De oude Grieken 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Wat is een ander woord voor een stadstaat?

1. Premie
2. Polis
3. Democratie
4. Tetrarchie

Wat wordt hiernaast in het plaatje uitgebeeld?

1. Een monarchie
2. Een aristocratie
3. Een democratie
4. Geen van de genoemde antwoorden is juist.

Wat is een democratie?

1. Een regering met een alleenheerser die de macht gegrepen heeft
2. Een regering waarbij het volk beslist
3. Een regering waar meneer Rijkers alle macht heeft
4. Een regering van een kleine groep aanzienlijken

Volksvergadering hoort bij

1. Monarchie
2. Aristocratie
3. Tirannie
4. Democratie

Sparta was een ..?

1. democratie
2. oligarchie
3. aristocratie
4. tirannie

Welk bestuur had de stad Athene?

1. Eerst monarchie, daarna democratie
2. Eerst aristocratie, daarna democratie
3. Eerst democratie, daarna monarchie
4. Eerst tirannie, daarna aristocratie

Lesdoelen

Je kunt de volgende begrippen en personen beschrijven en uitleggen

1. Bestuur Sparta
2. Bestuur Athene
3. Agora
4. Akropolis
5. Solon, Kleisthenes, Pisistratus 

Bestuur van Sparta (1)

• Twee erfelijke koningen:
  - Leger aanvoeren
  - Priester/rechtspreken
  - Twee koningen zodat niet één de macht kon grijpen. 

• Volksvergadering:
  -  Alleen mannen die ouder waren dan 30.
  - Kozen 5 mannen voor het dagelijks bestuur.
  

Bestuur van Sparta (2) 

• Raad van ouderlingen:
  - Mannen ouder dan 60
  - Gaven raad aan dagelijkse bestuur en koningen.
  
  
• In praktijk volgde de volksvergadering altijd het advies van de de raad van ouderlingen. 

Solon van Athene

Solon komt in 594 v. Chr. met  nieuwe wetten. Hij zorgt ervoor dat er meer gelijke rechten komen voor alle burgers.

Voorbeeld:

Solon maakte een wet die zorgde dat je als vrij man niet meer verkocht kon worden als slaaf.

         Atheense aristocratie > democratie

Onrust in Athene  -> Solon gekozen 

1. verboden om mensen met schulden slaaf te maken.
2.  invloed bestuur op basis van bezit, niet afkomst > democratischer.
3. slecht voor de adel (aristocratie). 

• Periode van tirannie onder Pisistratus 
• Kleisthenes als leider 

1. vrije Atheense mannen stemrecht in volksvergadering 

• Directe democratie = zelf politiek actief zijn
  
  
• Democratie = staat waarin het volk bepaald
    (demos = volk) 

3

Het volk beslist

• Ondanks Solon's wetten blijft het verschil tussen arm en rijk groot

• Arme Atheners hadden het zwaar (nieuwe ruzies)

• Tiran- Pisistratus. erg geliefd onder het volk. Verbeterde de rechtspraak en bevorderde de nijverheid 

• Rond 500 v. Chr. komt Kleisthenes met nieuwe wetten en voert een échte democratie in. Hij verbetert de ideeën van Solon.
  

Athene

• Het volk heeft de macht (democratie)

• Alleen volwassen mannen mochten stemmen;
• Volksvergadering (Ekklesia)  

• Directe democratie in de buitenlucht (Agora) 

• Ostracisme = schervengericht

Om te voorkomen dat een iemand te machtig werd. 

verklaring voor ontstaan van stadstaten: Griekse landschap;

- bergen

- eilanden

Niet makkelijk te verenigen door een heerser.

Meeste Grieken wonen in vlakkere/ groene gebieden tussen heuvels.

- voedsel verbouwen

Bij gevaar vluchten naar hogere gebieden; Akropolis

Een polis bestaat uit een stadcentrum met omliggend land (dorpjes en boerderijen) 

Polis: stad met omliggend land.  

Stadscentrum: Akropolis en agora. Hart van de polis.   

De Agora

De centrale publieke ruimte met meerdere functies:

• Marktplein (Economie)
  
• Parlement (Politiek)
  
• Rechtszaal (Recht)
  
• Plaats om het nieuws te horen (Media)

Wie voerde in Athene de democratie in?

1. Julius Ceasar
2. Herodotus
3. Pisistratus
4. Kleisthenes

Welke polis is dit?

1. Athene
2. Sparta

In Sparta hadden ze een:

1. Democratie
2. Tirannie
3. Aristocratie
4. Monarchie

Raad van ouderen

1. Sparta
2. Athene
3. Allebei
4. Allebei niet

een Agora is:

1. een stadsstaat
2. een hoge heuvel
3. een theater
4. een marktplein

Een verdedigbare rots of heuvel waarop een versterking was gebouwd

1. een tempel
2. de akropolis
3. de agora

Opdracht - Brief aan Cleisthenes

Je schrijft in Word of in je schrift een brief aan de Griekse leider Cleisthenes. Onder zijn bestuur is Athene een democratie geworden. In de brief verwerk je de onderstaande punten.

-  Je vertelt wat je van de Atheense democratie vindt (sterke punten en zwakke punten).

- Je vergelijkt onze democratie met die van Athene (wat is er hetzelfde en wat is er anders?)

- Je  sluit je brief af met tips hoe de Atheense democratie volgens jou beter had gekund.

03-12-2020

So de oude Grieken

Paragraaf 1 t/m 3 (Magister)