Les 9 - Verkiezingen en Samen besluiten

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Burgerschap

Verkiezingen en Samen Besluiten

- Oorlog in Israel en Palestina

- Lesdoelen van vandaag 

- Instructie over: 

Politiek, Verkiezingen en de Tweede Kamer

- Zelfstandig opdrachten maken

- Afsluiting

Oorlog Israel - Palestina

vraag om respect 

gevoelig onderwerp

is er iemand in de klas met een joodse of palestijnse achtergrond?

Oorlog is vreselijk; 

geloof, holocaust

bondgenoten

cultuur verschillen

Doel: bespreekbaar maken, gevoelens delen, uitleg geven, mening laten vormen, kritisch denken

 

Wat zou jij doen als je de baas van nederland was? 

Aan het einde van de les: 

-  heb je inzicht gekregen in hoe 

de verkiezingen werken 

-  kan je uitleggen hoe de regering 

daarna tot stand komt. 

- kan je twee taken noemen van de Tweede kamer

Hoeveel politieke partijen kan jij opnoemen? (schrijf een getal op)

Stel je voor, jij bent 18 jaar en mag bij de volgende verkiezingen voor de tweede kamer stemmen. Op welke partij stem jij en waarom?

Politiek? 

Politiek in Nederland

Nederland is een indirecte democratie.

Dat betekent dat het volk beslist wat er in Nederland gebeurt.

Daarvoor kiest het volk vertegenwoordigers.

Die vertegenwoordigers horen bij een politieke partij. Je moet lid worden van een politieke partij of een nieuwe politieke partij oprichten als je volksvertegenwoordiger wil zijn in de Tweede Kamer.

De leden van een partij hebben dezelfde ideeën over hoe NL moet worden georganiseerd. 

Wat is politiek eigenlijk?

Politiek gaat voornamelijk over keuzes maken!

Er is beperkt geld beschikbaar en waar besteden we dat aan? Economie, buitenlandse zaken, onderwijs, gezondheidszorg, etc.

Politieke partijen hebben daar verschillende ideeën over. Burgers kiezen degene die de keuzes mogen maken bij verkiezingen. 

Politieke partijen

Ben je links of rechts lijkt de meest gestelde 

vraag als iemand wil weten wat jouw 

politieke "kleur" (=keuze) is? 

Ga nu naar: NPO Kennis story

https://npokennis.nl/story/290/wat-is-politiek-links-en-rechts 

Lees de teksten en bekijk de video's 

Politieke partijen

Politieke partijen: mensen sluiten zich aan bij een partij vanwege de standpunten waar de partij voor staat. 

Politieke partijen zijn in te delen in verschillende stromingen: 

- Links of rechts

- Progressief of Conservatief 

- Sociaal, Liberaal, Christelijke

Wat vindt jij een belangrijk onderwerp voor de politiek?

Verkiezingskalender

• 22 november 2023: Verkiezingen tweede kamer
  
• mei 2024: Europees Parlement (1 x per 5 jaar!)
  
• maart 2026: Gemeenteraad
  
• maart 2027: Provinciale Staten en Waterschap

Verkiezingen en Campagnetijd

Partijen en politici willen zoveel mogelijk stemmen krijgen, want dat betekent meer invloed op de keuzes/ besluiten in het land: 

* ze maken een verkiezingsprogramma 

* stellen een kieslijst op met de mensen die gekozen kunnen worden

* zijn op straat te vinden 

* veel in de media (talkshows/ debatten/ X/ instagram en tik tok)

--> proberen kiezers te overtuigen van hun standpunten. 

Hoe bepaal je op wie je stemt? 

- kieswijzers

- debatten bekijken

- nieuws volgen

- erover praten met vrienden, familie, collega's

- verkiezingsprogramma's lezen

- welke stroming past bij jou? Links/ rechts/ conservatief/ progressief? 

Uitslag

- stemmen worden geteld door vrijwilligers. 

- tellen is openbaar - iedereen mag meekijken. 

- in Rotterdam geteld in Ahoy. 

- hoe meer stemmen een partij heeft, hoe meer zetels in de Tweede Kamer/ Provinciale Staten/ Gemeenteraad/ Europees Parlement of gebiedscommissie (Rotterdam/ Amsterdam)

150 

"zetels"

Formatie Kabinet

Na de verkiezingen wordt op basis van de verdeling van de zetels in de Tweede Kamer het Kabinet gekozen.

De partij die bij de verkiezingen het grootste is geworden gaat de Regering vormen en levert de minister - president.  

Deze partij heeft niet de meerderheid (76 zetels) in de Tweede Kamer en dat is nodig om wetten te maken = haar beleid uit te voeren.

Formatie Kabinet

- De grootste partij kiest daarom uit de Tweede Kamer andere partijen uit om in het kabinet mee samen te werken.

- Deze partijen hebben andere standpunten, maken ander keuzes over hoe het geld besteed moet worden. 

- De partijen die gaan regeren sluiten daarom een compromis! Dat wordt vastgelegd in het regeerakkoord. 

Kabinet/ Regering

De partijen die samen gaan "regeren"" kiezen ministers en staatssecretarissen. 

Zij zijn het dagelijks bestuur van Nederland en voeren het beleid dat is afgesproken uit. 

Het beleid dat wordt uitgevoerd is door de burgers die zijn gaan stemmen bepaald: het komt uit het verkiezingsprogramma van de partijen die in de tweede kamer zijn gekomen en die meestal 

redelijk groot zijn geworden. 

Tweede Kamer 

Als het kabinet is gevormd zitten er in de kamer 2 groepen: 

• De coalitie: partijen die regeren/ in het kabinet zitten (meer dan 76)

--> zij steunen het regeerakkoord

• De oppositie: partijen die niet regeren (minder dan 76)

--> zij proberen eigen standpunten in het beleid te krijgen en zijn (vaak) tegen het kabinetsbeleid en controleren het kabinet.

Hoe besluit de Tweede Kamer? 

Ieder kamerlid mag vragen stellen. Het gaat om informatie krijgen en controleren van het kabinet. Het kabinet moet de vragen naar waarheid en volledig beantwoorden. 

Ieder kamerlid mag ook wetsvoorstellen doen, vragen om een onderzoek, een motie indienen. 

Daarna wordt erover gestemd. Als er een meerderheid (76+) van de Tweede Kamer voor stemt, moet het verzoek worden uitgevoerd. 

Hoe kan de Tweede Kamer haar taken uitvoeren:

• Recht om wetsvoorstellen in te dienen 
• Recht om wetsvoorstellen van de regering aan te passen
• Recht om vragen te stellen - alle Kamerleden mogen een minister of staatssecretaris ter verantwoording roepen en (mondeling of schriftelijk) vragen stellen. 
• Budgetrecht: goedkeuren inkomsten en uitgaven van de overheid
• Recht om onderzoek of enquete te starten
• Motie indienen: standpunt kenbaar maken over een onderwerp
• Motie van wantrouwen indienen: als minister/ staatssecretaris werk slecht heeft gedaan mag de tweede kamer hem of haar wegsturen!

Wat maakt Nederland een democratie?

Het regeerakkoord = resultaat van verkiezingsuitslag. 

De Tweede Kamer leden moeten bij hun keuzes rekening houden met wat hun eigen achterban, kiezers willen! En wat er in hun verkiezingsprogramma staat. 

Gevaar: 

1 Lobbyisten - proberen Tweede Kamer leden te bewegen andere keuzes te maken (duur en alleen voor grote organisaties en bedrijven). 

2 Te veel kleine partijen, lastig om beleid uit te voeren waar mensen op gestemd hebben. 

Schema Zelf werken!

Wat moet je doen?	Maak de opdrachten over het onderwerp Verkiezingen/ Samen Besluiten (zie Burgerschaptegel in Canvas)
Hoe moet je het doen?	Kijk de video's, lees de teksten, denk goed na over de vragen en geef je eigen mening. Laat zien dat je kritisch denkt !!
Hoeveel tijd heb je ervoor?	tot 5 minuten voor het einde van de les.
Hulp vragen aan?	Je buur, google, ChatGPT, docent --> maar eigen antwoord geven!
Wat als je eerder klaar bent?	NPO Kennis - kies een onderwerp en lees erover of maak vraag 1 en/of 2 van de portfolio opdrachten van het onderwerp van vandaag Samen Besluiten

Zelf werken: 

Leerdoelen behaald?

- heb je inzicht gekregen in hoe

de verkiezingen werken

- kan je uitleggen hoe de regering

daarna tot stand komt.

- kan je twee taken noemen van de Tweede kamer

Tot de volgende keer! 

Dan gaan we jullie debat en eindopdracht voorbereiden. 

Heb je nog niet alle opdrachten af? Maak ze dan thuis en lever ze voor de volgende les in.