T4B3 + T4B6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

Thema 4 - Voeding en vertering

B3 Voeding en leefstijl

Leerdoelen 

• Je kent de schijf van vijf
  
• Je kunt met behulp van de schijf van vijf adviezen voor een gezonde voeding en leefstijl geven
  
• Je kunt factoren noemen die va invloed zijn op gewichtstoename en gewichtsafname
  

Schijf van vijf

Voedingsmiddelen en energie

Bijna alle voedingsmiddelen bevatten energie.

Een                               bevat meer energie dan een 

De hoeveelheid energie wordt aangegeven in de kCal

Energie uit brandstoffen

Een groot deel van je voedsel gebruik je als brandstof. Brandstof geeft je lichaam energie. 

Energie in voedsel wordt aangegeven in kilocalorie (afgekort: kcal). 

Energiebehoefte is afhankelijk van inspanning, grootte van de persoon, leeftijd en geslacht

Thema 4 - Voeding en vertering

B6 Planteneters, vleeseters en alleseters

Leerdoelen 

• Je kunt de delen van een tand of kies noemen
  
• Je kunt omschrijven wat tandplak en tanderosie is
  
• Je kunt uitleggen waarom planteneters een langere darm hebben dan vleeseters
  
• Je kunt uitleggen wat de functie is van plooikiezen, knipkiezen en knobbelkiezen
  

Tanden en kiezen

Snijtanden (8) en hoektanden (4) zijn voor het afbijten van stukken van je voedsel

• Hoektanden zijn iets puntiger dan snijtanden

Kiezen (16) malen het voedsel fijn

• Kiezen hebben een knobbelige bovenkant

Verstandskiezen zitten achter in je kaak

• Twee in de boven- en onderkaak

De bouw van tanden en kiezen

Het grootste gedeelte van de tand/kies bestaat uit tandbeen.

• wortel bedekt met cement.
• de kroon bedekt met glazuur -> hard, beschermt het tandbeen.

De bouw van tanden en kiezen

In het tandbeen zit een holte = de tandholte.

Het tandvlees bedekt de kaak.

Verzorging van het gebit

Tandplak: dun plakje aanslag, ontstaat elke dag op je tanden. 

• Tandplak zet suiker van voedsel in samenwerking van bacteriën om in zuur -> veroorzaakt gaatjes.
  

Tandplak en tanderosie

Tanderosie = aantasting van het gebit door zure stoffen in het voedsel

Fluoride maakt het glazuur sterker

Het type gebit 

plooikiezen = planteneter/herbivoor knobbelkiezen = alleseter/omnivoor

knipkiezen = vleeseter/carnivoor

en de lengte van het verteringsstelsel heeft alles te maken met het eten.

Lang verteringsstelsel = planteneter

Kort verteringsstelsel = vleeseter

Blauw: snijtanden

Oranje: hoektanden

Geel + bruin: kiezen

Vleeseter

Planteneter

Alleseter

Opdrachten

4.1 maken opdracht 1 + 3 + 5 (blz. 6) 

4.2 maken opdracht 11 + 12 + 15 

4.3 maken opdracht 18 + 25 

4.6 maken opdracht 42 + 43 + 46 (blz. 42)