2.6 De organen voor vertering

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

2.6 De organen voor vertering

Let op Proefwerk!

Vrijdag 25 november. 

Hoofdstuk 2 Voeding en Vertering

5de lesuur

2C

8ste lesuur

2D

Ga naar LessonUp

LessonUp.app

Log in met je e-mailadres en password 

Doe mee met de les

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

Terugblik

De vertering van voedingsstoffen start in:

1. mondholte
2. maag
3. 12-vingerige darm
4. dunne darm

Wat betekent darmperistaltiek?

1. vertering van voedsel in darm
2. vertering
3. Samenknijpen van de darm
4. kramp in maag

De peristaltische bewegingen
vinden plaats in .......
kies het beste antwoord

1. de mond, de dikke darm
2. de darmen, de maag en de slokdarm
3. de maag en de slokdarm
4. de mond en de maag

In de mond begint de vertering?

1. Waar
2. Niet waar

Welke stof helpt bij de vertering, maar verteert zelf niet?

1. Voedingsstoffen
2. Voedingsvezels

Zet de onderdelen van de spijsvertering in de goed volgorde.

mond

slokdarm

maag

12-vingerige darm

dunne darm

dikke darm

endeldarm

anus

Klaar

Laptop dicht of met het scherm naar mij toe draaien!

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

2.6 De organen voor vertering

Leerdoelen

6 Je kunt in een afbeelding de delen van het verteringsstelsel benoemen.

7 Je kunt de functies en kenmerken van de delen van het verteringsstelsel noemen.

Mond

Door kauwen wordt het voedselbrok verkleind  en wordt het oppervlak van het voedsel groter door deze oppervlaktevergroting kunnen de  verteringssappen er goed bij. 

Speeksel: een verteringssap die zetmeel verteert.

De tong duwt het voedsel naar de keel. Door te slikken wordt het in de slokdarm geduwd. Tijdens het slikken zijn de neusholte en luchtpijp afgesloten (huig en strotklepje). 

Start koolhydraatvertering

In de mond, door het speeksel

1

Onderkaakspeekselklier

Ondertongspeekselklier

Oorspeekselklier

01:08-01:30

Strotklepje

Luchtpijp

Slokdarm

Strottenhoofd

Slikken: huig en strotklep

Strotklepje

Slokdarm

Luchtpijp

Slikken: huig en strotklep

Slokdarm en maag

Peristaltiek

Deze bewegingen van kring en lengtespieren die de voedselbrij voortduwen vinden plaats in slokdarm, maag en darmen. 

1: kringspieren zijn samengetrokken

2: kringspieren zijn ontspannen

Maag

In de maagwand zitten ook kringspieren en lengtespieren. Je maag is bijna altijd in beweging. Het voedsel wordt gekneed en gemengd met maagsap. Maagsap bevat zoutzuur. Dit zuur doodt bacteriën die met je voedsel zijn meegekomen.

Aan het eind van je maag zit een kringspier: de maagportier. De maagportier laat telkens maar kleine hoeveelheden voedsel door naar de twaalfvingerige darm, in de maag wordt dus voedsel opgeslagen. 

Twaalfvingerige darm, lever, galblaas en alvleesklier

Via de maagportier komt het voedsel in de twaalfvingerige darm . Hier komen verteringssappen uit de lever en uit de alvleesklier bij het voedsel. De lever maakt gal en de alvleesklier maakt alvleessap.

Gal wordt tijdelijk opgeslagen in de galblaas. Wanneer het nodig is, gaat gal via de galbuis naar de twaalfvingerige darm. Daar verdeelt de gal grote vetdruppels in kleinere druppeltjes . Dat heet emulgeren.  

Gal verteert de vetten niet, maar maakt ze alleen kleiner. Hierdoor wordt het oppervlak van de druppels vergroot. Verteringssappen kunnen dan sneller op de vetten inwerken.

Dunne darm

De dunne darm is bij mensen ongeveer zes meter lang. In de wand liggen darmsapklieren die darmsap maken.

In het darmkanaal zijn verschillende verteringssappen bij het voedsel gekomen. Die verteringssappen bevatten veel water. Daardoor bevat de voedselbrij in de dunne darm veel water. In dat water zijn de voedingsstoffen en verteringsproducten opgelost. In de dunne darm worden de voedingsstoffen en verteringsproducten opgenomen in het bloed. 

Darmwand

De wand van de dunne darm is sterk geplooid . Op de darmplooien staan weer uitstulpingen: de darmvlokken. Door de darmplooien en darmvlokken heeft de darmwand een zeer groot oppervlak.

In de darmvlokken liggen bloedvaten. De wand van de darmvlokken is heel dun. Water met opgeloste voedingsstoffen en verteringsproducten kan door de wand heen. Zo worden de stoffen opgenomen in het bloed. Door het grote oppervlak van de darmwand gaat de opname van stoffen snel. Het bloed vervoert de opgenomen stoffen naar alle cellen van het lichaam.

                                   1 buitenaanzicht                2 doorsnede                  3 darmplooien                 4 darmvlok

Blindedarm

De dunne darm sluit aan op de dikke darm. Vlak onder de overgang ligt de blindedarm. De blindedarm heeft geen eigen functie bij de vertering. Aan de onderkant van de blindedarm zit een uitstulping: het wormvormig aanhangsel of de appendix. Bij een ‘blindedarmontsteking’ is dit aanhangsel ontstoken. Het wordt dan verwijderd met een operatie. De blindedarm zelf blijft zitten.

Dikke darm

De dikke darm is ongeveer anderhalve meter lang. Vanuit de dunne darm komen de onverteerde voedselresten in de dikke darm. Deze brij bevat nog veel water. Via de wand van de dikke darm wordt bijna al dit water opgenomen in het bloed. Daardoor wordt de brij van voedselresten ingedikt. Als dat niet voldoende gebeurt, krijg je diarree. Je verliest dan te veel vocht en kunt daardoor uitdrogen.

Endeldarm

Door de darmperistaltiek gaan de ingedikte, onverteerde voedselresten naar de endeldarm. Daar worden ze tijdelijk opgeslagen. Het darmkanaal wordt afgesloten door een kringspier: de anus. Af en toe ontspant deze kringspier zich en wordt de endeldarm geleegd. Dat noem je ontlasting (poepen).

Samenvatting:

Aan het werk!

Wat? 2.4 De organen voor vertering - opdrachten 1 t/m 8.

Waar? In Magister.me in de studiewijzer mens en natuur. 

Hoe? Als het bord op rood staat werk je alleen en in stilte.

Als het bord op groen staat mag je fluisterend overleggen met je buurman. 

Heb je vragen? Steek je hand op en ik kom bij je. 

Klaar? Kijk het dan na!

Niet af? Dan is het Huiswerk!!!