AF MZ/VB P3.8

• afp
• MBO

12 Het zintuigstelsel

Boek Anatomie en Fysiologie Thema 11

Hoofdstuk 12: het zintuigenstelsel (blz. 232)

12.1 inleiding

12.2 zintuigen

12.3 reukzintuig

12.4 smaakzintuig

12.5 gevoelszintuig

Aan het werk...

12.1 Inleiding

- Zintuigen zorgen ervoor dat je kunt waarnemen

- Zintuigen doen dit de hele dag door

- Ook buiten je bewustzijn om

Best een mooi systeem van ons lichaam dus!

12.2 Zintuigen

- Organen die bepaalde prikkels overbrengen

- Zetten prikkels om in impulsen

- Zenuwen pakken signalen op en geven het door aan je ruggenmerg

- Bestaat uit 6 zintuigen:

reuk, smaak, gevoels, gezichts, gehoor 

en evenwichtszintuig.

12.2 Zintuigen

Lees het voorbeeld van de deurbel op blz. 232 en 234 (3 min.)

Zintuigcellen:

Zintuigen kunnen prikkels waarnemen omdat ze een grote aantal zintuigcellen hebben.
Andere naam voor die specifieke cellen: receptoren of sensoren.

12.2 Zintuigen

Neurotransmitters:

Een chemische stof die elektrische prikkels kan overbrengen.

Als er genoeg neurotransmitters vrijkomen, dan wordt de aangrenzende gevoelszenuw geprikkeld en ontstaat er een impuls op de betreffende zenuw.

12.2 Zintuigen

1 zintuigcel is maar gevoelig voor 1 soort prikkel

Bv: zintuigcellen in je oog, gevoelig voor licht.

Net zoals een deurbel; reageert alleen als je op het knopje drukt!

Werken zintuigen

12.2 Zintuigen

Prikkeldrempel en drempelwaarde:

Prikkel moet een bepaalde sterkte hebben voordat een zintuigcel kan reageren. 

Sterkte die nodig is, noemen we drempelwaarde.

12.3 Reukzintuig

- Kun je mee ruiken

- Geuren waarschuwen je voor gevaar

- Reukslijmvlies bestaat uit reukzintuigcellen, slijmklieren en steuncellen

- Reukzintuigcellen zijn langgerekte

gespecialiseerde zenuwuiteinden

- Geurreceptoren zorgen ervoor dat

er een impuls ontstaat.

12.3 Reukzintuig

- Reukzintuig is als enige verbonden met het limbisch systeem, je emotionele brein

- Bijvoorbeeld een speciale geur van een drankje wat je terug brengt naar het moment dat je daar erg ziek van bent geworden.

12.4 Smaakzintuig

- Om te proeven

- Proeven is samenspel van smaak en geurwaarneming

- Bij proeven blijft het niet; structuur en temperatuur belangrijke rol. Warme soep beter dan koude, krokante chips beter dan slappe chips

- Als je iets echt niet lust, kun je gaan kokhalzen, reflex

Werking smaak

12.4 Smaakzintuig

- Smaakzintuig bestaat uit smaakzintuigcellen en zenuwvezels van drie hersenzenuwen:

1. tong-keelzenuw

2. aangezichtszenuw

3. zwervende zenuw

- Smaken proef je als ze in contact komen met vocht. Bij een droge tong proef je weinig. 

Waar proef je welke smaak?

12.5 Gevoelszintuig

- Kunnen we mee voelen

- Bewust worden van het feit dat je iets aanraakt

- Voelen doe je via je huid, je huid is één groot voelorgaan

- Miljoenen zintuigcellen; druk, pijn, warmte en kou

12.5 Gevoelszintuig

Werking gevoelszintuig:

Prikkels die gevoelszintuigen ontvangen, worden omgezet in een impuls

- er ontstaat een impuls als ze vervormen

- vervolgens gaan de impulsen via de uitlopers van de zenuwcel naar het ruggenmerg

- vanuit daar vervoerd naar de grote hersenen --> naar de gevoelsschors, daar wordt de informatie verwerkt en word je bewust van wat je voelt.

12.5 Gevoelszintuig

Verder zijn er nog tastzintuigen en temperatuurzintuigen en pijnzintuigen.

Lees blz. 242, 243 en 244 aandachtig door.

de zintuigen zitten in je

1. organen
2. oren, ogen, tong, neus
3. oren, ogen, tong, neus, huid
4. in je hersenen

Wat is de drempelwaarde bij een zintuig?

1. maximale sterkte om een prikkel waar te nemen door een zintuigcel
2. minimale sterkte om een prikkel waar te nemen door een zintuigcel
3. minimale verschil in een prikkel die je nog waar kan nemen
4. maximale verschil in een prikkel die je nog waar kan nemen

Zintuigcellen maken van prikkels...

1. Prikkels
2. Impulsen
3. Warmte
4. Geur

Wat is GEEN zintuig in je huid?

1. Warmte zintuig
2. Voelzintuig
3. Tastzintuig
4. Drukzintuig

Zintuigen reageren op ...

1. informatie
2. een impuls
3. een prikkel
4. dat waar je hersenen op willen reageren

Herhaling

Als je alles nog eens terug wil bekijken, kun je volgend filmpje nogmaals bekijken

Aan het werk...

Anatomie en Fysiologie

Verwerkingsopdrachten

1a t/m 26c 

Gezichtszintuig wordt naar volgende week verzet.

Succes!