Ioniseren en doordringen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom

Leerdoelen

De leerlingen kan de energie van straling omrekenen van joule naar elektronvolt en vice versa.

De leerling kan uitleggen wat de werking van ioniserende straling is en waarom dit schadelijk is.

De leerling kan benoemen welke straling een hoog of laag doordringend vermogen heeft en waarom?

Ioniserende straling

00:00

Interactieve video

Deze les maakt gebruik van een aantal interactieve elementen van lesseonup. Graag inloggen via de lessonup code.

00:17

What is ionisation?

00:42

"Alpha does it easiest, followed by Beta, and Gamma does it worst"
voorspelling:Waarom denk je dat dit zo is?

00:58

Wat gebeurt er als een Alpha deeltje en een Bèta deeltje stil naast elkaar zouden liggen?

1. Ze zouden naar elkaar toe bewegen
2. Ze zouden van elkaar af bewegen
3. Ze zouden stil blijven staan
4. Ze zouden een beweging maken anders dan "A" of "B"

01:23

Wat representeert de stippellijn?

02:03

"Beta is much smaller than alpha, so it has that disadvantage as well"
Waarom zou dit een nadeel zijn?

02:24

Hoe dichtbij denken we dat Gamma moet komen?

Snelle samenvatting

Wat is een ion?

Hoe zou je ioniserende straling kunnen krijgen?

Welke straling kan het best ioniseren?

Snelle samenvatting

Wat is een ion?

Een geladen atoom met elektronen meer of minder.

Hoe zou je ioniserende straling kunnen krijgen?

Aantrekking door Alpha, afstoting door Bèta en Gamma

Welke straling kan het best ioniseren?

Alpha straling

00:09

"what is worse: To swallow a source that emits Alpha radiation, Beta radiation, or Gamma radiation?"

1. Alpha
2. Beta
3. Gamma
4. Identiek

00:45

Wat gebeurt er wanneer gamma straling door het loodblok heen gaat?

01:09

Waarom is alpha schadelijker om in je lichaam te hebben?

01:42

Waarom wordt er in de video gezegd dat de bron in ieder geval geen alpha straling uitzendt?

Doordringend vermogen

Alfastraling: klein doordringend vermogen.

Bètastraling: groter doordringend vermogen

Gammastraling: groot doordringend vermogen. 

Energie verlies en doordringen vermogen

Halveringsdikte - elke stof heeft zijn eigen halveringsdikte afhankelijk van de energie van de straling welke je er op af stuurt.

Wanneer je bijvoorbeeld de halveringsdikte van lood pakt bij een energie van 1,0 MeV. Dan is deze 0,86.

Dat betekent dat na 0,86 cm lood, nog de helft van de straling over is.

De halveringsdikten kan je vinden in BiNaS tabel 28F.

Bekijk BiNaS 28F. Wat wordt er bedoelt met "elektromagnetische straling"?

Energie verlies en doordringen vermogen

Energieverlies (?) - Energie kan nooit verloren gaan. Stralingsenergie wordt opgevangen in de elektronen van de atomen van de doorgedrongen stoffen.

 vervolgens wordt dit gedurende langere tijd verspreid weer los gelaten in de vorm van bijvoorbeeld warmte.

MeV - Mega elektronvolt

Omdat de energie van één deeltje zo klein is, wordt hier een aparte eenheid voor energie voor gebruikt: de elektronvolt (eV). Voor grotere hoeveelheden, wordt dan gebruik gemaakt van de kilo of Mega variant (keV en MeV).

Energieën die je vindt in tabel 25, staan uitgedrukt in Mega elektronvolt, MeV.

Je kunt de waarde van het eV terugvinden in tabel 5 van de BiNaS.

1 eV=1,602..10​−19​​J en  1 MeV=10​6​​eV=1,602...10​−13​​J