20220214 VEZO320AH niveau 3 leerjaar 2 spelling 2v3

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Nederlands

VEZO320AH

14 februari 2022

Planning

1. TOETS 1: LEZEN: 28-10 en 25-11.
2. TOETS 2: STIJL: 16 december 2021 en 20 januari 2022.
3. TOETS 3: SPELLING: 04 april 2022
4. TOETS 4: WERKWOORDSPELLING: juni 2022

Terugblik op 07-02:

• Betekenissen

VIA HANDBOEK pagina  56-58

2.6 Samenstellingen

2.6.1 Koppelteken

2.6.2 Tussenletters

Aaneenschrijven

De algemene regel voor het aaneenschrijven van woorden is: samengestelde woorden schrijf je zoveel mogelijk aan elkaar, zolang dat geen lees- of uitspraakproblemen met zich meebrengt.
Het is dus: kettingzaagolie, tandenborstelhouder, politieauto.

Aaneenschrijven

 Wanneer samenstellingen wel tot (lees)problemen leiden, bijvoorbeeld bij twee botsende klinkers, plaatsen we een koppelteken: mee-eter, radio-omroep, contra-aanval. 

Aaneenschrijven: tussenklanken

De tussen -s, hoofdregel:
In samenstellingen wordt een -s geschreven, wanneer deze ook wordt uitgesproken. 

Dus: 

stationsplein, 

moederskindje en 

scheepswrak.

Aaneenschrijven: 

De tussen -e of -en, hoofdregel

De tussen -en wordt geschreven wanneer het eerste woord van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen een meervoud heeft op -en.
Het is dus: kippenei, want het meervoud van kip is alleen kippen. Maar het is aspergesoep en gedaanteverwisseling, want het meervoud van asperge is asperges, terwijl het meervoud van gedaante zowel gedaanten als gedaantes kan zijn.

Let op: uitzonderingen!

1. Woorden die verwijzen naar een unieke persoon of zaak: 

zonnestraal, maneschijn en Koninginnedag.

2. In bijvoeglijke naamwoorden waarvan het eerste deel alleen maar wordt gebruikt als versterking van het bijvoeglijke tweede deel: apetrots, boordevol, reuzeleuk en beregoed.

3. Woorden van het type ‘dier+plant’ vallen vanaf 2005 onder de hoofdregel en krijgen een tussen-n: eendenkroos, rattenkruid en paardenbloem.

Let op: uitzonderingen!

4. Het eerste deel van het woord is een zelfstandig naamwoord zonder meervoud: 

rijstepap en roggebrood.

5. Woorden die historisch gezien wel een samenstelling zijn, maar die niet meer als zodanig worden herkend (we noemen dit versteende samenstellingen: ruggespraak en elleboog).

6. Het eerste deel van het woord is een zelfstandig woord met alleen een meervoud op -s: aspergekweker, etagewoning.

7. Het eerste deel van het woord is een bijvoeglijk naamwoord: hogeschool, blindedarm.

14-02: Lesdoelen 

• Spelling 2 van 3: Meervoudsvormen.

Meervoudsvormen

enkelvoud + en = meervoud

Bij veel zelfstandige naamwoorden maak je het meervoud door er 'en' achter te zetten.

• een stoel - twee stoelen
• een paard - twee paarden
• een punt - twee punten

Een boek - twee ...

1. Boeken
2. Boeks

Een boot - twee ....

1. boten
2. booten
3. botten
4. bootten

aa/ee/oo/uu + 1 medeklinker: 

één klinker verdwijnt

Als het enkelvoud een lange klinker (aa, ee, oo, uu) heeft in de laatste lettergreep met daarachter nog één medeklinker, verdwijnt een van die klinkers.

• een aap - twee apen
• een beek - twee beken
• een muur - twee muren

Een beek - twee ....

1. beeken
2. beken
3. beekken
4. bekken

Een vreugdevuur - twee ....

1. vreugdevuuren
2. vreugde vuren
3. vreugdevuurren
4. vreugdevuren

Een bos - twee .....

1. Bosen
2. Bossen
3. Boosen
4. Boossen

a/e/i/o/u + 1 medeklinker: 

medeklinker extra

Als het enkelvoud een korte klinker (a, e, i, o, u) heeft in de laatste lettergreep met daarachter nog één medeklinker, komt er vaak een medeklinker bij om de klank van die klinker kort te houden:

• een bak - twee bakken
• een hek - twee hekken
• een pil - twee pillen

Een was - twee .....

1. wassen
2. wazen
3. wasen
4. waassen

Een bal - twee .....

1. balen
2. baallen
3. ballen

Een reis - twee .....

1. Reisen
2. Reizen

s wordt vaak z

Als het enkelvoud eindigt op een s, wordt de s vaak een z in het meervoud:

• een baas - twee bazen
• een wees - twee wezen
• een roos - twee rozen

Een haas - twee .....

1. hasen
2. hazen
3. hassen
4. haazzen

Een zalf - twee .....

1. zalfen
2. zalven

f wordt vaak v

 Als het enkelvoud eindigt op een f, wordt de f vaak een v in het meervoud:

• een landgraaf - twee landgraven
• een zeef - twee zeven

Een stoof - twee .....

1. Stofen
2. Stoven
3. Stoofen
4. Stooven

Een accu - twee ....

1. accus
2. accu's
3. accuus

Zelfwerktijd: Meervoudsvormen

Studiemeter > 

Lesmateriaal > 

ViaStarttaal Online > 

2F >  

Spelling > 

Meervoudsvormen >

oefening 1 - 3

 

                                                                                                           

  

                          

              

Meervoud op -s​

• Bij een woord dat eindigt op een -a, -i, -o, -u of -y schrijf je een 's in meervoud
  voorbeelden: taxi's, radio's, baby's

• Bij een woord dat eindigt op een -e,  é, eau en -ui schrijf je de -s vast aan het woord.
  voorbeelden: etalages, logés, cadeaus, games*

Meervoud op -s​

• Bij een afkorting die je ook echt uitspreekt als een afkorting, schrijf je in meervoud een 's
  
  voorbeeld: cd’s, tv’s, bv’s, lp's

Een accu - twee ....

1. accus
2. accu's

Een race - twee .....

1. races
2. race's

Een bikini - twee ....

1. bikinis
2. bikini's

Een cadeau - twee ....

1. cadeaus
2. cadeau's

Een etui - twee ....

1. etuis
2. etui's

Een tv - twee .....

1. tvs
2. tv's

Bezits-s: algemene regels

De auto van René - Renés auto

Het haar van Romy - Romy's haar.

De fiets van Kees - Kees' fiets.

Bezits-s (van hem/haar) 1v3

S aan de naam vast

Als de slotklank van de naam er geen last van heeft, schrijf je de s er gewoon aan vast:

• het huis van Henk - Henks huis
• de tas van Ruud - Ruuds tas
• de auto van René - Renés auto

Bezits-s 2v3

Apostrof + s achter de naam

Als de naam eindigt op een klinker waarvan de klank zou veranderen als je er een s aan vastplakt, gebruik je een apostrof:

• het boek van Anja - Anja's boek
• de vriend van Otto - Otto's vriend
• het haar van Romy - Romy's haar

Bezits-s 3v3

Alleen apostrof, geen s

Als de naam eindigt op een s of een andere hoorbare sisklank, zet je alleen een apostrof achter de naam:

• de fiets van Kees - Kees' fiets
• het gezicht van Truus - Truus' gezicht
• het beleid van Fernandez - Fernandez' beleid

Het boek van Jilayla - ..... boek

1. Jilayla's
2. Jilaylas
3. Jilaylas'

De hand van Lex - ..... hand

1. Lexs
2. Lex's
3. Lex'

De fiets van Gill. Dit is ....... fiets.

1. Gills
2. Gill's
3. Gills'

De mobiel van Jordy. Dit is ....... mobiel.

1. Jordys
2. Jordys'
3. Jordy's

De muziek van Quiéroz - ..... muziek

1. Quiéroz
2. Quiéroz'
3. Quiérozs
4. Quiéroz's

Latijnse uitgangen

• Een neerlandicus - twee neerlandici
• Een datum - twee data
• een collega - twee collegae (ook: collega's)

Een museum - twee ......

1. museum'en
2. musea
3. museums

Een chemicus - twee ......

1. Chemici
2. Chemica
3. Chemicussen

Zelfwerktijd: Meervoudsvormen

Studiemeter > 

Lesmateriaal > 

ViaStarttaal Online > 

2F >  

Spelling > 

Meervoudsvormen >

oefening 4 -5 & deeltoets

 

                                                                                                           

  

                          

              

14-02: Terugblik

• Spelling 2 van 3: Meervoudsvormen.

Zelfwerktijd: Meervoudsvormen

Studiemeter > 

Lesmateriaal > 

ViaStarttaal Online > 

2F >  

Spelling > 

Meervoudsvormen >

oefening 1 - 5 & deeltoets