Lessonup vragen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Inhoud

Dia 1 en 2: luchtdruk en stijgingsregen

Dia 3: aanlandige en aflandige wind

Dia 4; stuwingsregen

Dia 6 en 7: El Ninô

Dia 8: gesteentekringloop

Dia 9: soorten vulkanen

Tip hoe te leren: leg een ander uit hoe het zit.

Lage luchtdruk + stijgingsregen

Lage luchtdruk:

= Lage druk = opstijgende lucht. Opstijgende lucht ontstaat wanneer het warm is en water in de grond of rivieren verdampt.  Die damp stijgt op, bereikt een grote hoogte, waardoor er wolkjes vormen = stijgingsregen. 

Hoge luchtdruk

Hoge luchtdruk = hoge druk = dalende lucht.

Er stijgt geen lucht op. De lucht daalt. Deze lucht zal geen grote hoogte bereiken, waardoor er geen wolkjes kunnen vormen.

Ezelsbrug: hoog = droog. 

Aanlandige en aflandige wind

De wind waait altijd van een hoog naar een laagluchtdrukgebied.

Wanneer er op het land een H- luchtdrukgebied is en op zee een L-luchtdrukgebied, waait de wind van land naar de zee = aflandige wind.  

Andersom = aanlandige wind.

Stuwingsregen

1. Het warme water verdampt en stijgt op = lage druk.

2. Er is aanlandige wind. De damp botst tegen de bergen aan en wordt omhoog gedrukt = L-drukgebied. De damp wordt omhoog gestuwd. 

3. De damp bereikt hoogte en er vormen wolkjes = stuwingsregen = loefzijde.

4. De wolkjes zijn verdwenen voordat het de andere kant van de berg bereikt = droog = lijzijde.

5. planten hebben vocht nodig om te overleven en groeien aan de loefzijde.

Ezelsbrug; Loef is droef en lij is blij. 

El Ninô; normale situatie

Normale situatie:

1. De wind waait richting het westen = passaat. Wind waait van H-drukgebied naar L- drukgebied. De wind neemt het warme water mee naar het westen.

2. Warm water verdampt en stijgt op = L-drukgebied = stijgingsregen. 

3. Het koude water rechts welt op (komt aan oppervlakte) doordat warm water is verplaatst. Koud water verdampt niet en stijgt niet omhoog, maar daalt = H-luchtdrukgebied = zon.

El Ninô; alles is omgekeerd

El Ninô; 

1. De wind komt nu uit het westen; oorzaak onbekend. 

2. De zeestroming is omgekeerd.

3. De hoge en lage luchtdrukgebieden zijn omgekeerd. 

4. De plaats van opwellend water opkomt verplaatst. 

Gesteentekringloop

Soorten gesteenten: 

1. Stollingsgesteenten; gesteente dat op het aardoppervlakte afkoelt en stolt/verhard. Vb; graniet en basalt. Gesteente dat snel afkoelt is basalt. Gebeurt dit proces langzamer is het graniet. Graniet is lichter dan basalt.

2. Sedimentgesteente: gesteente dat uit lagen bestaat, zoals lagen fossielen. 

3: Metamorfe gesteente; gesteente ondergaat metamorfose. Door druk en hitte wordt de steen samengeperst. Vb: marmer.

Soorten vulkanen

1. Stratovulkaan: steile helling en explosieve uitbarsting. Komt voor bij subductie. Wanneer de magmakamer is ingestort, heet het een caldeiravulkaan. 

2. Schildvulkaan: vlakke helling en geen explosieve uitbarsting. Dit kan op de grens van 2 platen gebeuren, maar ook als hotspot. Hotspot ontstaat waar de aardkorst zwak is.

Klimaatfactoren

1. Windrichting: aanlandig/aflandig?

2. Zee: warme of koude zeestroom?

3. Reliëf: combinatie gebergte en regen, hoe hoger hoe kouder.

4. Waar op de aarde?; hoge / lage breedte?

Klimaat hangt af van hoge en lage luchtdrukgebieden. De ligging van luchtdrukgebieden wordt bepaald door bovenstaande =  klimaatfactoren.

Is de inhoud van deze lesson-up nuttig voor de SO? En waarom?