PPI LUK2_Verbindend communiceren_deel 1_bijeenkomst 2

• PPI
• HBO
• Studiejaar 1

PPI LUK2  

Bijeenkomst 2

Verbindend communiceren

LUK 2 

PPI

Bijeenkomst 2 Verbindend communiceren

Inleiding (10 min)

Programma

• Check in
  
• Terugblik vorige les
  
• Ontrafelen van situaties: oordelen vertalen naar gevoelens en behoeften bij jezelf
  
• Behoeften en Strategie nader bekeken
  
• De drie processen in het kort
  
• Wat leeft er in mij: proces van zelfempathie
  
• Check-out
  

Lesdoelen

• Je kunt de verschillende elementen van verbindend communiceren (waarneming, gevoel, behoefte, verzoek) toepassen in een casus.
  

• Je begrijpt hoe verbindend communiceren kan bijdragen aan proces van zelfempathie, helder uiten en empathisch luisteren.
  

Opdracht in twee- of drietallen (10 min)

Leg de Verbindende Communicatie Kaarten op een paar tafels, laat iedereen er langslopen om een gevoel en behoefte kaart te pakken.

Dit kan al bij binnenkomst door ze te vragen voor ze gaan zitten dit te pakken

Dus: Iedereen kiest een gevoelskaartje en behoefte kaart.

Dan in twee of drietallen uitwisselen waarom deze kaartjes gekozen zijn.

Variant: Je kan ze ook door het lokaal laten lopen, bij stop bij iemand waar je naast staat in tweetallen uitwisselen

10 minuten 

Verzamel op flap, via mentimeter, post-its of op een andere wijze ‘wat men moeilijk vindt in de samenwerking en waar men blij van wordt’.

Verwijs nog even naar voorbereiding voor de les

Bekijk met elkaar wat verzameld is en probeer een link te leggen met ‘waarden, normen, behoefte/strategieën etc)

Differentieer met specifieke vraag afhankelijk van wanneer in het OP de groep start met de Orientatieweek.

Doel: bewust worden van wat werkt/niet werkt, zicht op behoeften (en dat er oordelen en ook strategieën naar boven zullen komen, allemaal prima)

Refereer bijvoorbeeld aan de samenwerking met patiënten en familieleden bij ‘Patient Journey/ Bring your own Patient’.

Kan ook: samenwerking met mede studenten/ samenwerking in groepen (denk terug aan kwartaal 1 of tijdens middelbare school)

Verzamel ook situaties die men moeilijk vindt als die nog niet uit deze brainstorm voldoende naar voren komen -> input voor perspectieven oefening.

Waar worden jullie blij van in de samenwerking?

Waar word je echt niet blij van in de communicatie?

Sta stil bij de 2 kanten van het model: ze zijn er beiden (en dat is ok). Bewustzijn hiervan geeft keuze ruimte, je kan verantwoordelijkheid nemen, dit vergt oefening (hoe kan je zelf handelen naar je eigen normen en waarden), wat is je intentie?

Je staat in de rij voor een tof concert. Duurt echt heel erg lang. Wat denk je dan?

Voorkennis activeren 

Oefenen met waarnemen versus oordelen: 

Je staat in de rij om toegang te krijgen voor een concert waar je samen met je vrienden naar toe gaat. Welke gedachten heb je daarbij? 

Schrijf, als dat mogelijk is, deze gedachten op en bekijk ze eens. Wat zijn hierbij de waarnemingen? Wat zijn hierbij de oordelen?

Kijk de eerst volgende keer dat je ergens in een “rij staat”, op de metro moet wachten of je in een menigte bevindt, een minuut of vijf naar de mensen om je heen. 

Welke gedachten heb je daarbij? Schrijf, als dat mogelijk is, deze gedachten op en bekijk ze eens. Wat zijn hierbij de waarnemingen? Wat zijn hierbij de oordelen?

Wat zijn deze gedachten denk je?

waarnemingen

oordelen

allebei

geen van beiden

Wat is bijgebleven van vorige les?. Wat heeft men ervaren n.a.v. opdrachtje “Kijk de eerst volgende keer dat je ergens in een “rij staat”, op de metro moet wachten of je in een menigte bevindt,”

Je kan dit globaal even terugvragen of er al dieper op in gaan als casus,

Pak slide ‘Keuzes in Communicatie’ erbij om eventueel ervaringen te helpen duiden

of gebruik de vloerkaarten van het model (zie wiki/ er zijn gelamineerde sets beschikbaar)

Opdracht 1 individueel (10 min)

Neem een situatie in je gedachten uit je eigen leven waarin de communicatie anders loopt dan je graag zou willen.

 

Kun je wat oordelen/gedachten opschrijven die er bij je opkomen over de ander?

Opdracht 1 individueel - opschrijven oordelen (volgende dia) - 5 min

Je kan nu stapsgewijs nog 1 of meerdere situaties ‘ontrafelen’ of in het algemeen

Laat studenten oordelen opschrijven voor zichzelf bij situaties waarin communicatie niet lekker loopt. 

verzamelen hiervan met lessonup of op flapover/ white board (zie flap hiernaast ;-)) 

Welke oordelen heb jij in een situatie waarin de communicatie niet lekker loopt?

Dit zou wel eens een lastige vraag kunnen zijn voor de eerstejaars studenten. 

Je kan dit ook met post-its doen. 

Opdracht 2 individueel (10 min) Vertalen van oordelen naar gevoelens en behoeften

Als ik denk dat iemand…………………………..is dan voel ik mij.........

Als ik mij………………………….. voel, dan heb ik behoefte aan….....

Opdracht 2 Individuele opdracht (5 min)

Een oordeel uitwerken en vertalen naar gevoelens en behoeften. Eerst de gevoelens (zakboekje erbij), dan mogelijke behoeften. (zie slide ‘ontrafelen van situaties en flap hiernaast)

Als ik denk dat iemand…………………………..is dan voel ik mij

Als ik mij………………………….. voel, dan heb ik behoefte aan….

Kijk eventueel naar welke verzoeken er gedaan kunnen worden om behoeften in te vullen (nog geen prioriteit, er zijn extra slides m.b.t. verzoek vs. eis ).

Pak slide Keuzes in Communicatie of vloerkaarten erbij en wijs weer op de 3 processen (zie slide keuzes in communicatie en drie processen)

Sta weer stil bij de 2 kanten van het model: ze zijn er beiden (en dat is ok). Bewustzijn hiervan geeft keuze ruimte, je kan verantwoordelijkheid nemen, dit vergt oefening (hoe kan je zelf handelen naar je eigen normen en waarden), wat is je intentie?

Studenten hebben nu enige weet van hun eigen waarnemingen en oordelen. Ook hebben ze een beetje getraind om een oordeel te vertalen naar een behoefte en gevoel. 

Dit bewust worden van de eigen gedachten, oordelen, behoeften en gevoel is belangrijk bij de communicatie met anderen. 

Communicatie met anderen wordt lastig als de behoeften niet duidelijk zijn maar wel een strategie is gekozen. Soms leidt dit tot botsingen. Dit komt doordat behoeften universeel zijn (we hebben ze allemaal) en strategieën heel persoonlijk. 
 

Element 3. Behoefte- Wat vind ik belangrijk? Wat wil ik graag?

Dit element gaat over wat iemand werkelijk nodig heeft om zich fijn te voelen, waar het in de kern om gaat. Een uitganspunt van VC is ‘Alles wat we (niet) doen of zeggen, doen we om een behoefte te vervullen.

Behoeften kun je zien als kwaliteiten of waarden. Je kunt bijvoorbeeld behoefte hebben aan rust of respect. Behoeften maken ons leven menselijk. Het gaat over wat je ten diepste wilt: autonomie, liefde, begrip, voedsel, beweging.

Behoeften zijn universeel. Iedereen heeft, ongeacht geslacht, leeftijd, cultuur etc., dezelfde behoeften (al betekenen ze wellicht iets anders). Let wel, ze spelen niet bij iedereen op hetzelfde moment op!

Omdat behoeften universeel zijn, kunnen we daar makkelijk verbinding maken

We verlangen allemaal naar de vervulling van onze behoeften en naar mededogen als deze niet vervuld zijn.

Om niet ‘behoeftig’ te worden is het belangrijk om jezelf te realiseren dat je voor de invulling van je behoeften niet afhankelijk bent van de actie van anderen. Je kunt immers alleen zélf de vervulling van je behoefte ervaren. Een ander kan je hierin wel steunen. We kunnen elkaar helpen bewust te worden van onze behoeften, door deze in onze communicatie te achterhalen.

Een valkuil bij behoeften zijn strategieën. Met een strategie probeer je een behoefte te vervullen. Er zijn meerdere strategieën mogelijk om één behoefte te vervullen. Onenigheid en conflicten ontstaan over de strategieën die we kiezen en niet over de behoeften zelf. Dus niet: "Ik heb de behoefte aan dat jullie je mond houden" (strategie) maar "Ik heb behoefte aan ontspanning / rust" (behoeften). 

Strijd kan makkelijk ontstaan wanneer we het over strategieën hebben zonder dat de behoeften helder zijn. Dit komt omdat (voorkeuren in) strategieën persoonlijk zijn en behoeften universeel.

Een valkuil van behoeften is dat ze verward worden met strategieën. Dan is de voorkeur voor de strategie zo groot dat het moeilijk wordt om open te staan voor andere mogelijkheden.

Een klein voorbeeldje

Je behoefte aan ontspanning, hoe zou je die in kunnen vullen?

Boek lezen, rondje wandelen, netflixen, sporten, naar een museum gaan, uiteten gaan, naar de film etc.

Het is dus voor iedereen verschillend, en het hangt ook van andere dingen af welke strategie voor mij werkt op een bepaald moment.

Je hebt vaak ook meerdere behoeften tegelijk die aandacht nodig hebben.

Je kan dan gedoe krijgen als jij moe bent en wilt netflixen om je te ontspannen, terwijl de ander graag uiteten wil. Terwijl je eigenlijk beiden behoefte hebt aan ontspanning en samen zijn… wat zou dan mogelijk ook werken? Of kan je elkaar beter begrijpen als je weet welke behoeften er spelen?

Opdracht 3 in tweetallen (15 min)

• Kies een behoefte of pak willekeurig een behoefte kaart uit de stapel verbindingskaarten.
  

• Bedenk voor jezelf situaties waarin je deze behoefte wel/ niet hebt.
  
• Welke strategieën heb je om die behoefte in te vullen?
  

Opdracht 3 

Mogelijke onderwerpen

Welke situaties

Welke strategieën?

Welke behoeften worden door bepaalde strategieën weer niet of ook ingevuld, hoe hang dit samen met de situatie?

Pauze

Pauze 

mediasite.hro.nl

Kennsiclip Proces zelfempathie

deze dia kan je gebruiken als je het filmpje niet laat zien. 

Verbindend communiceren i.r.t. je oriëntatieweek opdracht 

• Twee reflectieverslagen (STARRT methode)
  
• Twee situaties m.b.t. communicatie of samenwerking met een patiënt, naaste, zorgverlener, begeleider 
  
• Eerste situatie: je beschrijft, analyseert  en reflecteert op de situatie waarin de communicatie en samenwerking niet zo verliep als je had gewild.
• Tweede situatie: je beschrijft, analyseert en reflecteert op de situatie waar je blij van werd.

Laat dus duidelijk blijken dat je op zoek gaan naar de behoefte van de ander, de strategie die je hebt gebruikt, welke behoefte jijzelf had en hoe je dat gedaan hebt. In de reflecties moet de theorie van verbindend communiceren duidelijk terug komen. 

Deze kan helpen om je eigen oordelen en gedachten ed te identificeren, je kan ook alleen schema op volgende sheet gebruik.