4.1 Je verandert....

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Je verandert

opgroeien

Levensfasen

In elke levensfase vindt er ontwikkeling plaats

- lichamelijk

- geestelijk

Schrijf alle woorden op die volgens jou met voortplanting te maken hebben

Lesdoel

Je weet straks de verschillen tussen primaire, secundaire en tertiaire geslachtskenmerken 

Je kan benoemen wat er verandert tijdens de puberteit.

Verder kan je de fatsoenlijke termen voor het onderwerp voortplanting gebruiken.  

SCHUTTING WOORDEN

- Welke taal spreken we voor de komende weken met elkaar af.

- Welk gedrag kan bij dit onderwerp echt niet door de beugel?

-Toon de moed om 'normaal' te doen

Primaire geslachtskenmerken

De uiterlijkheden waaraan bij geboorte te herkennen is of het een jongentje of een meisje is

Wat zijn de juiste primair geslachtskenmerken?

1. Jongen: penis en zaadballen. Meisje baarmoeder
2. Jongen: prostaat. Meisje schaamlippen
3. Jongen: prostaat Meisje: baarmoeder
4. Jongen penis en zaadballen. Meisje: schaamlippen

Secundaire geslachtskenmerken

Verschillen in lichaamsbouw tussen man en vrouw. Ontstaan in de puberteit onder invloed van hormonen.

Vrouw

Man

Baard groei

Bredere heupen

Borstgroei

Meer spiergroei

Zwaardere stem

Schaamhaar

Borsthaar

Secundaire geslachtskenmerken

man

Secundaire geslachtskenmerken 

vrouw 

Tertiaire geslachtskenmerken

Hebben te maken met de psyche en gedrag

Geestelijke en sociale veranderingen

Eigen kleren kiezen

Eigen muziek soort

Verliefd worden

DUS = je verandert niet alleen aan de buitenkant, maar van binnen. Je gaat je eigen keuzes maken. 

primaire kenmerken ontstaan in de puberteit

1. juist
2. onjuist

Is een vagina een primair of secundaire geslachtskenmerk?

1. primair
2. secundair

Is het krijgen van borsten een primair of secundaire geslachtskenmerk?

1. primair
2. secundair

Is baardgroei een secundair of een primair geslachtskenmerk?

1. primair
2. secundair

Schaamhaar, okselhaar en meer zweet en talgklieren zijn:

1. Tertiaire geslachtskenmerken
2. Secundaire geslachtskenmerken van de vrouw
3. Secundaire geslachtskenmerken van de man
4. Secundaire geslachtskenmerken van beide geslachten

In de puberteit
Wat is NIET waar?

1. krijg je meer een eigen mening
2. wil je vaak graag ergens bijhoren
3. ga je anders om met vrienden dan vroeger
4. ben je super zeker van jezelf op alle gebieden

In de puberteit worden meisjes vruchtbaar.

1. JA
2. NEE

Wat is een groeispurt?

1. Snelle groei aan het einde van de puberteit
2. Snelle groei aan het begin van de puberteit
3. De groei tijdens de puberteit
4. De snelle groei tijdens je laatste jaar van de puberteit

Hypofyse

Hormoonklier die start van puberteit in werking zet d.m.v. productie van verschillende hormonen.

Hormonen

Veel processen in ons lichaam worden gestuurd door hormonen.

Hormonen= regelstoffen in ons lichaam

Bijvoorbeeld voor: groei, voortplanting, emoties, en herstel.

Hormonen worden gemaakt in hormoonklieren en worden vervoerd door het bloed.

0

Waardoor groei je?

Je groeit door groeihormonen uit de hypofyse

1. hypofyse maakt groeihormoon
2. groeihormoon komt via bloed in al je organen
3. De cellen in je bot reageren op het hormoon: Ze gaan sneller delen. Cellen worden groter= celgroei

Botgroei

Waar? Uiteinden van de pijpbeenderen, kaak, heupen, wervelkolom

Wat? Kraakbeencellen zitten in groeischijven. 

Wat gebeurt er als je stopt met groeien? Groeischijven waren van kraakbeen, worden van been

Je botten groeien. Wat is de goede volgorde?

1. botcellen reageren op groeihormoon - celgroei - celdeling
2. botcellen reageren op groeihormoon - celdeling - celgroei
3. celgroei - celdeling - botcellen reageren op groeihormoon
4. celdeling - celgroei - botcellen reageren op groeihormoon

Welke cellen delen zich waardoor je botten groeien?

1. harde beencellen
2. kraakbeencellen
3. beenmergcellen
4. vetcellen

hoe heten de schijven waar deze kraakbeencellen liggen?

1. groeischijven
2. deelschijven
3. puberteitschijven
4. bamischijven

Er zijn verschillen tussen jongens en meisjes als het gaat om welke botten doorgroeien. Jongens krijgen (een) bredere ...(1)... en meisjes krijgen (een) bredere ...(2)....

1. 1. heupen 2. borstkas
2. 1. borstkas 2. heupen
3. 1. dijbenen 2 enkels
4. 1. enkels 2. dijbenen

Lezen en maken

Lees paragraaf 4.1  

Maak par 4.1 opdrachten 1 & 3