Hoofdstuk 4 spelling Samenstellingen met tussenklank) en werkwoordspelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Welkom 

Etui, lesboek, schrift, leesboek, laptop dicht op tafel.

We starten met stillezen

Deze week....

Maandag: instructie spelling samenstellingen (1 t/m 6)

Dinsdag: Instructie werkwoordspelling (1 t/m 6)

Vrijdag: Zelfstandig werken (weektaak, 20 februari)

Spelling

Samenstellingen met en zonder tussenletters correct spellen  

Samenstelling

Een samenstelling = twee of meer losse woorden aan elkaar geplakt:

stoel + poot = stoelpoot                       

tafel + kleed = tafelkleed

voet + bal + veld = voetbalveld

Tussen -s

• Gebruik altijd een tussen -s als je die hoort: 
• jongensboek / stationsrestauratie

• Begint het tweede woord met een s-klank, vul dan even een ander woord in om te checken of er een 's' moet worden toegevoegd:

bedrijf + chef --> bedrijf + kat --> bedrijfskat, dus bedrijfschef

station + straat --> station + kat --> stationskat, dus stationsstraat

lieveling...schrijver

Tip!!

Begint het tweede woord met een s-klank, vul dan even een ander woord in om te checken of er een 's' moet worden toegevoegd:

1. lievelingschrijver
2. lievelingsschrijver

hoofd.....stad

1. hoofdstad
2. hoofdsstad

Theorie: tussen -(e)n

• Basisregel = als het eerste deel van de samenstelling:
• een zelfstandig naamwoord is en
• alléén een meervoud heeft op -n of -en.....................
•                                    dan schrijf  je +(e)n.

eik + boom = eikenboom                            kat + bak = kattenbak        
blinde + school = blindenschool            krant + kop = krantenkop

Theorie (uitzonderingen)

Je schrijft géén tussen-(e)n als het eerste woord van de samenstelling...

1. Geen meervoud heeft.      Voorbeeld: tarwebrood, benzinegeur

2. Verwijst naar iets dat enig in zijn soort is.     Voorbeeld: Koninginnedag,  

                                                                                               maneschijn

3. Alleen een meervoud op -s heeft.    Voorbeeld: aspergesoep, douchekraan

Theorie (uitzonderingen)

Je schrijft géén tussen-(e)n als het eerste woord van de samenstelling...

4. Een meervoud op -s  én  -(e)n heeft. 

                  Voorbeeld: groenteboer (mv. groenten én groentes) , geboortecijfer (mv. geboorten én                      geboortes)

5. Geen zelfstandig naamwoord is of een bijvoeglijk naamwoord is: 

                    Voorbeeld: knarsetanden , hogeschool

6. Een bijvoeglijk naamwoord versterkt. 

                     Voorbeeld: goed - beregoed

Wat is de juiste samenstelling?

pan + koek

Pannenkoek

want:

het eerste deel is een znw met een meervoud op -en

Wat is de juiste samenstelling?

zon + straal

Zonnestraal

want:

het eerste deel (zon) is enig in z'n soort

Gerstekorrel

want:

Het eerste deel is een zelfstandig naamwoord dat geen meervoud heeft.

(het meervoud van gerst = gerst)

Nu jij........

Leren: Hoofdstuk 4 Spelling

Maken Hoofdstuk 4 Spelling 1 tm 6

Welkom!

Welkom 

Etui, lesboek, schrift, leesboek, laptop dicht op tafel.

We starten met stillezen

Deze week....

Maandag: instructie spelling samenstellingen (1 t/m 6)

Dinsdag: Instructie werkwoordspelling (1 t/m 6)

Vrijdag: Zelfstandig werken (weektaak, 20 februari)

Werkwoordschema !!

• pv?
• Tijd? vt/ tt
• VT  stam plus de(n) of te(n)
• Heeft infinitief al een t of d( stam) Dan dd of tt
• Geen PV maar bijvoeglijk naamwoord? Zo kort mogelijk!

Een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord:

Maak in dat geval het bijvoeglijk naamwoord zo kort mogelijk, dus zonder -dde(n) en -tte(n) 

de vergoede schade, de ingerichte woonkamer.

! Soms is -dde(n) of -tte(n) toch nodig, vanwege de uitspraak:

de vers gezette koffie en niet de vers gezete koffie.

Wat is een bijvoeglijk naamwoord?

Een bijvoeglijk naamwoord geeft een eigenschap, kenmerk of toestand aan van een zelfstandig naamwoord.

Sommige werkwoorden klinken hetzelfde, maar worden toch op verschillende manieren geschreven: 

De stormen verwoesten talloze huizen 

die ze op hun weg tegenkomen.

De stormen verwoestten vorig jaar 

talloze huizen.

Wat is het verschil?

Je spreekt het werkwoord hetzelfde uit. Maar de tweede zin staat in de verleden tijd en schrijf je met -tten!

De schepen strandden jaren geleden en liggen daar nog steeds.

De schepen stranden, terwijl de toeristen maken dat ze wegkomen.

Wat is het verschil?

Je spreekt het werkwoord hetzelfde uit. Maar de eerste zin staat in de verleden tijd en schrijf je met -dden!

Nu jij......

Hoofdstuk 4 spelling 1 t/m 5

Hoofdstuk 4 werkwoordspelling 1 t/m 6

Huiswerk maandag 20-02

Leren en maken!