NN7 - Grammatica §2 - Zelfstandig naamwoord en lidwoord - 1HV

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

§ 2 Zelfstandig naamwoord en lidwoord

Cursus 5 Grammatica

1havo/vwo

Vandaag leer je dat er verschillende soorten zelfstandige naamwoorden en lidwoorden zijn.

Zinnen bestaan uit woorden. Die woorden kun je indelen in woordsoorten. Je kunt van elk woord in een zin bepalen bij welke woordsoort het hoort. Zo ontdek je hoe een taal is opgebouwd.

Zelfstandig naamwoord

Een zelfstandig naamwoord is een woord voor een mens (meisje, leerling), dier (zeehond), plant (geranium), ding (balpen) of gevoel (haat).

Een concreet zelfstandig naamwoord (czn) geeft iets tastbaars aan, iets wat je kunt aanraken: fiets, trouwring, rivier, berg.

Een abstract zelfstandig naamwoord (azn) geeft iets aan wat je niet kunt aanraken (begrippen als ruzie, maand, onrust, tijd).

Een eigennaam (zn-e) is ook een zelfstandig naamwoord:

Max, Utrecht, Rijksmuseum.

Zo herken je een zelfstandig naamwoord

• Een zelfstandig naamwoord heeft meestal een enkelvoud en een meervoud: huis – huizen; lepel – lepels.
  
  
• Je kunt er vaak een verkleinwoord van maken: huis – huisje; lepel – lepeltje.
  
  
• Je kunt er vaak de, het of een voor zetten: het huis – een huis; de lepel – een lepel.

Bepaald en onbepaald lidwoord

Er zijn drie lidwoorden: de, het en een. Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord:

de jas (zn).

Soms staan tussen het lidwoord en het zelfstandig naamwoord nog andere woorden:

een (lw) heel mooie jas (zn).

De woorden de en het zijn bepaald lidwoord (blw), want bij de auto en het boek weet je precies welke auto of welk boek bedoeld wordt.

 

Bij een auto en een boek of bij een appel weet je dat niet. Daarom is een onbepaald lidwoord (olw).

Let op:

• Het woord het is geen lidwoord als het niet bij een zelfstandig naamwoord hoort:
  Het is vier uur en buiten is het guur, want het regent en het waait.
• Het woord een is geen lidwoord als je het uitspreekt als het cijfer 1: een van de jongens.

Wat voor zelfstandig naamwoord?
sprookje

1. concreet zelfstandig naamwoord
2. abstract zelfstandig naamwoord
3. zelfstandig naamwoord eigennaam

Wat voor zelfstandig naamwoord?
koopman

1. concreet zelfstandig naamwoord
2. abstract zelfstandig naamwoord
3. zelfstandig naamwoord eigennaam

Wat voor zelfstandig naamwoord?
€1-munt

1. concreet zelfstandig naamwoord
2. abstract zelfstandig naamwoord
3. zelfstandig naamwoord eigennaam

Wat voor zelfstandig naamwoord?
geld (!!)

1. concreet zelfstandig naamwoord
2. abstract zelfstandig naamwoord
3. zelfstandig naamwoord eigennaam

Wat voor zelfstandig naamwoord?
pistoolgarnaal

1. concreet zelfstandig naamwoord
2. abstract zelfstandig naamwoord
3. zelfstandig naamwoord eigennaam

Wat voor zelfstandig naamwoord?
Boskoop

1. concreet zelfstandig naamwoord
2. abstract zelfstandig naamwoord
3. zelfstandig naamwoord eigennaam

Wat voor zelfstandig naamwoord?
vuur

1. concreet zelfstandig naamwoord
2. abstract zelfstandig naamwoord
3. zelfstandig naamwoord eigennaam

Wat voor zelfstandig naamwoord?
werk

1. concreet zelfstandig naamwoord
2. abstract zelfstandig naamwoord
3. zelfstandig naamwoord eigennaam

Wat voor zelfstandig naamwoord?
dankbaarheid

1. concreet zelfstandig naamwoord
2. abstract zelfstandig naamwoord
3. zelfstandig naamwoord eigennaam

Wat voor lidwoord?
HET geld wordt door jou betaald.

1. bepaald lidwoord
2. onbepaald lidwoord
3. geen lidwoord

Wat voor lidwoord?
Sprookjes van
duizend-en-EEN-nacht zijn mooi.

1. bepaald lidwoord
2. onbepaald lidwoord
3. geen lidwoord

Wat voor lidwoord?
DE stad is verlaten.

1. bepaald lidwoord
2. onbepaald lidwoord
3. geen lidwoord

Wat voor lidwoord?
Er loopt EEN leerling door de gang.

1. bepaald lidwoord
2. onbepaald lidwoord
3. geen lidwoord

Wat voor lidwoord?
Pak jij HET boek uit je tas?

1. bepaald lidwoord
2. onbepaald lidwoord
3. geen lidwoord

Wat voor lidwoord?
Ik heb HET snel teruggelegd.

1. bepaald lidwoord
2. onbepaald lidwoord
3. geen lidwoord

Ga nu op DE laptop naar DE opdrachten van Nieuw Nederlands die in DE planning staan.