De Maan en een raket en begrippen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 8 - afronding

Huiswerk

Zijn hier nog vragen over

Advies - bestudeer ook de paragraaf aan het einde van hoofdstuk 7

- Rekenen met grote getallen

Leerdoel

Aan het einde van deze les kan je vertellen in welke baan de maan beweegt en wat de schijngestalten van de maan zijn en hoe deze ontstaan.

Introduceer het leerdoel en bespreek met de leerlingen wat ze al weten over de maan en haar beweging en schijngestalten.

Terugblik:
Wat zijn isotopen

Wat weet je al over de beweging en schijngestalten van de maan?

Begrippenwoordweb

• Op de volgende pagina staan heel veel begrippen over hoofdstuk 8
• Schrijf deze begrippen over in een logisch woordweb zodat duidelijk is wat de verschillende begrippen met elkaar te maken hebben
• Vragen?
• Zijn het alle begrippen die je moet kennen... Nee, wel belangrijke. Het kan ook zjn dat er begrippen voor jou missen die 'de lijm' zijn tussen een paar andere begrippen.

Begrippen:

• Raketten
• Satellieten
• Geostationaire sateliet
• polaire sateliet
• GPS
• Wat kost het om een kg in de ruimte te krijgen
• Hoe lang duurt het om naar Mars te vliegen
• Zon en man
• De schijngestalten van de maan
• Het zonnestelsel
• De Astronomische Eenheid (AE)

• Eb en vloed 
• De lichtsnelheid c
• Een lichtjaar
  
• Sterren
• Sterrenstelsel
• Kernfusie
  
• maandstanden
• Schijngestalten
• Dag en nacht
• Zonsverduistering
• Maansverduistering
• Zwaartekracht op andere planeten - hoe groot is deze en wat betekend dit
• APPSkyView Free

Introduceer het leerdoel en bespreek met de leerlingen wat ze al weten over de maan en haar beweging en schijngestalten.

Begrippenwoordweb

• Op de volgende pagina staan heel veel begrippen over hoofdstuk 7
• Schrijf deze begrippen over in een logisch woordweb zodat duidelijk is wat de verschillende begrippen met elkaar te maken hebben
• Vragen?
• Zijn het alle begrippen die je moet kennen... Nee, wel belangrijke. Het kan ook zjn dat er begrippen voor jou missen die 'de lijm' zijn tussen een paar andere begrippen.

Begrippen:

• Tsjernobyl en Fukushima
  
• radioactieve straling (alfa, beta, gamma)
  
• fossielen
• halfwaarde / halveringstijd -vervalkromme
• electromagnetische straling
  
• röntgenstraling
  
• achtergrondstraling - Geigerteller
  
• stralingsdosis - millisievert - dosislimitiet
• kettingreactie
• radioactief vervalreacties - kernsplijting
• kerncentrale - onderdelen (oa regelstaven)
• Einstein
  
• E = mc2 (massaverval) 
• Energie = massa * lichtsnelheid ih kwadraat
• 
  

• atomen en moleculen
  
• atoommodel van Rutherford
  
• atoomnummer
• massagetal
• atoomkern en kerndeeltjes
• elektronen (massa 0, lading -1)    wolk
• protonen (massa 1, lading +1)
• neutrolen (massa 1, lading 0)
• elementen
• periodiek systeem
• isotoop
• Activiteit - Becquerel (Bq)
• tracer en andere toepassingen
• kernenergie - radioactief afval
  
• Kernfusiereacties

Introduceer het leerdoel en bespreek met de leerlingen wat ze al weten over de maan en haar beweging en schijngestalten.

Introduceer het leerdoel en bespreek met de leerlingen wat ze al weten over de maan en haar beweging en schijngestalten.

Introduceer het leerdoel en bespreek met de leerlingen wat ze al weten over de maan en haar beweging en schijngestalten.

Wat is de Maan?

De Maan is een natuurlijk hemellichaam dat rond de Aarde draait.

Leg kort uit wat de maan is en hoe deze zich verhoudt tot de Aarde.

Baankringloop

De Maan draait in een baan rond de Aarde. Dit duurt ongeveer 28 dagen.

Beschrijf de baankringloop van de maan en gebruik eventueel een video of animatie om dit te verduidelijken.

Waarom zien we schijngestalten?

Doordat de Maan in een baan rond de Aarde draait, zien we steeds een ander deel van de Maan verlicht door de Zon.

Leg uit waarom we schijngestalten zien en hoe dit komt door de beweging van de maan en de stand van de zon en de aarde.

Volle Maan

Tijdens Volle Maan zien we de hele voorkant van de Maan verlicht door de Zon.

Beschrijf de schijngestalte van de Volle Maan en gebruik eventueel een afbeelding om dit te verduidelijken.

Eerste Kwartier

Tijdens Eerste Kwartier zien we de helft van de voorkant van de Maan verlicht.

Beschrijf de schijngestalte van het Eerste Kwartier en gebruik eventueel een afbeelding om dit te verduidelijken.

Laatste Kwartier

Tijdens Laatste Kwartier zien we de helft van de achterkant van de Maan verlicht.

Beschrijf de schijngestalte van het Laatste Kwartier en gebruik eventueel een afbeelding om dit te verduidelijken.

Nieuwe Maan

Tijdens Nieuwe Maan zien we geen verlichte kant van de Maan.

Beschrijf de schijngestalte van de Nieuwe Maan en gebruik eventueel een afbeelding om dit te verduidelijken.

Wassende Maan

De schijngestalte van de Maan verandert van Nieuwe Maan naar Volle Maan. Dit noemen we de Wassende Maan.

Beschrijf de schijngestalte van de Wassende Maan en gebruik eventueel een afbeelding om dit te verduidelijken.

Afnemende Maan

De schijngestalte van de Maan verandert van Volle Maan naar Nieuwe Maan. Dit noemen we de Afnemende Maan.

Beschrijf de schijngestalte van de Afnemende Maan en gebruik eventueel een afbeelding om dit te verduidelijken.

Maansverduistering

Een Maansverduistering vindt plaats wanneer de Aarde tussen de Zon en de Maan in staat, waardoor de Maan in de schaduw van de Aarde valt.

Leg kort uit wat een maansverduistering is en hoe deze ontstaat.

Oefening

Maak de volgende zin af: Tijdens Nieuwe Maan zien we...

Gebruik deze slide om de kennis van de leerlingen te testen en bespreek het antwoord daarna klassikaal.

Oefening

Teken de verschillende schijngestalten van de Maan in de juiste volgorde op een vel papier.

Gebruik deze slide als een interactief element en laat de leerlingen individueel of in groepjes de schijngestalten tekenen.

Samenvatting

De Maan beweegt in een baan rond de Aarde en heeft verschillende schijngestalten. Dit komt doordat we steeds een ander deel van de Maan verlicht zien door de Zon.

Vat de belangrijkste punten van de les samen en bespreek deze nogmaals klassikaal.

Practicum

Wat heb je nodig om naar de maan te gaan?

Introduceer het leerdoel en bespreek met de leerlingen wat ze al weten over de maan en haar beweging en schijngestalten.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.