2 vmbo-kgt thema 1.4 Verbranding en ademhaling: Gezonde longen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Thema 1 Verbranding en ademhaling

1.4 Gezonde longen

wat is gezond voor je longen?

Wat gaan we vandaag doen?

herhalen 1.3 Ademhalen

leerdoelen vandaag

nieuwe theorie: 1.4 Gezonde longen

zelf aan de slag

herhalen leerdoelen

Borst of buikademhaling?

Als je inademt neem je zuurstof op uit de lucht

1. waar
2. Niet waar

De neusholte is bekleed met een neusslijmvlies

1. waar
2. niet waar

Neusademhaling is gezonder dan ademen door je mond.

1. juist
2. onjuist

Bij verbranding in je lichaam ontstaat:

1. Zuurstof
2. Stikstof
3. Koolstofdioxide

Emily zegt:
Ingeademde lucht is kouder dan uitgeademde lucht.

Joey zegt:
Er zit meer zuurstof in ingeademde lucht dan uitgeademde lucht

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. Emily: waar Joey: nietwaar
4. Emily: nietwaar Joey: waar

Lucht stroomt je longen in doordat:

1. Je buikspieren aan je longen trekken
2. De ruimte in je borstholte groter wordt
3. Je je mond of neusgaten open doet
4. Je longen het naar binnen zuigen

leerdoelen vandaag (1.4)

Aan het einde van de les:

- kan je uitleggen wat je zelf kan doen om je luchtwegen gezond te houden

1.4 Gezonde longen

Door verschillende oorzaken kunnen longen en luchtwegen minder goed functioneren.

Iemand wordt dan benauwd of moet vaak hoesten.

Je kunt zelf iets doen om je luchtwegen gezond te houden:

- niet roken

- bewegen

- zingen of een blaasinstrument spelen

- niet buiten sporten met smog

- ventileren

Teer

Teer > zwarte vettige stof

- Kankerverwekkend

-Longen worden hierdoor zwart

In de rook van tabak zitten duizenden stoffen die schadelijk zijn

Beschadigde longen

Teer beschadigd de binnenkant van de luchtwegen

Minder goed zuurstof opnemen > minder inspanning 

Conditie wordt slechter

Hart- en vaatziekten

Roken vernauwd bloedvaten

Bloeddruk stijgt

Vetten en cholesterol hopen op in je aderen -> atherosclerose

Hart- en vaatziekten

roken verhoogt kans op bloedstolsels

------>

Hartaanval 

Beroerte

Wat zit er allemaal in e-sigaretten? (vapen)

1. Nicotine
2. Smaakstoffen
3. Teer en koolmonoxide
4. Metalen en stikstofverbindingen

Vape

verdampte vloeistof (soms met nicotine)

• Schadelijke stoffen: Metalen, stikstofverbindingen (en nicotine)
  

• Vape kan leiden tot schade aan de luchtwegen, hartkloppingen en een verhoogde kans op kanker.
  

Bewegen

• Gezond voor de longen
  
• Beter conditie > longen worden sterker
  
• Sporten versterkt de ademhalingsspieren, longinhoud wordt groter
  

Wat voor sport doe jij?

Smog

Luchtvervuiling:  vooral  fijnstof

Beter niet buiten sporten

 minder wind -> meer kans op smog

Vroeg in de ochtend

laat in de avond -> minste kans op smog

Longen sterker maken

Zingen of een blaasinstrument bespelen

-> veel ademhalingsoefeningen

Verhoogt conditie

Frisse lucht

• Oude lucht:
• Weinig zuurstof
  
• Ziekteverwekkers           
• Hoofdpijn, slechte concentratie                             


• Ventileren = oude lucht vervangen door verse lucht

Koolstofmonoxide is:

1. Hetzelfde als koolstofdioxide
2. Een gas waar je heel vrolijk van wordt.
3. Een gas dat giftig is. Je kunt eraan dood gaan.
4. Iets waar je een vuurtje mee kan branden.

Koolstofmonoxide

Koolstofmonoxide kun je niet ruiken, zien of proeven.

 Het komt vrij bij onvolledige verbranding.

Koolstofmonoxide is heel gevaarlijk.

Vervangt zuurstof in je bloed -> zuurstoftekort

koolstofmonoxidevergiftiging: De eerste verschijnselen zijn hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, vermoeidheid en verwardheid.

Uiteindelijk kan je bewusteloos raken en zelfs overlijden.

Door de koolstofmonoxide in tabaksrook kan bloed

1. minder zuurstof vervoeren
2. minder koolstofdioxide afvoeren
3. net zoveel zuurstof vervoeren
4. worden bloedvaten wijder

Placemat opdracht

Wat ga je doen?

• Elke groepje heeft een vraag
• Je krijgt 3 minuten de tijd om voor je zelf een antwoord te bedenken
•  Je krijgt 3 minuten de tijd om elkaars antwoorden te bekijken en 1 gezamelijke antwoord op te schrijven
• Aan het eind presenteren jullie als groep jullie antwoord

Presenteer

1. Hoe zorgen we voor gezondere lucht op school?
2. Wat kan de overheid doen voor minder smog buiten? Wat kan je zelf doen voor minder smog buiten
3. Hoe kan je ervoor zorgen dat mensen minder roken?
4. Wat kun je doen om je longen gezond te houden?

VRAGEN??

zelf aan de slag

1.4: Gezonde longen: lees de tekst en maak de opdrachten:

opdracht 1, 2, 3, 4 en 6 maken

(vanaf blz. 37)

Klaar? Laat het zien!

herhalen leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je uitleggen wat je zelf kan doen om je luchtwegen gezond te houden

Toetsweek

1.1: Verbranding: 

• Je weet dat voor verbranding zuurstof nodig is en dat koolstofdioxide ontstaat
• Je kunt het verband beschrijven tussen verbranding en lichamelijke inspanning

Toetsweek

1.2: Het ademhalingsstelsel: 

• Je kunt in een afbeelding van het ademhalingsstelsel de onderdelen benoemen
• Je kunt de kenmerken en functies van de delen van het ademhalingsstelsel noemen

Toetsweek

1.3: Ademhalen

• Je kunt de werking van de longblaasjes beschrijven.
• Je kunt de verschillen noemen tussen ingeademde lucht en uitgeademde lucht.
•  Je kunt beschrijven hoe een inademing en een uitademing tot stand komen.

Toetsweek

1.4: Gezonde longen

• Je kunt uitleggen wat je zelf kunt doen om je luchtwegen gezond te houden

Toetsweek

Morgen:

Samenvatting doornemen

Oefentoets