Cette leçon contient 30 diapositives, avec quiz interactifs et diapositives de texte.
La durée de la leçon est: 45 min
Éléments de cette leçon
Zelfstandig, koppel- en hulpwerkwoord
Grammatica §6 - 2H/2V
Slide 1 - Diapositive
Lesdoel:
je kunt een zelfstandig, hulp- en koppelwerkwoord in een zin benoemen.
Slide 2 - Diapositive
Bekijk de volgende zinnen:
In het weekend vist Daley op de Linge.
Sommige opgaven in de toets zijn moeilijk.
Valt je iets op? Wat is het verschil tussen deze zinnen?
Slide 3 - Diapositive
Bekijk de volgende zinnen:
In het weekend vist Daley op de Linge.
Sommige opgaven in de toets zijn moeilijk.
In zin 1 is vist een zelfstandig werkwoord (zww). Een zelfstandig werkwoord zegt wat iets of iemand doet (vissen, wandelen) of overkomt (krijgen, schrikken). Het heeft een duidelijke betekenis en komt voor in een werkwoordelijk gezegde.
Slide 4 - Diapositive
Bekijk de volgende zinnen:
In het weekend vist Daley op de Linge.
Sommige opgaven in de toets zijn moeilijk.
In zin 2 dóén of overkomen sommige opgaven niet iets, maar ze zíjn iets: moeilijk. In deze zin koppelt het koppelwerkwoord (kww)zijn een eigenschap (moeilijk) aan het onderwerp. Het koppelwerkwoord komt voor in zinnen met een naamwoordelijk gezegde.
Slide 5 - Diapositive
Zo herken je het zelfstandig werkwoord en het koppelwerkwoord
Als er maar één werkwoord (= de persoonsvorm) in een zin staat, kan dat ene werkwoord een zelfstandig werkwoord of een koppelwerkwoord zijn.
Slide 6 - Diapositive
Zo herken je het zelfstandig werkwoord en het koppelwerkwoord
Is het werkwoord een vorm van zijn, worden, blijven, blijken, lijken schijnen, heten, dunken of voorkomen en zegt het wat iemand of iets is, wordt, blijkt enzovoort? Dan is het een koppelwerkwoord:
– Henk is (kww) een aardige man. Olivia wordt (kww) boos. Die agenten bleven (kww) geduldig. Deze films bleken (kww) erg saai.
Let op: – als zijn of blijven zeggen waar iemand of iets is, zijn ze zelfstandig werkwoord: • De kinderen zijn (zww) in het zwembad. Kees blijft (zww) op zijn kamer. – als schijnen ‘licht geven’ betekent, is het zelfstandig werkwoord: • De zon schijnt (zww) op mijn balkon. Die lampen schijnen (zww) fel.
Slide 7 - Diapositive
Is het werkwoord een ander werkwoord dan zijn, worden, blijven enzovoort? Dan is het een zelfstandig werkwoord:
– Veel mensen genieten (zww) van een vrije zaterdag. Ella bakte (zww) heerlijke taart.
Slide 8 - Diapositive
Bekijk de volgende zinnen nog eens:
In het weekend heeft Daley op de Linge gevist.
Sommige opgaven in de toets kunnen moeilijk zijn.
Slide 9 - Diapositive
Bekijk de volgende zinnen nog eens:
In het weekend heeft Daley op de Linge gevist.
Sommige opgaven in de toets kunnen moeilijk zijn.
De persoonsvormen heeft in zin 1 en kunnen in zin 2 zijn beide een hulpwerkwoord (hww). Hulpwerkwoorden komen voor in elke zin met meer dan één werkwoord. Ze ‘helpen’ het gezegde te maken. Ook zijn, worden, blijven, blijken, lijken en schijnen kunnen een hulpwerkwoord zijn.
Slide 10 - Diapositive
In zinnen met meer dan één werkwoord staat het zelfstandig werkwoord of het koppelwerkwoord meestal ergens achter in de zin:
Je zou (hww) me best even kunnen (hww) helpen (zww).
Die vlogger leek (hww) zijn populariteit te verliezen (zww).
Ruud is (hww) vroeger een geweldige voetballer geweest(kww).
Slide 11 - Diapositive
Even herhalen en samenvatten.......
Slide 12 - Diapositive
Wat voor soort werkwoord is het grote woord:
Met de nieuwe inrichting ZAL de woonkamer een stuk gezelliger worden.
A
zelfstandig ww
B
hulp ww
C
koppel ww
Slide 13 - Quiz
Wat voor soort werkwoord is het grote woord:
Met de nieuwe inrichting zal de woonkamer een stuk gezelliger WORDEN.
A
zelfstandig ww
B
hulp ww
C
koppel ww
Slide 14 - Quiz
Wat voor soort werkwoord is het grote woord:
De liedjes van K3 ZIJN jarenlang geliefd geweest bij een jeugdig publiek.
A
zelfstandig ww
B
hulp ww
C
koppel ww
Slide 15 - Quiz
Wat voor soort werkwoord is het grote woord:
De liedjes van K3 zijn jarenlang geliefd GEWEEST bij een jeugdig publiek.
A
zelfstandig ww
B
hulp ww
C
koppel ww
Slide 16 - Quiz
Wat voor soort werkwoord is het grote woord:
Gelukkig IS het grootste werk gisteren al door vrijwilligers gedaan.
A
zelfstandig ww
B
hulp ww
C
koppel ww
Slide 17 - Quiz
Wat voor soort werkwoord is het grote woord:
Gelukkig is het grootste werk gisteren al door vrijwilligers GEDAAN.
A
zelfstandig ww
B
hulp ww
C
koppel ww
Slide 18 - Quiz
Wat voor soort werkwoord is het grote woord:
In dit nieuwe eetcafé WORDEN alle pizza’s voor tien euro verkocht.
A
zelfstandig ww
B
hulp ww
C
koppel ww
Slide 19 - Quiz
Wat voor soort werkwoord is het grote woord:
In dit nieuwe eetcafé worden alle pizza’s voor tien euro VERKOCHT.
A
zelfstandig ww
B
hulp ww
C
koppel ww
Slide 20 - Quiz
Zelfstandig Werkwoord
Heeft een hele duidelijke betekenis.
Bijv. lopen, opletten, zwemmen, rennen
Als een zin meerdere werkwoorden heeft, staat het ZWW meestal achteraan.
Slide 21 - Diapositive
Zit er in deze zin een zelfstandig werkwoord?
In perfecte staat kan glas sterker zijn dan staal.
A
Ja
B
Nee
Slide 22 - Quiz
Werkwoorden in een zin geven aan wat het onderwerp doet! In een zin zit óf een zelfstandig werkwoord óf een koppelww:
zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, dunken, voorkomen (onderdeel van het naamwoordelijk gezegde)
Bijvoorbeeld: Zou Lowlands echt populairder worden dan Pinkpop? Kww: worden
Koppelwerkwoord
Slide 23 - Diapositive
Is het onderstreepte werkwoord een koppelwerkwoord of een zelfstandig werkwoord?
Koppelwerkwoord
Zelfstandig werkwoord
Ze is dierenarts geweest.
Gister heb ik op school de hele dag geleerd.
Lisa is vorig jaar tandarts geworden.
Slide 24 - Question de remorquage
Hulpwerkwoord
Overige werkwoorden in de zin, Ze helpen het werkwoordelijk gezegde te vormen.
Als er meer werkwoorden in de zin staan,
is de persoonsvorm altijd een HWW.
Bijvoorbeeld: 'Ik had naar GTST kunnen kijken.'
had=hww, kunnen=hww, kijken = zww
Slide 25 - Diapositive
Morgen
hulpwerkwoord
zelfstandig werkwoord
Morgen
wordt
het
feest
gevierd
Slide 26 - Question de remorquage
hulpwerkwoord
zelfstandig werkwoord
Max
zou
dat
gedaan
kunnen
hebben.
Slide 27 - Question de remorquage
Wat voor werkwoord is 'worden' in deze zin:
Veel talen in de wereld worden met uitsterven bedreigd.
A
zelfstandig ww
B
hulp ww
C
koppel ww
D
geen werkwoord
Slide 28 - Quiz
Ik snap het!
😒🙁😐🙂😃
Slide 29 - Sondage
Ga nu naar de digitale omgeving van Nieuw Nederlands en maak de opdrachten die klaarstaan in de planning.