bosbranden

• Middelbare school
• vwo

Welkom bij de les!

Aan het eind van deze les weet je:

*Hoe een bosbrand kan onstaan.

*Waarom een bosbrand slecht is voor het milieu.

* Waar en waarom op bepaalde plekken vaak bosbranden ontstaan.

*Hoe je een bosbrand kan voorkomen.

Verder gaan we het ook nog even over Australië hebben.

Hoe denk jij dat bosbranden ontstaan?

4 voorwaarden

• genoeg brandstof            
• zuurstof
• hoge temperatuur
• ontstekingsbron

Een bosbrand kan op heel veel manieren ontstaan, maar voordat er een bosbrand ontstaat, moet er eerst aan vier voorwaarden voldaan worden. Deze voorwaarden zijn dat er genoeg brandstof moet zijn. Bij brandstof moet je niet denken aan benzine of diesel, maar aan bomen en planten. Als het lang niet geregend heeft, wordt het bos natuurlijk ook droog en kan het nog makkelijker in de brand vliegen dan normaal. Als je iets wilt laten branden, heb je ook zuurstof nodig, want er is eigenlijk geen vuur dat brand zonder zuurstof. Als het hard waait, is de toevoer van zuurstof groot. Als iets in brand staat, is het heel erg warm, daarom moet er ook hoge temperatuur zijn en een brand moet natuurlijk ergens beginnen, dus er moet ook een ontstekingsbron zijn. 

manieren van ontstaan

• droog klimaat
• wind
• kampvuur
• lege fles werkt als vergrootglas

 Een bosbrand kan op vele manieren ontstaan: 

* Er zijn mensen die in het weekend in het bos vuurtjes gaan stoken, omdat ze dat leuk vinden.

*Als het droog is, kan er door een blikseminslag een bosbrand ontstaan. 

*Het kan ook komen door de wind. Als de wind er voor zorgt dat de bladeren de hele tijd langs elkaar komen, kan daardoor ook brand ontstaan. 

*Het kan ook zijn dat je aan het barbecueën bent, en ook al doe je nog zo voorzichtig, dit kan er toch voor zorgen dat er brand ontstaat. Hetzelfde geldt voor roken en een kampvuur maken.

*Er zijn ook projectontwikkelaars die graag een stukje grond willen, maar die niet krijgen, omdat er bijvoorbeeld een bos op staat. Dan steken zij het ook wel eens expres aan. 

*Als er een stukje glas of een lege fles in het bos ligt, kan het ook zijn dat dat gaat werken als een vergrootglas. Als er dan zonlicht op valt, kan dat ook gaan branden. 

*Het kan ook zijn dat er bijvoorbeeld een treinrails door het bos loopt, en dat door de vonken die daar vanaf komen de bomen en struiken in brand vliegen. 

Er zijn nog meer oorzaken van bosbranden, maar dit zijn de bekendsten.

Waarom denk jij dat bosbranden slecht zijn voor het milieu?

slecht voor het milieu

• koolstof
• opwarming van de aarde
• broeikasgassen
• droog onweer
• verandering regenpatronen

Als een bos zoals de Amazone verdwijnt, komt er zo'n 80 tot 120 miljard ton aan koolstof vrij. Dit is namelijk de hoeveelheid koolstof die de bomen opgenomen hebben en die dus ook weer vrijkomt als de bomen gekapt worden. Dit veroorzaakt ook weer opwarming van de aarde. Naarmate het aantal branden toeneemt, neemt ook de uitstoot van broeikasgassen toe. Dit draagt op die manier bij aan de opwarming van de aarde en bij het optreden van extreme weersomstandigheden zoals bijvoorbeeld grote droogte. Door de warmte van de branden wordt bijvoorbeeld de grond droger en is zo vatbaarder voor vuur. Bovendien verandert een toename van CO2 in de lucht als gevolg van de branden. Dit leidt bijvoorbeeld tot droog onweer. (Bliksem zonder dat er een druppel regen valt). Naast de toenemende uitstoot draagt ontbossing rechtstreeks bij aan een verandering in regenpatronen in de getroffen regio, waardoor het droge seizoen langer duurt.

plaatsen met de meeste bosbranden

• extreem klimaat
• Noord-Amerika
• moeilijk voorkomen
• schorskever
• menselijke activiteiten
• vruchtbare landbouwgrond

Onder andere werden dit jaar Indonesië, Australië en de Verenigde Staten getroffen door hevige bosbranden. Door het steeds extremere klimaat op aarde komen deze branden steeds vaker voor. 

Op bepaalde continenten zoals bijvoorbeeld in Noord-Amerika komen bosbranden van nature voor. Dit komt door lange perioden van droogte of van blikseminslag. Ze zijn moeilijk te voorkomen. In de Verenigde Staten wordt de schorskever vaak als boosdoener gezien, maar dat blijkt een onjuiste aanname. In andere werelddelen spelen ook menselijke activiteiten een rol. In Zuid-Amerika (augustus-oktober) en Zuidoost-Azië (vroege voorjaar) brandt de lokale bevolking ieder jaar weer bewust stukken land af om nieuwe, zeer vruchtbare landbouwgrond te creëren. Dit is de oorzaak van het grootste deel van de bosbranden op aarde. Volgens NASA vindt zeventig à tachtig procent van de totale verbranding van biomassa plaats in subtropische regio's en gebieden rond de evenaar.  

In tegenstelling tot de andere continenten blijft (West)-Europa vaak bespaard van oplaaiend vuur. Met zijn mediterraan klimaat wordt Spanje het vaakst getroffen. De heidebranden die we in Nederland en België kennen zijn qua omvang niet dusdanig groot dat ze op deze wereldkaart te zien zijn. 

Wat kan jij doen om een bosbrand te voorkomen?

bosbrand voorkomen

• waarschuw hulpdiensten
• niet roken
• geen glas achterlaten
• kijk waar je je auto neerzet

Als je een ergens een beginnend bosbrandje tegenkomt, waarschuw dan zo snel mogelijk de hulpdiensten. Want hoe eerder zij in actie kunnen komen, hoe makkelijker het brandje te blussen valt. Ook moet je niet in bossen roken, want een vonkje van een sigaret kan soms al genoeg zijn om een bosbrand te starten. Ook moet je geen glasscherven in het bos achterlaten. Een glasscherf kan namelijk als een vergrootglas werken, waardoor er een brand kan ontstaan. En de laatste klinkt misschien raar, maar je moet ook niet je auto parkeren in hoog gras. De katalysator kan namelijk nog gloeiend heet zijn en kan daardoor de grashalmen onder de auto in brand steken. 

Australië

• Droogte  
• Temperatuurstijging 
• Warm water 
• Achtergrondtemperatuur  
• Heetste zomer ooit 

In Australië is er nu al drie jaar een droogte. Er valt op het moment weinig neerslag door vooral natuurlijke klimaatveranderingen. De temperaturen die naar recordhoogte stijgen en de daardoor boven land sterk toegenomen verdamping zijn twee gevolgen van de mondiale opwarming. Beide samen verklaren de huidige droogte. 

Ook wordt er warm water in de Indische oceaan naar de kust van Afrika geblazen. Daardoor krijgt de kust van Australië juist koel oceaanwater. Het koude oceaanwater houdt de depressies op afstand en geeft ook minder verdamping, waardoor Australië wordt afgesneden van de toevoer van regen. 

Er is alleen nog een factor die het effect van de droogte versterkt. Namelijk de achtergrondtemperatuur. De achtergrondtemperatuur is tegenwoordig een stuk hoger, want in de afgelopen honderd jaar is Australië ruim 1,5 graden warmer geworden. Hierdoor worden er regelmatig nieuwe hitterecords behaald. Vorige zomer was voor Australië de heetste zomer ooit gemeten.  

Heb je de lesdoelen gehaald?

Als het goed is weet je nu:

*Hoe een bosbrand kan ontstaan.

*Waarom een bosbrand slecht is voor het milieu.

*Op welke plekken vaak bosbranden ontstaan en waarom.

*Hoe je een bosbrand zou kunnen voorkomen.