Creatief Werken Training 3

• Mentorles
• HBO
• Studiejaar 1

Welkom!

Creatief Werken met levensverhalen training 3

Programma

• Terugblik vorige lessen: narratief, presentie, creatieve werkvormen
• Ervaringen opdracht tot nu toe
• Reminiscentie: vormen / zelf ervaren
• Kleine verhalen
• Vooruitblik

Terugblik vorige lessen

Narratief werken

Presentie

Creatieve werkvormen

Narratief werken:

Narratief is verhalend, vertellend

Betekenis geven

Terugkijken

De manier van vertellen bepaalt hoe je in het leven staat

Functies?

Presentie

Creatieve werkvormen

Metaforen

Levensverhalen

Door een narratieve benadering komen deze betekenissen boven. Betekenissen die direct 

begrip voor de situatie van de cliënt opleveren en aanknopingspunten voor begeleiding 

bieden. Als je als zorgverlener meer weet over levensverhaal, dan kan dat extra verklaring voor bepaald gedrag

Van dale: Verschijnsel, dat herinneringen oproept aan iets overeenkomstigs uit het verleden. Het bestaat uit opdrachten om herinneringen aan bepaalde ervaringen op te roepen en vorm te geven. 

Er bestaan drie duidelijke vormen van reminisceren.

Ten eerste bestaat er 'eenvoudig reminisceren', hierbij gaat men op een aangename manier herinneringen ophalen. Deze herinneringen zijn veelal gericht op ontspanning, overlevering, opvoeding, opleiding en sociale contacten. Vervolgens heb je ook 'evaluatieve reminiscentie' (life review). Dit is reminisceren op hogere leeftijd, het is een natuurlijk proces van evaluerend terugblikken. Tenslotte bestaat er ook 'obsessief-defensieve reminiscentie'. Hierbij gaat de hulpverlener met de oudere steeds dezelfde gebeurtenissen en feiten herhalen (obsessief). De persoon gaat zijn rol bij misgelopen gebeurtenissen minimaliseren (defensief).

Welke middelen kun je
nog meer bedenken om
reminiscentie te activeren?

Pars pro toto 

(Watzlawick, 1978)

wat komt er in je op als ik zeg: 

de geur van versgebakken pepernoten?

(de beurt geven en achterhalen welk verhaal erachter zit. Sint? Pakjesavond? Vond je het spannend? Bang voor Sinterklaas of Piet? etc

Clue: het ruiken van een bepaalde geur, het horen van een bepaald liedje of het zien van een bepaald object kan een trigger zijn om een herinnering op te roepen. Je ruikt bijvoorbeeld die versgebakken pepernoten en ineens denk je weer aan die ene pakjesavond waar je dat ene kadootje kreeg waar je zo blij mee was. Of het omgekeerde: je herinnert je ineens je teleurstelling weer omdat je nooit kreeg wat je op je lijstje had geschreven. 

Dit wordt pars pro toto genoemd. (watzlawick, 1978): het gehel wordt uitgelokt door het onderdeel. Of met andere woorden: door de geur, het beeld of het geluid wordt de herinnering aan een verhal uitgelokt en ook de gevoelens die je daarbij had. 

Dit komt omdat herinneringen worden opgeslagen in ons systeem als een samenhangend geheeld van beelden, geluiden, gedachten, zintuigelijke waarnemingen en emoties

0

Wat was jouw favoriete programma als kind? Welke herinnering roept dit bij je op? (wat zie je/ hoe voel je je)

Er bestaan drie duidelijke vormen van reminisceren.

Ten eerste bestaat er 'eenvoudig reminisceren', hierbij gaat men op een aangename manier herinneringen ophalen. Deze herinneringen zijn veelal gericht op ontspanning, overlevering, opvoeding, opleiding en sociale contacten. Vervolgens heb je ook 'evaluatieve reminiscentie' (life review). Dit is reminisceren op hogere leeftijd, het is een natuurlijk proces van evaluerend terugblikken. Tenslotte bestaat er ook 'obsessief-defensieve reminiscentie'. Hierbij gaat de hulpverlener met de oudere steeds dezelfde gebeurtenissen en feiten herhalen (obsessief). De persoon gaat zijn rol bij misgelopen gebeurtenissen minimaliseren (defensief).

Evaluatieve reminiscentie

Stel dat je een verhaal uit je leven zou mogen herschrijven.

Is er een verhaal wat je liever anders had gezien? Welke verhaal zou je herschrijven?

Beschrijf het oorsponkelijke en het gewenste verhaal

Kies uit thema: levensfase, familiegeschiedenis of gezinspositie

Plan ongeveer 20 minuten voor deze oefening. 10-15 minuten schrijven en 5 minuten nabespreken

Clue: 

Bespreek met elkaar de volgende vragen:

– Waarom zou mevrouw Gerrits geen zin hebben?

– Waarom zou de dochter het nuttig vinden?

– Wat is het nut van zo’n bijeenkomst?

• Ga vervolgens in gesprek over hoe mevrouw Gerrits goed voorbereid had kunnen

worden op deze bijeenkomst.

• Schrijf jullie bevindingen op een flip-over.

Controle

• Wat is er alsnog bereikt door toch dit thema te behandelen?

Reflectie

• Bespreek klassikaal de bevindingen en schrijf de conclusies op.

In breakout rooms:

– Waarom zou mevrouw Gerrits geen zin hebben?

– Waarom zou de dochter het nuttig vinden?

– Wat is het nut van zo’n bijeenkomst?

– Hoe had mevrouw Gerrits goed voorbereid had kunnen

worden op deze bijeenkomst?

Schrijf jullie bevindingen op

Bespreek met elkaar de volgende vragen:

– Waarom zou mevrouw Gerrits geen zin hebben?

– Waarom zou de dochter het nuttig vinden?

– Wat is het nut van zo’n bijeenkomst?

• Ga vervolgens in gesprek over hoe mevrouw Gerrits goed voorbereid had kunnen

worden op deze bijeenkomst.

• Schrijf jullie bevindingen op een flip-over.

Controle

• Wat is er alsnog bereikt door toch dit thema te behandelen?

Reflectie

• Bespreek klassikaal de bevindingen en schrijf de conclusies op.

Het stat symbool  voor allemaal kleine verhaaltjes zijn die samen een mooi geheel vormen. En jij helpt met jouw vragen de oudere bij het ophalen van die verhalen (kraaltjes) en jullie maken op deze manier samen een geheel, een lijn, in die verhalen

Terugblik

• Terugblik vorige lessen: narratief, presentie, creatieve werkvormen
• Ervaringen opdracht tot nu toe
• Reminiscentie: vormen / zelf ervaren
• Kleine verhalen
• Vooruitblik

Bedankt!

Volgende keer: superdiversiteit