20.4 Glucose als grondstof

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

20.4 Glucose als grondstof

Voorkennisvragen

1.  Hoeveel ATP kost het vormen van 1 glucose molecuul?

2. Via welke vaten loopt de organische sapstroom?

3. Wat kan de plant doen met de glucose die is gevormd in de donkerreactie?

4. Waardoor wordt de osmotische waarde van een oplossing ook alweer bepaald?

5. Door welk proces komt de worteldruk tot stand?

Doel 20.4

Je leert hoe het transport van stoffen plaatsvindt

Je leert hoe houtvaten en bastvaten gebouwd zijn

Je leert welke nutriënten planten nodig hebben

Glucose als grondstof

Uit fotosynthese ontstaan glucose en fructose 1,6 difosfaat 

Glucose + fructose 1,6 difosfaat -> Sacharose

2 monosacharides -> 1 disacharide

                    

                        +                              -> 

Sacharose

Koolhydraten worden in de vorm van sacharose vervoerd naar andere delen van de plant.

Als het transport trager gaat dan de aanmaak van suikers dan wordt glucose omgezet naar zetmeel . Neemt de hoeveelheid glucose weer af dan wordt zetmeel weer omgezet naar glucose.

Zetmeel

Osmotische waarde?

Bastvaten (zeefvaten/ phloëem)

Bastvaten lopen in vaatbundels samen met houtvaten.

Bastvaten (zeefvaten/ phloëem)

Bastvaten vervoeren organische stoffen en water. Van de bladeren naar de rest van de plant.

Bastvaten (zeefvaten/ phloëem)

Bastvaten bestaan uit langgerekte levende cellen die onderling verbonden zijn met zeefplaten. 

Bastvaten (zeefvaten/ phloëem)

Bastvat cellen hebben geen kern en missen ook andere organellen.

Bastvaten (zeefvaten/ phloëem)

Bastvaten worden omgeven door begeleidende cellen die de bastvaten voorzien van voedsel en andere benodigde eiwitten.

Houtvaten (xyleem)

Houtvaten zijn de versterkte celwanden van dode langgerekte cellen.

Houtvaten (xyleem)

De verdikkingen in de celwand kunnen rondvormig zijn, spiraalvormig, netvormig of gestippeld.

Transport bastvaten (source)

1. aanmaak van suikers

2. actief transport suikers naar

bastvaten

3. osmotische waarde stijgt

4. water van houtvaten naar

bastvaten

5. overdruk in bastvaten 

Transport bastvaten (sink)

1. elders wordt sacharose 

opgenomen

2. osmotische waarde daalt in 

het bastvat

3. water verdwijnt uit het bastvat

4. onderdruk in het bastvat

Source/ sink

Voorjaareldcde

Zomer/ najaar: source = bladeren, sink = elders

Voorjaar: source = wortels, sink = nieuwe bladeren

Sacharose

Bij de doelcel wordt sacharose (of glucose) gebruikt voor:

1. dissimilatie (levert ATP)

2. voortgezette assimilatie (levert andere organische stoffen)

Zoals: eiwitten, cellulose, zetmeel, vetten, RNA, DNA.

Ook gifstoffen, kleurstoffen, pectine (tussencelstof), vitamines

Voortgezette assimilatie

Voor het maken van eiwitten, cellulose, zetmeel, vetten, RNA, DNA, gifstoffen, kleurstoffen, pectine (tussencelstof), vitamines

hebben de planten ook andere atomen nodig dan alleen C, H en O.

Voortgezette assimilatie

Opdracht:

Bepaal met behulp van je BINAS welke atomen planten nodig hebben om van glucose (en fructose) de volgende stoffen te maken: Aminozuren/ Fosfolipiden/ Chlorofyl/ DNA/ ATP

Wat is de functie van deze stoffen in de plant?

Lezen nieuwe plantenstoffen blz. 152

Stoffen, buiten C, H en O, die planten nodig hebben.

Veel - macronutriënten

N/ S/ P/ K/ Ca/ Mg (zie Tabel 91D1)

Weinig - micronutriënten

Zie tabel 91D2

Wat is een emergente eigenschap?

Assimilatie/ dissimilatie

Doel 20.4

Je hebt geleerd hoe het transport van stoffen plaatsvindt

Je hebt geleerd hoe houtvaten en bastvaten gebouwd zijn

Je hebt geleerd welke nutriënten planten nodig hebben

Kleine lesafsluiter

1. In welke vorm worden de organische stoffen die zijn ontstaan na fotosynthese vervoerd naar de andere delen van de plant?

2. Welk effect heeft het assimileren van polysachariden vanuit mono, of disachariden op de osmotische waarde?

3. Wat is een verschil in de bouw van floëem t.o.v. xyleem?

4. Hoe ontstaat een source in de bastvaten?

5. Welk onderdeel van de plant is een source in de vroege lente?