6.1 en 6.2 Metalen en legeringen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

6.1 + 6.2 Metalen

Na deze paragrafen

• Weet je de gemeenschappelijke eigenschappen van metalen
• Weet je de verschillen tussen edele en onedele metalen
• Weet je wat legeringen zijn en waarom deze gemaakt worden
• Kan je legeringen opzoeken in je Binas
• Kan je iets vertellen over de productie van metalen

Metalen

Metalen

Metalen is een groep stoffen die een aantal stofeigenschappen gemeen hebben.

Metalen 

• Gemeenschappelijke eigenschappen:
• - Glanzend oppervlakte
  
• - Geleiden warmte
  
• - Geleiden stroom

• - Mengbaar in gesmolten toestand (= legering)
• - Goed vervormbaar (mist zuiver) 

Legeringen

• Een legering is een mengsel van metalen
• Om betere eigenschappen
• Veel legeringen zijn harder dan de zuivere stoffen.

• Goud is puur erg zacht --> mengen met zilver(=witgoud) of met koper (=roodgoud)

Voorbeelden van legeringen (Binas)

• zilveramalgaam (kwik+zilver) vroeger voor vullingen  in  kies
• Staal (ijzer + beetje koolstof)
• Roestvaststaal (ijzer + chroom of nikkel)
• Duraluminium (koper + aluminium)
• Brons (koper+tin)

Edele metalen 

• Edele metalen reageren niet of nauwelijks met andere stoffen.
• Daarom vaak gevonden als zuivere stof.

• 24 karaat goud =100 %  zuiver goud , 18 karaat = 18/24 x100%= 75 % goud (en 25 %  andere metalen meestal zilver of koper)

Onedele metalen

• Onedele metalen reageren wel  met andere stoffen. (b.v.zuurstof, water of zuren) 
• worden daarom bijna altijd gevonden als erts = verbinding van metaal met een niet- metaal
• hoe onedeler het metaal hoe reactiever het is.

Zeer onedele metalen

• Zeer onedele metalen reageren zo heftig met b.v. zuurstof en water 
• Worden onder een laagje olie bewaard

Van grondstof tot product

Hoogovens worden gebruikt om van ijzererts staal te maken. Het zijn ook letterlijk “hoge ovens”, daar komt de naam vandaan.

0

ijzer maak je uit ijzererts

1. ijzererts bestaat voor het grootste deel uit ijzeroxide(=roest)
2. ijzeroxide + cokes (=koolstof)+ zuurstof--> ruwijzer+koolstofdioxide
3. ruwijzer bevat nog te veel koolstof--> is bros--> nog

meer bewerken b.v. tot staal

Aluminium uit aluminiumerts(=bauxiet)

• Aluminium heeft een kleine dichtheid en is toch redelijk sterk hierdoor is het een veel gebruikt metaal. 
• Je haalt aluminium uit het erts (bauxiet heeft +_ 50 % aluminiumoxide) en dat laat je smelten, via elektrolyse ontleden en het aluminum aftappen 

Aan de slag

Lees de tekst van 6.1 + 6.2 en maak de opdrachten.