4.3 Gewrichten

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

4.3 Gewrichten

Basisstof 3

Terugblik!

Welke stof zorgt voor de soepelheid/beweegbaarheid van de botten?

1. Kalkstof
2. lijmstof

Leg in eigen woorden uit waarom baby's bijna nooit een bot breken.

welke stof beschermt onze botten tegen slijtage?

1. lijmstof
2. kalk
3. kraakbeen

De beenderen van een kind bevatten meer kalk dan de beenderen van een oudere

1. ja
2. nee

Het skelet van een volwassen mens bestaat uit:

1. 500 botten
2. 206 botten
3. 350 botten
4. 150 botten

Welk deel van de wervelkolom zit vast aan je heupbeenderen?

1. Staartbeen
2. Wervelkolom
3. Lendenwervels
4. Heiligbeen

Wat zijn de functies van het skelet?

Leerdoelen

4.3.6 Je kunt de bouw van een gewricht beschrijven.

Je botten zitten aan elkaar vast met gewrichten. Door gewrichten kan je lichaam soepel bewegen.

Verbinding

In je been heb je een dijbeen en een scheenbeen. Daartussen zit je knie. Door de knie kun je je been buigen. Daardoor kun je soepel bewegen. Probeer maar eens te lopen zonder je knie te buigen, dat is erg lastig.

De knie is een gewricht. Een gewricht is een verbinding tussen twee botten. Door een gewricht kunnen de botten gemakkelijk bewegen.

0

Opbouw van een Gewricht

In de afbeelding  zie je de doorsnede van een gewricht. Het uiteinde van één bot is bol. Dit heet de gewrichtskogel. Het uiteinde van het andere bot is hol. Dit heet de gewrichtskom.

Een gewricht

De gewrichtskogel beweegt in de gewrichtskom. Deze beweging gaat soepel door kraakbeen en door gewrichtssmeer.

• Op de kop van elk bot zit een laagje kraakbeen. Door dit kraakbeen kunnen de botten gemakkelijker bewegen. Het kraakbeen beschermt de botten ook tegen slijten.

• Tussen de botten zit gewrichtssmeer. Dit werkt als een soort smeervet. Door het gewrichtssmeer kunnen de botten soepeler bewegen.

Kraakbeen

Gewrichtskapsel

Om het gewricht heen zit een stevig vlies. Dit vlies heet gewrichtskapsel. Het gewrichtskapsel houdt de botten bij elkaar. Het gewrichtskapsel maakt ook het gewrichtssmeer.

Kijk naar afbeelding 3. Je ziet het gewricht tussen het heupbeen en het dijbeen. Om het gewricht zitten kapselbanden. De kapselbanden zijn een extra versteviging. Ze helpen mee om de botten op hun plaats te houden

Onthoud

Gewricht: verbinding tussen twee botten.

– gewrichtskogel: het bolle uiteinde van een bot

– gewrichtskom: het holle uiteinde van een bot

– De gewrichtskogel beweegt in de gewrichtskom.

– Door een gewricht kunnen botten bewegen.

• Kraakbeen: op de gewrichtskogel en de gewrichtskom zit een laagje kraakbeen.

– Hierdoor bewegen de botten gemakkelijk.

– Het kraakbeen beschermt ook tegen slijten.

 Gewrichtssmeer: een soort smeervet in het gewricht.

– Hierdoor beweegt het gewricht soepel.

• Gewrichtskapsel: stevig vlies om een gewricht.

– Het gewrichtskapsel houdt de botten op hun plaats.

• Kapselbanden: extra versteviging om een gewricht.

– Kapselbanden helpen om de botten op hun plaats te houden.

Aan het werk! Biologie

Wat? 4.3  Gewrichten - opdrachten 1 t/m 6

blz. 22 t/m 26

Klaar? Maak ook opdracht 7