Hoofdstuk 2

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

hoofdstuk 2

Levensbeschouwing

• Binnenkant: levensvragen
  
  
• Buitenkant: Waar kom je een levensbeschouwing tegen bij personen en groepen?

Doen:

• Lezen bladzijde 34, 35 en 36
• Opdracht 2, 3 en 4
  
  

Kerstopdracht

• Magister:  22 december
• Opdracht 7
  
  
• Werkblad

Paragraaf 2.1 en 2.2 

Vandaag:

• Bespreken huiswerk 2.1 + werkblad
• Uitleg begrippen 
• Zelfstandig werken
• Filmpje

Voordelen van het vastleggen van gemeenschappelijke levensbeschouwingen

• Duidelijkheid onder aanhangers en leden van de eigen levensbeschouwing.
  
  
• Levensbeschouwing wordt aantrekkelijk voor anderen; men kan laten zien hoe gedacht wordt over belangrijke zaken in het leven.
  
  
• Door een geschrift wordt duidelijk bij welke (gemeenschappelijke) levensbeschouwing iemand hoort. 

Verschil tussen een inspirerend persoon en een idool

• idool wil je nadoen om zoveel mogelijk op te lijken
• Een idool wordt belangrijker dan jijzelf
• Idool vindt zichzelf vaak erg belangrijk
  
  
  
• Inspirerend persoon geeft jou nieuwe ideeën
• Inspirerend persoon vindt jouw leven belangrijk
• Inspirerend persoon vindt de ander net zo belangrijk als zichzelf

Spiegel

• Wat is een spiegel? 
• Op welke manier zijn wij een spiegel?
• Welke dingen bepalen hoe mensen naar de wereld kijken? 
• Op welke manier vertellen jouw interesses, irritaties en emoties naar anderen iets over jezelf?
• Als je twee magneten hebt met een + en een - kant, welke kanten trekken elkaar dan aan en welke stoten elkaar af?
• Wat is "pure" liefde?

Vandaag

• Wat hebben we tot nu toe gedaan? 
• Belangrijke begrippen
• Huiswerk
• Werkblad
• Zelfstandig werken
• Samenvatting

Stof tot nu toe

• Levensbeschouwing
• Inspirerende personen/idolen
• Heilige geschriften
• Spiegel van jezelf 
• Mythe

Binnenkant/
buitenkant

• Binnenkant: Wat er binnenin omgaat, zoals bestaanservaringen en levensvragen
  
  
• Buitenkant: Wat we er aan de buitenkant van terugzien, dit zijn 4 dingen:

1. Inspirerende personen
2. Belangrijke geschriften
3. Rituelen, feesten en symbolen
4. Organisaties

Levensbeschouwing

Levensbeschouwing: kijk op het leven waarbij mensen antwoord geven op levensvragen

Inspireren: inblazen, bezielen of aanvuren

Voordelen bij het schriftelijk vastleggen van gemeenschappelijke levensbeschouwingen:

1. Meer duidelijk voor de aanhangers en leden van de levensbeschouwing
   
   
2. De levensbeschouwing wordt aantrekkelijk voor anderen
   
   
3. Er is duidelijkheid over bij welke levensbeschouwing iemand hoort
   
   Heil: 'helen', 'gezond maken'.
   Heilig: het is iets hogers, het is verheven

Huiswerk

• Lezen: t/m bladzijde 44 alle stukken tekst + link Daedalus en Icarus
  
  
• Maken: Opdracht 2, 3, 4, opdracht 7 (werkblad!!), 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18 en 19
  
  
• Opschrijven: Minstens 4 woorden of onderdelen uit de tekst die je niet goed begrijpt of moeilijk vindt 

Mythe

Mythe, van muthos: betekent letterlijk woord en verhaal
Vertelling die een fundamentele waarheid bevat over de oorsprong, het doel en de zin van ons bestaan

"Fundamentele", "oorsprong", "zin van ons bestaan", wat staat hier nou eigenlijk?

Werkblad

Samenvatting

Zelfstandig werken

Lezen t/m 
Maken opdracht

Als je klaar bent:

Mythes en rituelen

Vorige keer

• Spiegel van jezelf 
  
  
• Mythes 
  
  
• Begrippen
  
  
• Huiswerk 

Vandaag

• Klassikaal: Voorbeelden van Mythes 
  
  
• Samenwerken: Daedalus en Icarus
  
  
• Uitleg opdracht: je eigen mythe maken
  
  
• Paragraaf 4: rituelen
  
  
• Huiswerk 

De elfjes 

Deadalus en icarus

1. Lees vraag 6, 7 en 9 nog eens goed door
   
   
2. Geef samen antwoord op vraag 6, 7 en 9 maar laat het over de mens gaan in plaats over jezelf of Icarus. 
   
   
3. Discussieer met elkaar: zit er een inspirerend persoon of idool in dit verhaal? Waarom wel of niet? 

Je eigen mythe

1. Je maakt een eigen mythe
   
   
2. Deze mythe moet een boodschap hebben
   
   
3. Deze mythe vertelt een innerlijk verhaal 
   
   
4. Je haalt inspiratie uit een andere mythe
    
   
5. Er komt een inspirerend persoon voor in je mythe
   
   
6. De mythe is ongeveer 200 woorden lang, langer mag altijd!
   
   Inleveren:
   Uiterlijk maandag 28 maart 23:59 via ELO, MAGISTER

Zelfstandig werken: Huiswerk

• Lezen/leren:
  Pagina 46 t/m 50
  
  
• Maken:
  Opdracht 21 t/m 30
  24 en 25 hoeven niet
  
  

Paragraaf 4: Belangrijke begrippen

• Rites de passage 

• Bestaansrituelen
  
  
• Gewone rituelen
  
  
• Levensbeschouwelijke rituelen (en de 6 kenmerken)
  
  

Rituelen: Wat is een ritueel?

• Een vaste gewoonte

• Ritualis in het Latijn, betekent godsdienstig gebruik
  
  

Volgende keer

• Snelhechter mee, alle werkbladen erin
  
  
• Huiswerk (op Magister)

Vandaag

• Huiswerk (vragen?)
  
  
• Belangrijke begrippen 
  
  
• Rituelen bespreken
  
  
• Zelfstandig werken 

Vorige keer

• Mythes (eigen mythe maken)
  
  
• Huiswerk rituelen 

Vooraf:

• Zorg dat je snelhechter in orde is (heb je alle opdrachten?)
  
  
• Zorg dat je huiswerk af is: opdracht 21 t/m 30 (24 en 25 niet)
  
  
• Als je je eigen mythe volgende week hebt ingeleverd (via magister), dan opdracht printen en ook in de snelhechter stoppen

Ritueel

• Een vaste gewoonte 
  
  
• Handeling die steeds terugkeert op bepaald tijdstip of bij bepaalde gelegenheid 

Begrippen

• Rites de passage: overgangs-ritueel, je kan ook spreken van een bestaansritueel. Je sluit een bepaalde periode in je leven af en treed weer toe in een nieuwe fase
  
  
• Ritualis: Latijns woord, betekent Godsdienstig gebruik

6 kenmerken levensbeschouwelijk ritueel

1. Heeft een vast patroon
2. Bevat woorden, daden en symbolen 
3. Vindt plaats bij een ervaring van levensbelang
4. Verwijst naar iets wat heel belangrijk is 
5. Versterkt het gemeenschapsgevoel (groepsgevoel)
6. Het ritueel maakt mensen (weer) sterk 

1. vast patroon

• Kleding/muziek/voedsel
  
  
• Bij bepaalde tijd of gebeurtenis komt het terug
  
  
• Voorbeeld: Ramadan (islam)

2. bevat woorden, daden en symbolen

• Combinatie inhoud en vorm
  
  
  
• Inhoud: Er wordt iets gezegd
  
  
  
• Vorm: Handeling en symbool 
  
  
  
• Gebruikmaken van zintuigen

3. vindt plaats bij ervaringen van levensbelang

• Spelen een rol bij ervaringen die je diep raken 
  
  
• Samen met anderen ordenen, delen en betekenis geven (zin) van de ervaring
  
  
• Verbinden eigen ervaringen met ritueel 
  
  
• Wat belangrijk is wordt herdacht of gevierd

4. Verwijst naar wat heel belangrijk is

• Vaak is dit het Goddelijke 
  
  
• Kun je vaak duidelijk zien bij godsdienstige rituelen (verwijzen naar God, danken hem en tonen respect)
  

5. Versterkt het gemeenschapsgevoel

• Verbonden voelen met groep (en God)
  
  
•  Bevestigen waarden en normen van de groep 
  
  
• Gevoel onderdeel te zijn van de groep, zorgen ervoor dat het doorgaat (continueert) 

6. Maakt mensen (weer) sterk

• Geeft mensen houvast en kracht
  
  
• Bijvoorbeeld bij erge gebeurtenissen kracht geven om verder te gaan (zoals een herdenking)

Gewoon ritueel

Rites de passage

Levens-
beschouwelijk
ritueel

Tanden poetsen

voor het slapen gaan

Ramadan

Beschuit met muisjes
eten bij een kraamvisite

Begrafenis

Oranje aandoen tijdens koningsdag

1 minuut stilte houden tijdens een dodenherdenking

Zelfstandig werken

• Lezen/leren bladzijde 52 t/m 57
  
  
• Maken opdracht 31, 36, 37, 38, 39, 40 en 41
  
  
• Extra belangrijk: Opsommingen zoals de 3 kenmerken van een symbool, de 3 verschillen tussen een teken en symbool, enz. 
  
  
• Klaar? Verder met de opdracht 'eigen mythe'

Vandaag

• Vorige keer 
  
  
• Feesten 
  
  
• Tekens en symbolen
  
  
• Organisaties
  
  
• Oefentoets

Feesten

• Samenkomst ter gelegenheid positieve gebeurtenis of gedenkdag 
  
  
• Rituelen spelen belangrijke rol 
  
  
• Voorbeelden: Kerst, Divali, Pesach

Teken en symbolen

• Een teken heeft maar één betekenis, een symbool meerdere
  
  
• Een teken staat los van datgene waar het naar verwijst, een symbool niet 
  
  
• Symbolen wijzen naar fundamenten van ons bestaan 

Symbolen

• Meestal tastbaar 
  
  
• Snel duidelijk hoe je denkt over bepaalde dingen in het leven
  
  
• Maakt herkenning mogelijk

Symbolen

• Humanisme
• Jodendom
• Christendom
• Islam
• Boeddhisme

Organisaties

• Actief en passief 
  
  
  
• Humanistisch verbond