad, verstedelijking. 

Gevolgen:

• Industriële samenleving
• Ontstaan van industriesteden. 
• Van (huis)nijverheid              industrie. 

Aardewerkfabriek van Regout in Maastricht (1865)

De industriële revolutie

Na 1895 nieuwe energiebronnen (elektriciteit en aardolie) en opkomst nieuwe industrieën (bijv. olie, gloeilampen, chemie).

 Industrialisatie            Nieuwe banen in industrie en in dienstensector.

Oorzaken snelle industrialisatie na 1895:

• Groei wereldhandel (groei Duitse industrie)
  
• Bevolkingsgroei (meer kopers)
  

De industriële revolutie

De hoge productie van de nieuwe fabrieken was erg winstgevend voor de eigenaren van de fabrieken en zorgde voor een grote rijkdom bij deze kapitalisten: aanhangers van kapitalisme, fabriekseigenaren. 

Kapitalisme: Vorm van produceren in die is gericht op het behalen van een zo hoog mogelijke winst. Bedrijven zijn in het bezit van mensen en niet van een land.

Spotprenten

Kapitalisten worden vaak afgebeeld met:

• Pak + hogehoed
• Dik en onverzorgd
• Met veel geld.
• Positief of negatief beeld? 

Wie heeft de bron gemaakt en waarom denk je dat?

Transportrevolutie

In Nederland vond eerst een transportrevolutie plaats: grondige modernisering en verbetering van verkeer en transport in de 19e eeuw.

Dit gebeurde door: aanleg van kanalen, verharde wegen en spoorwegen.

Transportrevolutie -> behoefte aan ijzeronderdelen en machines -> industrialisatie in Nederland.

Veranderingen op het platteland.

Het ging ook goed met de landbouw door:

• Gebruik stoommachines                    hogere opbrengst
• Uitvinding kunstmest                         hogere opbrengst 
• Meer vraag naar zuivelproducten (oorzaak: bevolkingsgroei en stijging van de welvaart)
• Mechanisatie:  het vervangen van handarbeid door machines  minder banen in landbouwsector                landarbeiders trokken naar fabrieken in steden.

Gevolgen industrialisatie 

Industriele samenleving ontstaat met verschillende sectoren

Er ontstaat een arbeidsmarkt met mensen die in dienst zijn : Werknemers en mensen die de baas waren : Werkgevers

Meer en grotere steden

Bestaande steden groeiden en er kwamen nieuwe steden bij. Dit heet verstedelijking.

Meer dan de helft van de bevolking kwam in steden te wonen.

Oorzaken verstedelijking:

• Bevolkingsgroei 
  
• Werkloosheid op het platteland -> trek naar stad (door industrialisatie werk in de stad) 
  

Urbanisatie

• Verstedelijking

• Grote armoede
  

• Waarom gebeurde dit?