Politieke stromingen

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Politieke stromingen

Ideologie

Ideologie = samenhangend geheel van ideeën over de mens en de gewenste richting van de samenleving 

Belangrijke aspecten bij politieke ideologieën:

1. Normen en waarden

2. Gewenste sociaaleconomische verhoudingen

Links, rechts en midden

Qua gewenste sociaaleconomische verhoudingen:

- Links = sterke, actieve overheid op het gebied van economie, uitkeringen, onderwijs en gezondheidszorg. Ongelijkheid verminderen. Overheid moet zwakkeren beschermen

- Rechts = zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid. Inkomensverschillen zijn onvermijdelijk.

- Politieke midden = combinatie tussen links en rechts

Drie stromingen

Liberalisme:

- Belangrijke waarden: persoonlijke en economische vrijheid, individuele verantwoordelijkheid en tolerantie.

- Ontstaat na de Franse Revolutie. Tegen de monarchie. Vrijhandel en tegen arbeidsrechten

- Vrije markteconomie: overheid moet zich beperken tot kerntaken als defensie, onderwijs en bescherming van de rechtstaat

- VVD, D66

Drie stromingen

Socialisme:

- Belangrijkste waarden: gelijkheid, solidariteit

- Reactie op slechte werkomstandigheden in de 19e eeuw. De vrije markt zorgt ook voor verliezers: kapitalisten beconcurreren elkaar door lonen omlaag te gooien. Splitsing tussen communisten en socialisten

- Niet tegen vrijemarkteconomie, maar verschil in macht, kennis en inkomen verkleinen. Uitbouwen van de verzorgingsstaat

- PvdA, SP, Groenlinks

Drie stromingen

Confessionelen:

- Belangrijkste waarden: rentmeesterschap, solidariteit, harmonie en gespreide verantwoordelijkheid

- Belang van het maatschappelijke middenveld, zoals welzijnsinstellingen en schooldirecties. Overheid speelt slechts een aanvullende rol.

- Rentmeesterschap betekent dat we van God de taak hebben gekregen om goed voor de aarde te zorgen

- Solidariteit als naastenliefde. Zorg voor de kwetsbaren in de samenleving

- CDA, ChristenUnie, SGP

Ontideologisering

- Pragmatisme (bijv. D66)

- Ecologisme (GroenLinks, PvdD)

- Populisme (???)

Progressief en conservatief

Progressief = vooruitstrevend, veranderingsgezind en gericht op de toekomst. Bijv: milieuproblematiek

Conservatief = behoudend en gericht op het heden en verleden. Bijv: terugdraaien homohuwelijk

Kosmopolitisme en nationalisme

Kosmopolieten: willen het land openhouden, zodat het mee kan komen in een geglobaliseerde samenleving

Nationalisten: globalisering als een bedreiging voor eigen banen, cultuur en identiteit

1. Welke partij past het beste bij jou volgens https://stemwijzer.nl/ ?
2. Bij welke van de drie hoofdstromingen hoort deze partij (liberalisme, socialisme of confessionalisme)? Of past pragmatisch, populistisch of ecologisch beter bij jouw partij?
3. Welke waarden horen bij jouw partij? En herken je je in deze waarden? Waarom?
4. Is jouw partij links of rechts? Progressief of conservatief? Kosmopolitisch of nationalistisch? Leg je antwoord kort uit aan de hand van tenminste 1 stelling.