1.4 De dekolonisatie van Indonesië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

Mobiel in het hotel

Tas op de grond

Laptop/ schrift/ pen en boek op de tafel

Startopdrachten

1. Beschrijf in eigen woorden: ethische politiek. 

2. Beschrijf in eigen woorden: nationalisme

3.Wie was Soekarno en wanneer richtte hij de PNI op?

De dekolonisatie van Indonesië

Nederland en Indonesië

5 Kijkvragen

De onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië van 1945 - 1949.

1. Wat zijn 'pemoeda's'?

2. Wat is een guerillaoorlog?

17 augustus 1945 is de dag dat Soekarno de onafhankelijkheid uitriep. Dat was het begin van een jarenlange strijd met Nederland.

Politionele acties 

3. Hoeveel politionele acties zijn er?

4. Wat is een politionele actie?

Soevereiniteitsoverdracht

5. Wanneer werd Indonesië een onafhankelijk land?

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

Een koloniale oorlog

Leerdoel:

Je kan verklaren waarom Nederland een oorlog in Indonesië begon en beschrijven hoe die verliep.

Begrippen:

pemoeda's

politionele acties
guerilla 

oorlogsmisdaad

B

Indonesië onafhankelijk

Leerdoel:

Je kan de directe oorzaken en gevolgen noemen van de onafhankelijkheid van Indonesië.

Begrippen:

Verenigde Naties (VN)

soevereiniteit

dekolonisatie

C

Na de onafhankelijkheid

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe de relatie tussen Nederland en Indonesië was na 1949.

1945-1949 Koloniale oorlog
De Nederlandse regering noemt het politionele acties
Pemoeda's voeren een guearilla

1945-1949 Oorlog 

Onafhankelijkheid

17 augustus 1945: Soekarno roept onafhankelijkheid van de Republiek Indonesië uit.

Dit deed hij onder druk van de pemoeda's.
(jonge extreem-nationalisten die met behulp van de Japanners waren getraind tot militairen)

 

Leerdoel:

Je kan verklaren waarom Nederland een oorlog in Indonesië begon en beschrijven hoe die verliep.

Begrippen:

pemoeda's

politionele acties

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

 

guerilla

oorlogsmisdaad

Oorlog

Reactie Nederland: weigerden de onafhankelijkheid te accepteren. 

Pemoeda's waren terroristen, Soekarno een verrader.

Het lukte het KNIL niet om het verzet te breken.
=meer soldaten naar Nederlands-Indië.

Gevolg: oorlog tot 1949, met daarin twee politionele acties. 

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

Politionele acties:

• In korte tijd fors meer Nederlandse soldaten in Indonesië
• Een groot gebied werd veroverd

Betekenis politionele actie:

• Politie zorgt voor orde en rust in eigen land
• Nederlanders dachten dat het twee acties waren, in feite was het 4 jaar lang oorlog!

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

• De indonesische vrijheidsstrijders vochten terug met een guerrilla.
  
  
• Bij een guerrilla voeren kleine groepen strijders een korte aanval uit en trekken zich daarna snel terug. Ze verschuilen zich in de bossen en in huizen.
  
  
• Reactie Nederland: gewone burgers doden in de hoop de vijand uit te schakelen. Dit is een oorlogsmisdaad.

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

Een koloniale oorlog

Leerdoel:

Je kan verklaren waarom Nederland een oorlog in Indonesië begon en beschrijven hoe die verliep.

Begrippen:

pemoeda's

politionele acties

B

Indonesië onafhankelijk

Leerdoel:

Je kan de directe oorzaken en gevolgen noemen van de onafhankelijkheid van Indonesië.

Begrippen:

Verenigde Naties (VN)

soevereiniteit

dekolonisatie

C

Na de onafhankelijkheid

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe de relatie tussen Nederland en Indonesië was na 1949.

 

guerilla

oorlogsmisdaad

De Verenigde Naties (VN) had kritiek op het optreden van NL:

• VN = organisatie die wil zorgen voor vrede en veiligheid
• NL zou direct moeten stoppen met hun oorlog
• Leiders van Indonesië vrijlaten
• Praten over onafhankelijkheid

Leerdoel:

Je kan de directe oorzaken en gevolgen noemen van de onafhankelijkheid van Indonesië.

Begrippen:

Verenigde Naties (VN)

soevereiniteit

dekolonisatie

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

Ook de Verenigde Staten had kritiek:

• dreigden economische hulp stop te zetten
• Nederland had deze hulp in eigen land hard nodig

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

Gevolg:

• Nederland en Indonesië gaan onderhandelen over soevereiniteit: recht op zelfbestuur. 
• Wat moet er gebeuren met KNIL-soldaten?
• Wat moet er gebeuren met Nederlandse bedrijven in Indonesië?
• 27 december 1949: Indonesië onafhankelijk: Soekarno als leider

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

Gevolgen van onafhankelijkheid:

• WO2 en koloniale oorlog hadden grote schade toegebracht aan de economie van Indonesië
• Sommige regio's wilden geen onderdeel zijn van Indonesië (Molukken en Atjeh eigen staat)
  Het leger werd ingezet om ze bij de republiek te houden. 
• Veel Nederlanders en Indo's werden na de onafhankelijkheid gewantrouwd
• 1957: Nederlandse bedrijven werden eigendom van de Indonesische staat. In ruil kreeg Nederland een financiële vergoeding. 

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

300.000 Nederlanders en Indo's verhuisden naar Nederland en namen hun eigen cultuur mee. 

Molukkers:

• Hadden gestreden in het KNIL
• Bang gestraft te worden door Indonesische nationalisten
• 1950: roepen zelf onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken uit (Republik Maluku Selatan, RMS)
• Het Indonesische leger bezette de Molukken
• Nederland haalde de oud-KNIL soldaten en hun familie op (12.500 mensen)

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe de relatie tussen Nederland en Indonesië was na 1949

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

1970: Molukkers voeren actie in Nederland:

• waren kil ontvangen in Nederland (oa kamp Westerbork)
• konden nog niet terug naar de Molukken
• Nederland moest zich meer inzetten voor een onafhankelijke Molukse staat
  
  
• Treinkaping bij Wijster (Drenthe)
• Treinkaping bij de Punt (Groningen)
• Gijzeling basisschool (Drenthe)

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

Ruzie over Nieuw-Guinea:

• Was niet onderdeel van soevereiniteitsoverdracht
• Indonesië vond dat dit gebied bij Indonesië hoorde
• Ruzie leidde bijna tot een nieuwe oorlog
• VS zet Nederland onder druk
• 1963: Nederland geeft gebied alsnog aan Indonesië

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

Af en toe nog spanningen:

• 1998: weinig democratie in Indonesisch bestuur
  Nederland gaat zich ermee bemoeien 
  Gevolg: politieke ruzie 
• Eis: excuses of schadevergoeding van Nederland 
  In begin was dit onbespreekbaar
  Sinds 1990 gaat men er langzaam op een andere manier naar kijken

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

Een koloniale oorlog

Leerdoel:

Je kan verklaren waarom Nederland een oorlog in Indonesië begon en beschrijven hoe die verliep.

Begrippen:

pemoeda's

politionele acties
guerilla 

oorlogsmisdaad

B

Indonesië onafhankelijk

Leerdoel:

Je kan de directe oorzaken en gevolgen noemen van de onafhankelijkheid van Indonesië.

Begrippen:

Verenigde Naties (VN)

soevereiniteit

dekolonisatie

C

Na de onafhankelijkheid

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe de relatie tussen Nederland en Indonesië was na 1949.

1945-1949 Koloniale oorlog
De Nederlandse regering noemt het politionele acties
Pemoeda's voeren een guearilla

Directe oorzaken:

• kritiek VN
• VS dreigde met stopzetten economische hulp

Dus soevereiniteitsoverdracht

Directe gevolgen:

• grote schade aan economie
• opstandige gebieden
• economische macht Nederlanders

• Migranten uit Indonesië
• (Nederlanders, indo's, Molukkers)
• 1963: overdracht Nieuw-Guinea
• Excuses (2020) en schadevergoeding