3.5 Welvaart en welzijn

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Programma

Welvaart en welzijn in Zuid-Amerika
- Herhaling welvaart en welzijn (hoofdstuk 1)
- Ongelijkheid in Zuid-Amerika
    * ongelijkheid op het platteland en in de stad
    * gevolgen van ongelijkheid: polarisatie, ruimtelijke segregatie, informal cities

-  Ongelijkheid in Sao Paulo: korte video
- Werkboekopdrachten

Herhaling H1

welvaart en welzijn

Criteria om de ontwikkeling van Zuid-Amerikaanse staten te meten/te vergelijken:
* het BNP per hoofd
* de VN-welzijnsindex

Uit welke drie onderdelen bestaat de VN-ontwikkelingsindex ook al weer?

Herhaling H1

welvaart en welzijn

Wat zie je niet bij deze cijfers?

Grote sociale ongelijkheid en

regionale ongelijkheid

Sociale ongelijkheid

Sociale ongelijkheid kun je aflezen met behulp van de Lorenzcurves.

2012

De armste 80% van de bevolking verdient 60% van het totale inkomen. De rijkste 20% de overige 40% van het inkomen.

2002

De armste 80% van de bevolking verdient 30% van het totale inkomen. De rijkste 20% verdient de overige 70% van het totale inkomen.

Sociale ongelijkheid op het platteland

De grote sociale ongelijkheid zie je op het platteland terug in het verschil tussen de typen landbouwbedrijven.

minifundia

latifundia

hacienda

Sociale ongelijkheid op het platteland

Minifundia

Latifundia

Ontstaan als plantage in de koloniale tijd

Foodcrops

Cashcrops

Strategie: overleven

Kapitaalintensief

Arbeidsintensief

Monocultuur (één gewas)

Klein oppervlak

Sociale ongelijkheid in de stad

Sociale ongelijkheid leidt mogelijk tot sociale polarisatie

Rijke buurten              <==>   favela’s waar bewoners te maken hebben met geweld tussen

                                            politie en drugsbaronnen.

Definitie

Proces waarbij tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen (bv. raciale verschillen) steeds sterker worden en leiden tot oplopende spanning en onenigheid.

https:

Sociale ongelijkheid in de stad

Sociale ongelijkheid leidt tot

ruimtelijke segregatie

Definitie

Scheiding van woonwijken in de ruimte op basis van inkomen of etniciteit.

Moderne woonflats

Bewoners: blanke Europeanen

Favela's

Bewoners: mestiezen

Gated communities

Bewoners: blanke Europeanen

De stad blijft maar groeien

Verstedelijking/urbanisatie +
Natuurlijke bevolkingsgroei

Woningtekorten

Zelf (illegaal) bouwen op grond zonder eigendomsrecht, voorzieningen en infrastructuur

Informal cities

Definitie

Illegale wijken zonder voorzieningen waar bewoners geen eigenaar van de grond zijn waarop ze wonen.

Wat vertelt de cartoon over de ligging van de informal city?

Zelfbouw in de informal city

Eerst voor eigen gezin

Dan getrouwde kinderen met kleinkinderen

Later ook voor verhuur

Acceptatie van de

informal city

Soms zorgt de overheid voor:
* Infrastructuur
* OV
* Voorzieningen

In La Paz (Bolivia) heeft de overheid zelfs een kabelbaan aangelegd tussen het centrum en de buitenwijken.

Macht in de stad

Tot voor kort macht in de steden/platteland in handen van de elite via een systeem van
cliëntelisme

Definitie

Elite verleent dienst aan burger/groep mensen in ruil voor politieke steun ==> meestal uit op zelfverrijking.

Macht in de stad verandert

Na 1990: vrijhandel en sociale doelen

De burgers eisen een aandeel in de opbrengsten van de export.

==> komt uitgebreid in de volgende paragrafen aan bod

En nu jullie!

Bestuderen paragraaf 3.5

Maken opdracht 1,3,4,5

VPRO: Arm en Rijk in São Paulo

Kijk 9:11-14.40 en 18:34-24:32

Link naar fragment