Thema 10 uitleg 10.5

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Thema 10 

Voortplanting

Lesindeling

Lesopening

Uitleg 10.5

Oefenvragen

Lesafsluiting

Lesopening

Oefenvragen vorige les

Een stamper is het vrouwelijke voortplantingsorgaan van een plant

1. Juist
2. Onjuist

De helmknoppen bestaan uit helmhokjes waarin de stuifmeelkorrels zitten

1. Juist
2. Onjuist

Geur

Felgekleurde kroonbladeren

Maakt nectar

Veel en licht stuifmeel

Plakkerig stuifmeel

Meeldraden hangen buiten de bloem

Kleine groene bloemen

Wind nodig voor bestuiving

Insecten nodig voor bestuiving

Uitleg 10.5

Voortplanting zonder bevruchting

Tekstboek pagina 108

Geslachtelijke voortplanting

Bevruchting: versmelten van eicel en zaadcel.

Ongeslachtelijke voortplanting

Geen bevruchting, maar er ontstaan nakomelingen

Ongeslachtelijke voortplanting

Bollen

Bollen zitten onder de grond en bestaan uit een bolschijf (de wortels) en rokken (verdikte bladeren). 

Tussen de rokken zitten knoppen waarvan er één uitgroeit tot nieuwe plant en de anderen tot nieuwe bollen.

Voorbeelden van bollen

Knollen

Ondergronds, verdikt deel van de stengel met veel reservevoedsel. Aan die knol komen knoppen. Elke knop kan uitgroeien tot een nieuwe plant (met behulp van het reservevoedsel), meestal niet allemaal.

Voorbeelden van knollen

Uitlopers en wortelstokken

Sommige planten vormen uitlopers (lange bovengrondse stengels met aan het uiteinde een nieuwe plant), andere planten doen dit met wortelstokken (onder de grond dus).

Voorbeelden van uitlopers en wortelstokken

Geslachtelijke voorplanting

Ongeslachtelijke voortplanting

Knollen

Bollen

Stamper

Meeldraad

Stekken

Bloem

Planten 

vermeerderen

• Planten ongeslachtelijk vermeerderen gaat snel.
  

• Er is maar één ouderplant. De nakomelingen zijn dus precies hetzelfde.

• Hiernaast zie je een voorbeeld van vermeerderen:  d.m.v. Stekken.

Planten 

veredelen

Eigenschappen verbeteren van planten: bijvoorbeeld mooiere bloemen of sterkere stengels.

Levenscyclus van planten

Eenjarige plant: een plant die zijn volledige levenscyclus van kieming, groei, bloei en zaadproductie binnen een jaar (één groeiseizoen) voltooit. 

De plant overwintert als zaad in de grond.

Levenscyclus van planten

Een tweejarige plant leeft twee jaar waarbij de plant het eerste jaar groeit en een stengel, bladeren en wortels vormt. 

In het tweede jaar bloeit de plant en produceert vruchten en zaad, hierna sterft de plant af.

Kijk nogmaals naar de foto.

Wat voor type
ongeslachtelijke voortplanting is dit?

1. Wortelstokken
2. Enten
3. Uitlopers
4. Bollen

Wat is GEEN vorm van ongeslachtelijke voortplanting bij planten?

1. Knollen
2. Bollen
3. Uitlopers
4. Bloemen

Wat is bestuiving?

1. stuifmeel komt op een stamper
2. eicellen komen op de meeldraad
3. eicellen komen op de stamper
4. stuifmeel komt op de meeldraad

Bollen

1. Verdikte bladeren
2. Verdikte stengels
3. Horizontaal groeiende stengels

Geslachtelijk of Ongeslachtelijk?

Uitlopers.

1. Geslachtelijke Voortplanting
2. Ongeslachtelijke Voortplanting

Welke bloem is,
of welke bloemen zijn
een insectenbloem?

1. bloemen van plant 1
2. bloemen van plant 1 en 2
3. bloemen van plant 1 en 2 en 3
4. geen van de bloemen

Als een bloem een stamper heeft en geen meeldraden. Is dit dan een mannelijke bloem?

1. Ja
2. Nee

Je ziet een vlinder bij een bloem. Waarom vliegen vlinders van bloem naar bloem?

1. Om de plant te bevruchten
2. Om nectar te drinken
3. Om zaden te verspreiden

Bloemen hebben stempel en meeldraden in de bloem zitten

1. Windbloemen
2. Insectenbloemen

De bloem van P is?
De bloemen van Q zijn?

1. P Eenslachtig Q Tweeslachtig
2. P Tweeslachtig Q Eenslachtig
3. P Eenslachtig Q Eenslachtig
4. P Tweeslachtig Q Tweeslachtig

Kijk naar deze bloem, welk geslacht heeft deze bloem?

1. Beide (man en vrouw)
2. man
3. vrouw
4. Geen geslacht

Wilde peen is een voorbeeld van een..

1. Eenjarige plant
2. Tweejarige plant
3. Overblijvende plant (ook wel vaste plant genoemd)

Wanneer sterft een éénjarige plant?

1. Lente
2. Zomer
3. Herfst
4. Winter

Joep had vorig jaar een perkje met bloemen in de tuin. Dit jaar wil hij weer van deze bloemen genieten. Wanneer zullen deze bloemen niet terugkomen?

1. Als het meerjarige planten waren
2. Als het tweejarige planten waren
3. Als het éénjarige planten waren
4. Als het eencellige planten waren

In juni plantte ik zaadjes van een stokroos. In oktober was er een rozet van bladeren ontstaan. In de lente van het jaar daarna bloeiden er prachtige rozen. Hierna stierf de plant, maar het had wel genoeg zaadjes achter gelaten voor het jaar daarna. Nu heb ik elk jaar stokrozen in de tuin. De stokroos is dus een .............................

1. eenjarige plant
2. tweejarige plant
3. overblijvende plant

Welk type plant ontkiemt, bloeit en sterft in hetzelfde jaar?

1. Eenjarige plant
2. Tweejarige plant
3. Meerjarige plant

Welke delen van een eenjarige plant overwinteren?

1. De bladeren
2. De vruchten
3. De wortels
4. De zaden

Is dit een eenjarige, tweejarige of vaste plant?

1. Eenjarige plant
2. Tweejarige plant
3. Vaste plant

Huiswerk

Lezen 10.5 in je tekstboek

Leren begrippen uit 10.5

Maken opdracht 3 t/m 12

Lesafsluiting