Paragraaf 2 1612 De Beemster Droge voeten in de polder

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

De tijd van regenten en vorsten

Leerdoelen vorige les: 

• Hoe werd de Rebubliek bestuurd?; 
• Waarom noemen we de 17e eeuw, de Gouden Eeuw voor Nederland?; 
• Wat hebben de VOC en de WIC betekent voor de Gouden Eeuw?; 

Tijdvak 1: tijd van de Jagers en Boeren

Tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen

Tijdvak 3: tijd van Monniken en Ridders

Tijdvak 4: tijd van Steden en Staten

Tijdvak 5: tijd van Ontdekkers en Hervormers

Tijdvak 6: tijd van Regenten en Vorsten

VOC

WIC

De tijd van regenten en vorsten

Leerdoelen voor de les: 

• Waarom werd de Beemster drooggemaakt?;
• Hoe werd de Beemster drooggemaakt?; 
  
• Waar staat de Beemster centraal voor?;

Wat is de oudste/gevaarlijkste vijand van Nederland?

Hoe beschermen wij Nederlands onszelf tegen het water?

Een dijk van 38 km en 43 windmolens

Ingenieur Jan Adriaenszoon Leeghwater

Er werd gebruik gemaakt van een molengang: één molen pompte het water een klein stukje omhoog. Een volgende molen pompte het water nog een stukje hoger en de laatste molen pompte het water de ringvaart in. Vanuit de ringvaart kon het water niet meer terug het meer instromen.

00:32

Er wordt wel eens gezegd: "God schiep de wereld, maar de Nederlanders schiepen Nederland!". Heeft Nederland nog wel een natuurlijk landschap volgens jou?

02:24

Great Barrier Reef

(Australië)

Chineze muur 

(China)

de Beemster

(Nederland)

Colosseum

(Rome)

Notre Dame

(Parijs)

Grachtengordel

(Amsterdam)

Akropolis

(Griekenland)

Kinderdijk

(Nederland)

06:53

Terp

(Hardenberg)

Gemaal

Molengang

Polder

Waterpeil

Ringvaart

Jan Adriaenszoon Leeghwater 

Flevoland

Hoe zou jij het Nederlandse landschap omschrijven?

Wat kunnen we nu nog doen om ruimte te creëren in Nederland?

Hoe zou jij willen dat Nederland eruit zag?

Is dit genoeg terug te vinden in het huidige landschap?

Waarom denk je dat een polder als de Beemster op de lijst van Nederlands erfgoed staat?

De tijd van regenten en vorsten

Leerdoelen voor de les: 

• Waarom werd de Beemster drooggemaakt?;
• Hoe werd de Beemster drooggemaakt?; 
  
• Waar staat de Beemster centraal voor?;

Wat moet je weten?

1612

De Beemster

Droge voeten in de polder

De Beemster ligt in Noord-Holland. Het was vroeger een groot meer. In 1607 werd besloten om dit meer droog te leggen, zodat boeren op het nieuwe land voedsel konden verbouwen.

Wat moet je weten?

Nieuw land nodig

In de middeleeuwen maakten mensen al kleine stukjes land droog. Maar begin 1600 wilden koopmannen en bestuurders uit Amsterdam een groot meer droogmaken. Ze wilden voedsel verbouwen op het nieuwe land. Want de stad Amsterdam groeide erg snel en de mensen daar hadden eten nodig. Bovendien zouden ze hiermee winst kunnen maken.

Wat moet je weten?

Van meer tot land

Hoe krijg je een meer droog? Eerst werd een stevige dijk rondom het meer gelegd. Daar weer omheen kwam een ringvaart. Duizenden arbeiders groeven met de hand de ringvaart en de dijk van 38 kilometer lang. Ze gebruikten scheppen en kruiwagens.

Het leegpompen van het meer gebeurde met maar liefst 43 windmolens. Er werd gebruik gemaakt van een molengang: één molen pompte het water een klein stukje omhoog. Een volgende molen pompte het water nog een stukje hoger en de laatste molen pompte het water de ringvaart in. Nu kon het water niet meer terug het meer instromen.

Wat moet je weten?

Werelderfgoed

De polder was in 1612 klaar. Het werd in vierkante stukken verdeeld, die weer verder werden verdeeld in lapjes grond voor de boeren. Er kwamen (rechte) wegen, sloten en boerderijen. Vooral die verdeling in rechthoekige stukken maakte de Beemster beroemd. Heel precies kan per stukje grond worden bepaald hoe hoog het water moet staan. Dit waterpeil is verschillend voor bewoners, boeren en natuurgebieden.

De Beemster staat nu op de UNESCO-lijst van Werelderfgoed.

Wat moet je weten?

Meer nieuw land

Ingenieur Jan Adriaenszoon Leeghwater werkte mee aan de bouw en de plaatsing van de molens. Hij is beroemd geworden om zijn bijdrage aan de droogmakerijen. Hij werkte ook mee aan de drooglegging van andere meren, zoals de Purmer en de Schermer.

In 1852 werd de Haarlemmermeer leeggepompt. Dit keer werden geen windmolens maar stoomgemalen gebruikt. In de twintigste eeuw zijn de Flevopolder en de Maasvlakte aangelegd. Dit gebeurde met elektrische gemalen en computers.

Nederland is heel goed geworden in slim omgaan met water. Op allerlei plekken in de wereld werken Nederlandse bedrijven om te helpen met het waterbeheer.

Klassen battle 

• Hoe met je klas een klasssen battle 
• Wie is het snelst?
• Wie kent alles al?
• VOC, WIC en de Beemster  

Wat weet je nu over de Beemster?

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃