6.2 Reacties van metalen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

6.2 Reacties van metalen

Planning

• Nakijken 6 t/m 9, 11 t/m 13 (13 b niet) 
• 6.2 Reacties van metalen
• Opdrachten maken

Nakijken: 6 t/m 9, 11 t/m 13 (13 b niet)

Vanaf blz 132

6

7

8

• Het geleidt warmte
• het geleidt elektriciteit
• het blinkt
• het is buigzaam 

9

• a) zuiver goud is te zacht
• b) 12/24  x 20 = 10 g (of 50% van)
• c) 24 : 100 x 67 = 16 karaat 

11

• Lood is een zwaar metaal. 
• Lood komt een beetje in het drinkwater te zitten. 
• Dat is giftig

12

• Legering = mengsel van metalen
• Glare is een mengsel van een metaal + kunststof, dus het is geen legering. 

13

• a) C
• b) -
• c) C
• d) Kwik is een zwaar metaal, en dus giftig. 

Leerdoelen 6.2 Reacties van metalen

• Je kunt uitleggen wat corrosie is.
• Je kunt de reactievergelijkingen opstellen voor de corrosie van metalen.
• Je kunt uitleggen hoe je ijzer tegen corrosie kunt beschermen.
•  Je kunt uitleggen wat blik en gegalvaniseerd ijzer zijn.

Corrosie

• Oxideren: algemene naam waarbij metalen door zuurstof worden aangetast. 
• Corrosie: algemene naam voor alle processen die metalen aantasten (alleen bij onedele metalen). 

Reacties

Reactievergelijking van de oxidatie van calcium:

• 2 Ca + O₂ --> 2 CaO

Twee belangrijke formules:

• IJzeroxide: Fe₂O₃
• Aluminiumoxide: Al₂O₃

Voorkomen van corrosie

Hoe kan je metalen voorwerpen beschermen tegen corrosie? 

• Verven
• Dikke laag vet

• Roestvast staal (rvs): legering van ijzer met een beetje chroom en nikkel. 
• Verzinken: aanbrengen van een dun laagje zink over ijzer, het product noem je gegalvaniseerd ijzer. 
• Laagje dun plastic in een blikje. 

Metaaloxide als bescherming

Corrosie bij koper: koperoxide ontstaat

• Groene kleur
  
• Oxide laagje is luchtdicht
  

Ook een afsluitend oxidelaagje bij…

• Aluminium
  
• Tin
  
• Chroom (in roestvast staal)
• Zink
  

Maken: 5 t/m 10 (vanaf blz 139)

5

• 4 Fe + 3 O₂ --> 2 Fe₂O₃
• 4 Al + 3 O₂ --> 2 Al₂O₃

6

• a) Roestvast staal
• b) Het chroom vormt een laagje chroomoxide. Deze laag is luchtdicht en daardoor kan er geen zuurstof meer bij het ijzer komen.
• c) De legering wordt gebruikt voor het maken van keukengerei en voor machines in de voedingsmiddelenindustrie
• d) 4 Cr + 3 O₂ --> 2 Cr₂O₃ 

7

• a) Nee, want ijzer en zink zijn niet met elkaar vermengd.
  
• b) Zink zorgt ervoor dat het ijzer niet wordt aangetast. Zink dient daarbij als beschermlaag.
• c) verzinken of galvaniseren
  
• d) 2 Zn + O₂ --> 2 ZnO

8

• a) Waterstof
• b) aluminium + zoutzuur --> aluminiumhydroxide + waterstof

9

• a) Natrium reageert met water en zuurstof in de lucht. De olie zorgt ervoor dat er geen lucht bij het metaal kan komen
• b) 2 Na + 2 H₂O --> 2 NaOH + H₂
• c) 2 H₂ + O₂ --> 2 H₂O
• d) 4 Na + O₂ --> 2 Na₂O
• e) Ja. De verbranding is een reactie van een metaal met zuurstof; het reactieproduct is een metaaloxide. De verbranding van natrium (en andere metalen) is dus een oxidatie

10

• a) Nee. De binnenkant van zo’n blikje is beschermd met een laagje plastic.Hierdoor zal de binnenkant van het blikje niet oxideren
• b) Bijvoorbeeld: Grasmaaiers snijden de blikjes kapot. De kleine stukjesblik worden door grazende dieren opgegeten en geven zo schade aan het verteringsstelsel van het dier. Er gaan op deze manier in Nederland duizenden dieren per jaar dood.