H5.5 Geschiedenis van het leven op aarde

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo lwoo, k
• Leerjaar 2

H5.5 Geschiedenis van het leven op aarde

Wat ga je leren?

- Je kunt beschrijven hoe fossielen zijn ontstaan.

- Je kunt benoemen dat soorten verwant zijn als ze een gemeenschappelijke voorouder hebben.

Tijdens de ontwikkeling van het leven op aarde zijn allerlei soorten organismen ontstaan. Tussen verschillende soorten bestaan veel overeenkomsten, zoals overeenkomsten in DNA en fenotype.

Fossielen

Fossielen zijn versteende overblijfselen van organismen, of afdrukken van organismen in gesteenten. 

Ontstaan door:

- Resten van organismen worden bedekt door lagen van zand- of kleideeltjes. (Versteend) Bacteriën en schimmels geen tijd om de resten helemaal af te breken. 

Gesteentelagen

Nieuwe lagen komen boven op oudere lagen. 

Sommige soorten fossielen komen slechts in één gesteentelaag voor, terwijl ze niet voorkomen in oudere en jongere gesteentelagen. Deze soorten organismen hebben alleen in een bepaalde periode geleefd en zijn daarna uitgestorven. 

Geologische tijdschaal 

De geschiedenis van het leven op aarde wordt verdeeld in tijdperken, die verder worden onderverdeeld in perioden.

- De aarde bestaat ongeveer 4600 miljoen jaar.

- Ongeveer 3800 miljoen jaar geleden ontstonden waarschijnlijk de eerste eenvoudige levensvormen. Deze leefden in het water. Ontstaan van bacteriën die zuurstof konden produceren.

- 3300 miljoen jaar geleden ontstonden andere eencellige organismen die fotosynthese konden laten plaatsvinden. Meer zuurstof!!!!

- 1600 miljoen jaar geleden ontwikkelden zich de eerste meercellige organismen. 

- De eerste dieren ontstonden ongeveer 700 miljoen jaar geleden. 

sauriërs

- 450 miljoen jaar geleden: landdieren.  geleedpotigen, zoals duizendpoten. Daarna: gewervelden, amfibieën en reptielen. 

- 251 miljoen jaar geleden: de reptielen.

- Allerlei soorten sauriërs (sauros = hagedis). land: dinosauriërs. 

- Ontstonden de eerste zoogdieren en vogels.

Het einde van de sauriërs

De sauriërs stierven 65 miljoen jaar geleden in korte tijd uit. De oorzaak hiervan was waarschijnlijk een klimaatverandering. 

-Bosbranden en vulkaanuitbarstingen.

- Geen zonlicht, dus donker en koud.  De sauriërs hebben deze klimaatverandering niet overleefd, de zoogdieren en vogels wel.

- 3 miljoen jaar geleden ontstonden de eerste mensachtigen. 

Verwantschap van soorten

Tijdens de ontwikkeling van het leven op aarde zijn allerlei soorten organismen ontstaan. 

- Soorten met  een gemeenschappelijke voorouder: vertonen verwantschap. 

- Hoe meer het DNA van soorten overeenkomt, hoe meer deze soorten aan elkaar verwant zijn. 

Vragen?