wk 47

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Maandag 18 november - G3b

Tweede uur:

• Herhaling signaal-/voegwoorden en verbanden
• Aan de slag: voegwoorden excellent

Vijfde uur:

• Zinnen herschrijven: van samengesteld naar enkelvoudig

Signaal-/voegwoorden en verbanden

Ik vind je leuk, dus ik wil je kussen
Ik vind je leuk, maar ik wil je kussen.

Nevenschikkende voegwoorden

Nevenschikkende voegwoorden verbinden hoofdzinnen met elkaar. 

Hoofdzin: Zin waarin de persoonsvorm en het onderwerp naast elkaar staan

Laat je het voegwoord tussen 2 hoofdzinnen weg en zou je er een punt 

neerzetten? Dan hoef je niets aan de volgorde te veranderen.

Ik loop naar school, maar ik ga liever met de fiets.  

Ik loop naar school. Ik ga liever met de fiets.

Onderschikkende voegwoorden

Onderschikkende voegwoorden verbinden hoofdzinnen en bijzinnen. 

Bijzin: Zin waarin de persoonsvorm en het onderwerp verder uit elkaar staan.

De zinnen kunnen niet los van elkaar voorkomen, zonder de woordvolgorde te veranderen.

Ik loop naar school, omdat mijn fiets kapot is.

Ik loop naar school. Omdat mijn fiets kapot is.

Aan de slag!

Log in bij LessonUp

Ga naar wk 47

Maak de opdrachten op slide 5 t/m 14

Noteer de voegwoorden (3) en de zinsverbanden (3).
1. Jouw ouders doen het, hun ouders deden het en de ouders van jouw grootouders deden het ook, zoals jij het later bij jouw kinderen zal doen, mits je kinderen krijgt natuurlijk; iedere oudere generatie klaagt over de jeugd van tegenwoordig.

Noteer de voegwoorden (3) en de zinsverbanden (3).
2. Terwijl de jeugd van tegenwoordig altijd jong blijft - er is immers altijd weer nieuwe jeugd - wordt De Jeugd van Tegenwoordig, de popgroep waarmee Willie Waartaal, Fieze Vur, Faberyayo en Bas Bron groot zijn geworden net als iedere andere band wel gewoon ouder.

Noteer de voegwoorden (3) en de zinsverbanden (3).
3. De Jeugd van Tegenwoordig brak in 2005 door met het liedje ‘Watskeburt’, waardoor ze gelijk in heel Nederland bekend waren, maar nog niet overal bemind, want de jonge artiesten hielden iedereen, journalisten voorop, constant voor de gek.

Noteer de voegwoorden (3) en de zinsverbanden (3).

4. In veel vroege interviews over de ontstaansgeschiedenis van de band vertelden de leden van de band de journalisten de grootst mogelijke onzin over hoe ze elkaar hadden ontmoet, zoals het verhaal dat ze elkaar kenden van de audities van het RTL-programma Idols, een programma waar ze allemaal echter nooit aan mee hadden gedaan; ze hielden kortom van gekkigheid.

Noteer de voegwoorden (3) en de zinsverbanden (3).

5. Velen verwachtten dat De Jeugd van Tegenwoordig een eendagsvlieg in de popwereld zou zijn, maar dat bleek een misvatting; de band heeft niet alleen meerdere succesalbums uitgebracht, maar de jongens hebben ook voor vele uitverkochte zalen gestaan, daarnaast hebben ze ook los van de band verschillende successen beleefd.

Noteer de voegwoorden (3) en de zinsverbanden (3).
6. Willie Wartaal nam nummers op met The Opposites, bijvoorbeeld de succesvolle hit ‘Dom, Lomp & Famous’ waarmee de groep veel faam verwierf, en kwam verder veel op televisie als vrolijke presentator van vooral kinderprogramma’s.

Noteer de voegwoorden (3) en de zinsverbanden (3).
7. Willie Wartaal heeft twee afleveringen meegedaan aan Expeditie Robinson, maar Vieze Fur deed dat een seizoen later veel beter, want hij had de finale van het programma kunnen halen als hij in de halve finale niet heel hard was gevallen waarbij hij een blessure aan zijn oor opliep.

Noteer de voegwoorden (3) en de zinsverbanden (3).

8. Dat seizoen van Expeditie Robinson bleek weer hoe goed Vieze Fur anderen voor de gek kan houden; hij deed namelijk tegelijk met zijn beste vriend en uiteindelijke winnaar Kay Nambiar mee, maar de twee hielden hun vriendschap voor de andere kandidaten verborgen zodat ze tactisch elkaar in het spel konden houden.

Noteer de voegwoorden (3) en de zinsverbanden (3).

9. Doordat Kay, eerder zanger van de relatief onbekende band Valerius, de finale van het populaire RTL-programma uiteindelijk won, kon hij bij MTV aan de slag als presentator, wat enerzijds heel leuk voor hem is; anderzijds was hij wellicht graag zelf weer artiest geweest, zoals zijn beste vriend Vieze dus nog altijd is.

Noteer de voegwoorden (3) en de zinsverbanden (3).

10. ‘Als ik de tent verlaat, wordt de manager kwaad’ … ‘praat met respect als de baas je wat zegt, ik ben rijk, rap lastig en aantrekkelijk’.

Einde van deze les

• Je bent nu aan het einde van de opdrachten voor deze les in LessonUp.
• Werk nu zelf verder in het document "Oefenopgaven zinnen schrijven".
• Maak onderdeel 1, niveau 1 basis (1 t/m 20)

                   onderdeel 2, gevorderd (1 t/m 20)

                   onderdeel 3, excellent (10 t/m 20)

Herschrijven: van samengesteld naar enkelvoudig

• Je leert voeg- en signaalwoorden herkennen en gebruiken.
• Je leert samengestelde zinnen te herschrijven naar enkelvoudige zinnen.

• Je leert enkelvoudige zinnen te herschrijven naar samengestelde zinnen.
• Je leert al deze zinnen te schrijven in goede zinsvolgordes.
• Je leert de juiste verwijswoorden toe te passen in (samengestelde) zinnen.

Aan de slag!

• Log in bij LessonUp
• Ga naar wk 47, slide 22
• Maak van de samengestelde zinnen goedlopende enkelvoudige zinnen.
• Zorg ervoor dat alle enkelvoudige zinnen hoofdzinnen zijn.
• Verander niets aan de inhoud en blijf het verband tussen de zinnen aangeven.

1. Het onthouden van de grammaticaregels bij het vak Nederlands was wellicht lastig, maar het kennen van de regels blijkt nu wel belangrijk te zijn.

2. Het kunnen vinden van de persoonsvorm is hier een voorbeeld van, omdat het aantal persoonsvormen een indicatie geeft van het aantal hoofd- en bijzinnen.

3. Niet alleen de persoonsvorm blijkt van belang, maar ook het meewerkend voorwerp is relevant in deze lessenserie.

4. Door het meewerkend voorwerp van een onderwerp of lijdend voorwerp te onderscheiden, kies je voor het juiste verwijswoord ‘hun’ in plaats van ‘hen’ of ‘ze’.

5. Verder is kennis van grammatica handig om nieuwe talen mee te leren.

6. Dit werkt mits je de Nederlandse grammaticaregels nog wel een beetje onder de knie hebt!

7. Enerzijds zijn de grammaticaregels dus reuzehandig, anderzijds vinden veel mensen ze wel lastig te onthouden.

8. Zoals de een moeite heeft met het onthouden van grammaticaregels, vindt de ander spelling weer moeilijker.

9. Vaak gaan deze onderdelen van het vak hand in hand, zo verandert de grammaticale term ‘voltooid deelwoord’ de laatste letter van een hoop persoonsvormen!

10. Als je uiteindelijk goede teksten wilt kunnen schrijven, is opfrissen van de regels verstandig!

1. De Nederlandse overheid is, net als veel andere overheden dat zijn, al heel lang bezig allerlei producten te verbieden, beperken of belasten, omdat deze schadelijk zouden zijn voor de volksgezondheid.

2. De Amerikaanse overheid voerde ongeveer een eeuw geleden zelfs een drooglegging door om de bevolking gezonder en productiever te maken, maar in de praktijk leverde het vooral een opstandige bevolking op.

3. Een verbod leidt vaak tot opstand en verboden producten zijn vaak alsnog verkrijgbaar in het illegale circuit, dus vinden sommigen dat er dan maar niets verboden moet zijn.

4. Over verbieden en vrijgeven worden veel discussies gevoerd tussen conservatieven en progressieven en doorgaans zijn de progressieven voor vrijgeven zijn, tenzij het om het recht op pistolen en geweren gaat.

5. Doordat in de Nederlands de progressieven en de conservatieven vaak hebben moeten samenwerken, waardoor nooit een van beide kanten alles zelf kon beslissen, bestaat de Nederlandse wetgeving uit veel compromissen; we hebben kortom een poldermodel.

6. De bekendste uitwerking van het poldermodel is het Nederlandse softdrugsbeleid dat enerzijds handelaren verbiedt wiet te kweken en ook mag wiet niet worden ingekocht, zoals de conservatieven wilden, maar anderzijds mag wiet wel in kleine hoeveelheden worden verkocht, zoals de progressieven wilden.

7. De laatste jaren is de trend dat de Nederlandse overheid vooral veel verbiedt, belast of beperkt, door hogere leeftijdsgrenzen aan ongezonde producten te stellen.

8. Nadat de leeftijdsgrenzen van tabak en alcohol zijn opgehoogd, is nu suiker aan de beurt, omdat suiker jongeren ongeconcentreerd en ongeremd maakt en het voor overgewicht en alle bijkomende gezondheidsproblemen zorgt.

9. Door de verkoop van energydrink aan jongeren aan banden te leggen, hoopt de overheid een middel in handen te hebben om de volksgezondheid verder mee vooruit te helpen.

10. Als we over een tijdje inderdaad rook-, alcohol- en energydrankvrij zijn, wordt dan de zoete ananas die ook best veel suiker bevat de volgende verboden vrucht?

1. De rijzende ster van de Nederlandse entertainmentindustrie is Arjen Lubach, die vooral bekend is als presentator van het succesvolle programma ‘Zondag Met Lubach’, maar die verder bekend is als comedian, schrijver en muzikant en zo nu dan acteert hij ook nog wel eens.

2. Zijn naam is bij het grote publiek pas sinds Zondag Met Lubach écht bekend, maar zijn werk was dat al veel eerder, want als student maakte hij onder de naam Slimme Schemer al de succeshit ‘Jelle’, wat een parodie was op megahit ‘Stan’ van de Amerikaanse rapper Eminem.

3. Vervolgens trad Lubach jaren voor kleine zalen op met zijn improvisatiegroep Op Sterk Water, die wat wel wat weghad van De Lama’s, mits hij niet aan het schrijven was aan zijn debuutroman die hij in 2006 uitbracht en die ‘Mensen die ik ken die mijn moeder hebben gekend’ heet.

4. Op het schrijversvlak liet het succes nog even op zich wachten, want die debuutroman werd te weinig verkocht om een goede boterham mee te kunnen verdienen, maar Lubach werd beetje bij beetje bekender, waardoor hij in 2010 mee mocht doen aan ‘Wie is de Mol?’.

5. Lubach won het populaire televisieprogramma niet; integendeel: hij haalde de finale niet eens, maar hij hield zo van het spelletje dat hij hierdoor zelf het onlineprogramma Moltalk, waarin de aflevering met oud-kandidaten werd nabesproken, bedacht en uitvoerde.

6. Mits Moltak een succes werd, wilde zender AVROTROS het programma op de televisie uitzenden, maar dan koos het andere presentatoren, waardoor Lubach buitenspel werd gezet, maar gelukkig voor hem gaf de VPRO hem wel een kans, zodat hij alsnog presentator van een eigen programma kon worden.

7. In Zondag Met Lubach pielt Lubach vaak wat op een soundboard, waarmee hij allerlei harde beats de studio in slingert, waardoor hij bedacht dat hij in zijn kleine beetje vrije tijd dancemuziek kon gaan maken, net als Martin Garrix dat doet, en nu brengt Lubach dus muziek uit onder de naam ‘GALAXY’, want als Lubach iets bedenkt, dan voert hij het uit.

8. Inmiddels is Lubach niet alleen een van ’s lands bekendste entertainers, maar wordt hij ook in de politiek serieus genomen, want met zijn vaak maatschappijkritische programma heeft hij veel invloed, zoals toen hij opriep tot een referendum over de ‘Sleepwet’, dat er na zijn inmenging daadwerkelijk kwam.

9. Als schrijver bracht hij nog een aantal boeken uit, waarvan de eerste drie vooral over persoonlijke zoektochten van zijn hoofdpersonen gaan, maar het vierde boek, dat IV heet, is een thriller waarin Lubach en passant kritiek levert op de Nederlandse monarchie.

10. Of Lubach zijn programma nu maakt omdat hij mensen aan het lachen wil krijgen of omdat de maatschappij wil veranderen, al met al wordt steeds massalaar naar hem geluisterd, waardoor de jongen die ooit voor halflege zalen stond inmiddels binnen het tijdsbestek van een enkele muisklik al zijn kaarten voor zijn nieuwe theatershow verkocht zag zijn!