22-02-08 zz schimmel & start dranken

• BSP apothekersassistenten
• MBO
• Studiejaar 1

Een lijf vol leven

Programma van deze les

- Vragen van jullie

- Uitleg over zelfzorgadviezen bij voetschimmel en vaginale schimmel.

- Uitleg start dranken

- Rekenen met concentraties

Lesdoelen van vandaag:

- Je kent de medicamenteuze en niet medicamenteuze adviezen bij voetschimmel

- Je kent de medicamenteuze en niet medicamenteuze adviezen bij vaginale schimmel

- Je kent de verschillende vormen van dranken.

- Je kunt rekenen met concentraties

 

Een schimmel is een ......

eencellig organisme

meercellig organisme

Schimmels

Meercellige organismen, die groter zijn dan bacteriën.

Ze planten zich voort middels sporen.

Dermatofyten → huid, nagels

Gisten = eencellige schimmels

Candida albicans → maag/darmkanaal, vaginaal, huid/nagels

Eencelligen→ bacteriën, gisten, virussen, protozoa. Meercelligen→ schimmels

Bacteriën (huid/darmen/vagina) zorgen voor een zuur milieu, zij beschermen tegen je tegen schimmels. Overmatig wassen met zeep of door antibacteriële middelen kan deze bescherming worden verminderd en dus de kans op schimmelinfecties vergroten.

Medische termen:

Fungi= schimmels

Dermatofyten = meercellige schimmels

Gisten = eencellige schimmels

Mycose= schimmelinfectie

Antimycotica = gnm tegen schimmels

Fungicide = schimmeldodend

Fungistatisch = schimmelgroeiremmend

https://www.micropia.nl/nl/ontdek/microbiologie/trichophyton-rubrum/

www.micropia.nl

Op welke wijze kan schimmel aan de voet ontstaan?

Oorzaken van infecties 

Oorzaken van infecties 

Droge, gezonde huid = goede barrière tegen schimmels.  

Geïrriteerde of beschadigde huid.

Symptomen

• Schilfering van de huid
  
• Verweking van de huid
  
• Blaasjes en/of vochtafscheiding
  
• Roodheid en/of jeuk
  
• Verandering aan de nagels (soms)
  

Niet medicamenteus advies

- Was de voeten elke dag (geen zeep/ pH5-wastablet/ neutrale wasemulsie). - Spoel de voeten goed af zodat geen zeepresten achterblijven.

- Goed afdrogen van de voeten, vooral tussen de tenen.

- Elke dag schone sokken (katoenen of wol).

- Draag goed ventilerend schoenen (leer of linnen).

- Draag slippers in gemeenschappelijke natte ruimtes.

Medicamenteus advies

Eerstekeuzemiddel bij volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar

Terbinafine → breedspectrum antimycoticum

• Volwassen:
  

- crème, gel of huidspray 10mg/g → 1 week 1x per dag

- cutane oplossing 10mg/g → voor eenmalig gebruik

• Kinderen > 12 jaar: crème 10mg/g → 1 week 1x per dag

Niet adviseren als zelfzorg bij zwangerschap en borstvoeding

Wanneer naar de huisarts verwijzen?

•  Als een behandeling, op de juiste manier uitgevoerd icm hygiënische maatregelen nog niet tot vermindering van de klachten heeft geleid.
  
• Als de infectie als ernstig wordt omschreven.
  
• Als de schimmel de nagels heeft aangetast en klachten geeft.
  

Vaginale candidiasis

Vaginale schimmelinfectie = vulvovaginale candidiasis

Vaginale flora verstoord

Lactobacillen → melkzuurproductie → zuur milieu = evenwicht

Mogelijke andere oorzaken

- gebruik antibiotica

- gebruik corticosteroïd

- gebruik van oncolytica

- gebruik van een HIV-middel

- gebruik van anticonceptie met oestrogeen

- gebruik van gnm met een oestrogene werking

- Diabetes Mellitus

In principe niet via seksueel contact

Afweeronderdrukkende gnm.

Bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd.>

oestrogeen aanwezig in endometrium. 

Zwangere hebben verhoogde oestrogeenspiegel. 

Symptomen

- Kort bestaande klachten (sinds één of enkele dagen)

- Vaginale jeuk, soms ook bij de schaamlippen

- Witte, soms wat brokkelige niet-sterk ruikende vaginale afscheiding

- Soms is het slijmvlies van de vagina rood, gezwollen en pijnlijk, waardoor plassen of vrijen pijn doet of een branderig gevoel geeft.

Niet medicamenteus advies

- Gebruik geen zeep en niet te vaak wassen

- Als het vrijen pijn doet, stel dat dan uit of gebruik een glijmiddel.

Medicamenteus advies

Eerstekeuzemiddel:

Clotrimazol vaginaal → fungicide

- tablet of capsule 500 mg → 1x per dag vespere

- crème 10mg/g → gedurende 6 dagen, 1x per dag vespere

Tijdens zwangerschap inbrengen met de vinger.

Niet gebruiken tijdens de menstruatie.

Kan rubber van condoom aantasten (tot 2 dgn na behandeling)

Wanneer naar de huisarts verwijzen?

• Als eerdere behandeling niet voldoende heeft gewerkt.
  
• Als de klant het afgelopen jaar meer dan 3 keer last van heeft gehad.
  
• Als er ook sprake is van pijn in de onderbuik of pijn bij het plassen, koorts of koude rillingen, onregelmatige of abnormale bloedingen, zweren of blaren in het genitale gebied, lage rugpijn, misselijkheid of braken, diarree, pusvorming of sterk ruikende afscheiding.
  

Itraconazol bij onychomycose

• capsule, continue behandeling: volwassenen 200 mg 1x per dag gedurende 3 maanden;
• capsule, pulstherapie: volwassenen 200 mg 2x per dag gedurende 1 week gevolgd door een medicatievrije periode van 3 weken, daarna kuur nog tweemaal herhalen met een interval van 3 weken.
• drank: kinderen vanaf 1 maand volgens het NKFK aanvankelijk (op dag 1 en 2) 10 mg/kg lich.gewicht per dag in 2 doses, max. 400 mg per dag; onderhoudsdosering 5 mg/kg lich.gewicht 1x per dag vanaf dag 3, max. 200 mg per dag;

 

Speel mee

https://kahoot.it/

Vloeibare toedieningsvormen

Doel:

• Systemisch (i.p.v tablet)
  

bv kinderen, slecht slikken

• Lokaal huid
  

bv. lotion, oordruppel

• Lokaal slijmvliezen
  

bv. neusdruppel, gorgeldrank

Welke voordelen van dranken kun je noemen?

Vloeibare toedieningsvormen

Voordeel (tov tablet)

• Dosering aanpasbaar
  
• Gemakkelijk innemen (vla)
  
• Sneller werkzaam, betere beschikbaarheid (meestal)
  
• Individueel per patiënt

Nadeel (tov tablet)

• Houdbaarheid beperkt   ?
  
• Vervoer
  
• Smaak
  
• Irritatie maagwand
  
• Suspensie goed schudden
  
• Overdosering
  

Latijnse benamingen:

• Solutio
  
• Sirupus
  
• Gargarisma
  
• Potio
  
• Emulsum
  
• Suspensio
  
• Dilutus
  
• Collutio (oris)
  
• Oromucosaal
  
• Potio
  
• Linimentum
  
• Liquidus
  
• Lotio
  

Oplossing →

Stroop →

Gorgeldrank →

Drank →

Emulsie →

Suspensie →

Verdund/verdunning→

Mondspoeling→

Voor het mondslijmvlies→

Wassing→

Smeersel→

Vloeibaar→

schudsel→

Samenstelling niet steriele vloeibare toedieningsvormen

• Basisvloeistof

• Werkzame stof(fen)

• Hulpstof(fen)
  

Doseringen

Itraconazol - Dermatomycose:

• oraal: capsule: volwassenen 100 mg 1x per dag, bij tinea corporis en tinea cruris gedurende 2 weken, bij tinea pedis en tinea manus gedurende 4 weken.
• drank: kinderen vanaf 1 maand volgens het NKFK aanvankelijk (op dag 1 en 2) 10 mg/kg lich.gewicht per dag in 2 doses, max. 400 mg per dag; onderhoudsdosering 5 mg/kg lich.gewicht 1x per dag vanaf dag 3, max. 200 mg per dag;

Kinderdoseringen berekenen 

Dranken → concentraties kunnen berekenen.

Farmaceutisch rekenen - feiten

1% betekent 1/100 ste deel en 1‰ betekent 1/1000 ste deel

1 % g/g = 1 gram in 100 gram

1 % g/v = 1 gram in 100 ml

1 % v/v = 1 ml in 100 ml

Procent = gedeelte / totaal x 100%

Promille = gedeelte / totaal x 1000‰

Farmaceutisch rekenen - voorbeelden

• Geheel / 100% x procent = gedeelte

2,5 % g/g van 250 gram, hoeveel dien je af te wegen, wat is het gedeelte?

250 gram ÷ 100% = 2,5 gram (dit is dus 1%) x 2,5% = 6,25 gram

• Gedeelte / geheel x 100% = procent
  

20 gram in 200 gram, wat is het percentage, hoeveel procent is 20g van 200g?

20 g ÷ 200g x 100% = 10% (g/g)

Let wel op de eenheden deze eerst omrekenen naar g of naar ml

• Gedeelte / procent x 100% = geheel
  

3% is 12 gram, wat is de totale hoeveelheid?

12 g ÷ 3% x 100% = 400g

Relatieve dichtheid

Dichtheid is de hoeveelheid massa die aanwezig is in een bepaald volume.

De dichtheid wordt als volgt aangegeven:

dichtheid (g/cm3) = massa (g) / volume (cm3 dit gelijk aan ml) →

De eenheid is dan ook g/cm3 oftewel g/ml

De dichtheid van water is 1 g/ml; dus 1 ml water weegt 1 g

De dichtheid van alcohol is 0,8 g/ml; 1ml alcohol weegt 0,8 g

  d = m / V

Tabel Dichtheden 

Massa in een bepaald volume

Massa                  Volume                Dichtheid

Massa is het gewicht dat je afweegt op de balans.

Eenheid is g

Volume is de hoeveelheid die je afmeet in een maatcilinder.

Eenheid is ml

Dichtheid is het gewicht van 1 ml vloeistof.

Eenheid is g/ml

Berekenen met relatieve dichtheid

Wanneer je twee gegevens hebt kun je de ander uitrekenen.

Bijv. Fytomenadiondrank 10 mg/ml FNA

Wat is het totale gewicht van deze oplossing?

Op welke wijze zou jij de dichtheid berekenen?

Voor 100 ml van deze FNA drank is nodig:

Uitgerekend?

Reken mee

Opdr. 1

Wat is de concentratie in % g/g en % g/v van een oplossing die 6 g natriumchloride per 60 ml oplossing bevat en een relatieve dichtheid heeft van 1,15?

Opdr. 2

Een oplossing is 78,3 g/v%; hoeveel gram stof zit er in 2,5 liter water?

Opdr. 3

Hoeveel gram (op 1 decimaal) werkzame stof zit er in 50 ml van een voorraadoplossing 5% g/v?

Welke antwoorden heb jij?

Uitgerekend

Opdr. 1

Wat is de concentratie in % g/g en % g/v van een oplossing die 6 g natriumchloride per 60 ml oplossing bevat en een relatieve dichtheid heeft van 1,15?

6g in 60 ml → ?% (g/v) gedeelte/ geheel x100% → 6/60x100%= 10% (g/v)

60ml → ?gram dan nodig de relatieve dichtheid. 60ml x 1,15= 69 g

6g in 69g → ?% (g/g) gedeelte/ geheel x100% → 6/69x100%= 8,7% (g/g)

Opdr. 2

Een oplossing is 78,3 g/v%; hoeveel gram stof zit er in 2,5 liter water?

2,5l omzetten naar ml→ 2500ml hoeveel gram dit hierin.

geheel/100%x%=gedeelte →2500ml/100%x 78,3% = 1957,5g

Uitgerekend

Opdr. 3

Hoeveel gram (op 1 decimaal) werkzame stof zit er in 50 ml van een voorraadoplossing 5% g/v?

5% (g/v) = 5g in 100 ml

                         ? in 50 ml is dus 2,5 g

Verhoudingstabel

Opdr. 2

Een oplossing is 78,3 g/v%; hoeveel gram stof zit er in 2,5 liter water?

2,5l omzetten naar ml→ 2500ml hoeveel gram dit hierin.

geheel/100%x%=gedeelte →2500ml/100%x 78,3% = 1957,5g

100%		78,3
2500 ml		?

Reken mee

Opdr. 4

Van een oplossing van 10 g/g% zout wordt 30 gram toegevoegd aan 100 ml (= 100 g) water; hoeveel g/g% is de oplossing nu?

Opdr. 5

Hoeveel g natriumchloride (op 2 decimalen) bevat 1200 ml fysiologische zoutoplossing

(een 0,9% g/v natriumchlorideoplossing)?

Opdr. 6

De oogdruppels hebben een concentratie van 0,5 ‰ dexamethason. Hoeveel mg dexamethason bevat 30ml oogdruppel?

Wat heb jij uitgerekend voor opdracht 4, 5 en 6 ?

Uitgerekend

Opdr. 4

Van een oplossing van 10 g/g% zout wordt 30 gram toegevoegd aan 100 ml (= 100 g) water; hoeveel g/g% is de oplossing nu?

10% (g/g) → 10g in 100g Eerst berekenen hoeveel zout er in 30 gram?

                                ? in 30g is dan 3 gram. Deze 3 gram zit in een totaal van 130 gram

gedeelte/geheelx100% → 3/130x100%= 2,3% (g/g)

opdr. 5   10,80 g

opdr. 6    15 mg

Hoe heb jij deze les ervaren?

0100