10.1 Opgroeien

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Groeien & hormonen

Leerdoelen

• Je kunt de 8 levensfases benoemen
• Je kunt de 8 levensfases in de juiste volgorde zetten
• Je kunt uitleggen wat hormonen zijn
• Je kunt uitleggen hoe en waar hormonen werken
• Je kunt uitleggen wat hormoonklieren doen
• Je kunt uitleggen hoe het groeihormoon werkt
• Je kunt aangeven wanneer er in een cel sprake is
  van celdeling of celgroei
• je kunt uit leggen wat celdeling en celgroei zijn
• Je kunt aangeven waar groei in de botten plaatsvindt
  

De 7 levensfasen

1. Baby 0-1,5 jaar

2. Peuter  1,5-4 jaar

3. Kleuter  4-6 jaar

4. Kind 6-12 jaar

5. Puber 12-17 jaar

6. Jongvolwassene 17-21 jaar

7. Volwassene 21-60 jaar

8. Oudere 60+

Veranderingen 

Lichamelijke ontwikkeling= je lichaam verandert, bijvoorbeeld leren lopen, schaamhaar krijgen en vruchtbaar worden

Geestelijke ontwikkeling= leren met je hoofd, bijvoorbeeld een baby leert wie zijn ouders zijn, een kind leert klok kijken, een volwassene leert nieuwe dingen zoals een nieuwe hobby 

Hormonen 

Hormonen = regelstoffen die lichamelijke veranderingen regelen.

Hormonen worden gemaakt in hormoonklieren, de belangrijkste is de hypofyse.

Hoe werkt een hormoon?

1. Hormoonklier maakt hormoon

2. Hormoon wordt afgegeven aan het bloed

3. Hormoon wordt vervoerd via het bloed naar andere organen
4. Hormoon is orgaanspecifiek => werkt alleen bij het orgaan waar het wat moet gaan doen!

Hormoon klieren

Teelballen - Testosteron

Eierstokken - Oestrogeen

Hypofyse - Hypofysehormoon

Hypofyse

Hormoon

Hormoon

Bloed

Groeihormoon

Gemaakt in de hypofyse 

Botten reageren op groeihormoon

Botten gaan delen

Celdeling?Celgroei?

Celdeling = cellen gaan delen. 1 cel worden 2 (identieke) cellen

Celgroei = de cel is gedeeld, maar is nog te klein. De cel gaat nu groeien (groter worden) zodat hij weer even groot wordt als de originele cel

Groeien en groeispurt

Groeischijven= platte lagen van kraakbeen, aan het uiteinde van je botten. De kraakbeencellen doen celdeling en celgroei

Groeispurt = in de puberteit maakt de hypofyse extra veel groeihormoon, hierdoor groei je snel. 

In de puberteit krijgen jongens een groeispurt. Wat gebeurt er bij een groeispurt?

Zet de zinnen in de juiste volgorde. Schrijf alleen de nummers op.

1

2

3

4

5

De cellen van de botten ontvangen de boodschap.

De hypofyse maakt veel groeihormoon.

Kraakbeencellen gaan zich delen.

Het bloed vervoert het groeihormoon naar alle delen van het lichaam.

Er vindt celgroei plaats.

De hypofyse bevindt zich...

1. In de hersenen
2. Achter de longen
3. In de buurt van je nieren
4. In de nek

de hypofyse maakt het groeihormoon

1. niet juist
2. juist

De hypofyse is...

1. een hormoonklier
2. een hormoon
3. een geslachtskenmerk
4. een doelcel

Hoe goed begrijp ik 10.1?

😒🙁😐🙂😃