Verkiezingsuitslag + wetgeving

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Politiek juridisch

Burgerschap

Leerdoelen

• Begrippen: trias politica,  politieke partij, verkiezingen, zetel, Tweede Kamer, Eerste Kamer, coalitieakkoord, Gedeputeerde Staten

Provinciale Statenverkiezingen 2023

• Je weet wat er gebeurt ná verkiezingen
• Je kunt uitleggen hoe een wet tot stand komt
• Je hebt kritische denkvaardigheden geoefend door over politieke onderwerpen een standpunt in te nemen en die te verdedigen 

Planning

Theorie: De verkiezingsuitslag: hoe nu verder? (45 min.)

Veel ruimte voor vragen en discussie!

Zelfstandig werken aan opdracht (10 min.)

Klassikaal bespreken (5 min.)

Afsluiting (5 min.)

Hét thema van de verkiezingen: de verdeling van de ruimte in Nederland

www.npostart.nl

Als jij moest kiezen, waar zou jij dan vooral meer ruimte aan willen geven?

Landbouw

Wonen

Natuur

Cijfers van Stichting Kijkonderzoek

• De meeste mensen volgden de uitslagen via Nederland Kiest op NPO 1: gemiddeld ruim 1,5 miljoen mensen.
• Rond de exitpoll van 21.00 uur keken de meeste mensen: zo'n 5,1 miljoen.
  
• In totaal keken bijna 6 miljoen mensen naar een deel van de NOS-uitzending.
  

De Uitslagenavond

Heb jij iets meekregen van de uitslagen van deze verkiezingen?

1. Ja, want ik vind het interessant
2. Nee, want het boeit me niet echt.
3. Ja, toevallig kwam ik het tegen.
4. Alleen hier op school

Waar kozen we eigenlijk voor?

De Gedeputeerde Staten vormen het dagelijks bestuur van een provincie. Zij nemen de beslissingen in de provincie. Je kunt ze zien als de regering van een provincie. 

De Provinciale Staten, waar de verkiezingen op 15 maart voor waren, houden die Gedeputeerde Staten in de gaten. Eigenlijk zoals de Tweede Kamer de regering controleert.

De uitslag

De BoerBurgerBeweging is bij de Provinciale Statenverkiezingen in alle provincies de grootste partij geworden.

De partij wordt vooral geassocieerd met het platteland, maar ook in verschillende steden zijn grote winsten geboekt.

Wat gaat er gebeuren met het provinciebestuur?

""De BBB wordt nu geacht om het voortouw te nemen in de samenstelling van het provinciebestuur", legt politiek commentator Frits Wester uit. "Dat geeft de partij een hele verantwoordelijkheid, ze moet nu laten zien: wij wíllen besturen en wij kúnnen besturen. En daarbij zal de BBB de samenwerking met andere partijen moeten zoeken."

Wester verwacht dat de BBB ongetwijfeld eisen zal hebben, 'maar dat mag ook als je zo sterk wint, en daar zullen andere partijen ook naar moeten luisteren'. "Provincies moeten voor de zomer met plannen komen, en die zullen er heel anders uitzien dan de coalitie had voorgesteld. Vooral op het gebied van stikstof en klimaat." 

 

Oud-staatssecretaris en

oud-voorzitter van de Eerste Kamer Ankie Broekers-Knol (VVD) wordt de verkenner voor de coalitie in Noord-Holland. Dat laat de grootste partij in de provincie BBB weten, die Broekers-Knol zaterdagochtend heeft voorgedragen als verkenner. Broekers-Knol gaat de komende tijd met de partijen in gesprek om te onderzoeken welke coalitie mogelijk is in Noord-Holland, meldt de BBB.

Als je niet in de coalitie zit ben je:

1. Skeer
2. Oppositie
3. Afwezig

Coalitie is wanneer.....

1. meerdere partijen samen moeten werken
2. een dominante partij moet werken met de andere partijen

Als je niet in de coalitie zit, ben je

1. oppositie
2. niet van toepassing
3. geen politicus meer
4. werkloos

Als je niet in de coalitie zit, ben je:

1. Skeer
2. Oppositie
3. Afwezig

Als je niet in de coalitie zit ben je:

1. Skeer
2. Oppositie
3. Afwezig

Eerste Kamer

De politici die gekozen worden voor de Provinciale Staten, beslissen eind mei wie er in de Eerste Kamer komen. Die kiezen natuurlijk voor leden van hun eigen partij, dus de uitslag staat eigenlijk vooraf al vast. 

Eerste Kamer

a. Welke partij werd de grootste partij?

b. Vergelijk de uitslag van 2023 met die van 2019. Welke partijen hebbengewonnen?

c. De partij die het meest verloor, was …

d. De politieke voorkeur van stemmend Nederland is vooral LINKS / MIDDEN / RECHTS, want …

Wat betekent deze uitslag voor de Eerste Kamer?

De belangrijkste taak van de Eerste Kamer is het goedkeuren of verwerpen van die wetsvoorstellen die in de Tweede Kamer worden gemaakt. "Iedereen roept nu: de coalitie heeft geen meerderheid nu in de Eerste Kamer omdat de BBB nu zo groot is, maar die meerderheid is er al niet meer sinds 2010", zegt politiek journalist Frits Wester. "Dus in principe verandert er voor Rutte niet zo heel veel." 

De coalitie kan op bepaalde onderwerpen met rechts in de Eerste Kamer zakendoen, en op andere onderwerpen met links, om alsnog een meerderheid te krijgen, legt Wester uit. 

Maar lastig wordt het wel! 

Hoe komt een wet tot stand? (zie blz. 114-115)

• De coalitiepartijen (VVD, D66, CDA, CU) komen op basis van de voorlopige prognose samen op 24 zetels. Dat zijn er veertien te weinig voor een meerderheid in de senaat.
• GroenLinks en PvdA krijgen volgens de prognose samen vijftien zetels - één meer dan ze nu hebben in de senaat. De twee linkse partijen gaan in de nieuwe Eerste Kamer samen een fractie vormen.
• Het kabinet had de afgelopen jaren ook geen meerderheid in de Eerste Kamer. Voor wetgeving leunde het vaak op GroenLinks of PvdA. Op basis van deze prognose kan de combinatie van die twee linkse partijen de coalitie ook aan een meerderheid helpen. Maar er zijn meer opties: het kabinet kan bijvoorbeeld ook naar de BBB kijken.
• Van der Plas is duidelijk: "Met kan niet om de BBB heen"

Over het stemrecht …

• Het stemrecht en de vrijheid van meningsuiting zijn de basis voor een democratische samenleving
    en worden daarom ook wel bestempeld als politieke mensenrechten. 
• Tot 1919 kenden we in Nederland geen algemeen kiesrecht.
  
• Eerst mochten alleen mannen, die een bepaald bedrag aan belastingen betaalden, stemmen (het zgn. censuskiesrecht). 
• Bij de Grondwetsherziening van 1887 werd die groep uitgebreid. Ook mannen die kentekenen van maatschappelijke welstand (bijv. het feit dat ze huur betaalden) of geschiktheid (kunnen lezen en schrijven) hadden, mochten meestemmen.
  
• Uiteindelijk kregen alle mannen, ongeacht hun welstand, kiesrecht in 1917.
  
• In 1919 kregen ook vrouwen kiesrecht.
  
• Sinds 1896 is de leeftijd waarop mensen mochten stemmen, verlaagd van 25 jaar naar 23 jaar (in 1946) en vervolgens naar 21 jaar (in 1963) en 18 jaar (in 1972).
• Tussen 1918 en 1970 kende Nederland een opkomstplicht bij verkiezingen. Voor het niet verschijnen kon men een boete krijgen. Reden van afschaffing: moeilijk handhaven, regel wekt afkeer op.
  

Moeten we de stemleeftijd opnieuw verlagen of weer verhogen?

1. Verhogen, anders neemt de versplintering alleen maar toe.
2. Verhogen, ook als je 18 bent is dat te jong voor de politiek
3. Verlagen, dan is de politiek écht voor iedereen en niet alleen volwassenen.
4. Verlagen, het gaat om de toekomst van jongeren en die moet je dus ook een stem geven.

Hoe denk jij over een opkomstplicht?

1. Niet doen, stemmen moet een vrije keuze blijven.
2. Niet doen, zo krijg je alleen maar meer onzinstemmen.
3. Wel doen, dan wordt iedereen verplicht zich te verdiepen in de politiek.
4. Wel doen, zo geef je aan dat stemmen heel belangrijk is.

Ik heb vertrouwen in de Nederlandse politiek

0100

Ik heb interesse in de Nederlandse politiek

0100

Discussievraag

1. Hoe zorgen we ervoor dat mensen meer vertrouwen krijgen in de politiek?

!Bedenk een concrete maatregel!

2. Hoe zorgen we ervoor dat mensen meer interesse krijgen in de politiek?

!Bedenk een concrete maatregel!

Waar moet de volgende les over gaan?
[Laatste les voor toets is voorbereiding op toets]

Messengeweld onder jongeren

Hacken

Doodstraf

Illegale straatraces

'Uithalers' van drugs in haven

Gevangenisstraf over de grens

Europa

Geldezels

Media

Een jaar oorlog in Oekraïne.

Afsluiting
Wat vond je van de les?

😒🙁😐🙂😃