Examentraining 23-04-2024

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Examentraining Nederlands - april '24 

Donderdag 16 mei 13:30-15:30

1e tijdvak

Leesvaardigheid

Schrijfvaardigheid

Programma examentraining

1. Algemene theorie leesvaardigheid

2. Oefenen met leesteksten (2x):

- twee klassikale vragen

- acht individuele vragen

- gezamenlijk nakijken

PAUZE 10'

3. Algemene theorie schrijfvaardigheid (artikel en zakelijke brief/mail)

4. Beoordeel het artikel van Meike Bakker

5. Beoordeel de zakelijke brief van Meike Bakker

6. De laatste tips ...

Wat is het onderwerp?

Stel jezelf de vraag: waar gaat deze tekst over en beantwoord de vraag met 1 of enkele woorden

Wat is de hoofdgedachte?

Lees de hele tekst door!!!

Na het doorlezen van de tekst stel je jezelf de vraag:  Wat wil de schrijver van deze tekst mij vertellen? Wat is zijn/haar belangrijkste boodschap? Beantwoord deze vraag met 1 of 2 zinnen.

Wat zijn de deelonderwerpen?

Lees het middenstuk van de tekst door (dus het stuk tussen inleiding en slot), daar vind je de deelonderwerpen. Soms beslaat een deelonderwerp meer dan 1 alinea!

Wat is de conclusie?

Lees het slot (de laatste alinea's).

Open vragen

Leg uit / Verklaar: 

Geef een uitleg in je eigen woorden. Schrijf dus geen zinnen uit de tekst over.

Noem twee ... / Welke twee ...: 

Schrijf dan twee dingen op. Niet meer, alleen de eerste twee worden nagekeken.

Meerkeuzevragen

Stap 1: Lees eerst de vraag.

Stap 2: Ga naar de alinea waar je het antwoord kan vinden (als er naar een alinea verwezen wordt).

Stap 3: Zoek in de tekst zelf het antwoord op de vraag.

Stap 4: Vergelijk jouw antwoord met de antwoorden bij de vraag.
Streep de antwoorden weg die niet goed zijn. Kies het beste antwoord.

Citeervragen

4 soorten citeervragen:

- Citeer een woord.

- Citeer een woordgroep.

- Citeer een zinsgedeelte.

- Citeer een zin.

LEES GOED  DE  VRAAG !

 

Citeer een woord

Citeer  één woord (dus geen twee).

Gebruik aanhalingstekens.

Citeer een woordgroep

Citeer  een ‘plukje’ woorden, vaak een zinsdeel zonder werkwoord. Geen hoofdletters nodig.

Gebruik wél aanhalingstekens.

Citeer een zinsgedeelte

Citeer een stukje van de zin.

Let op: meestal geen hoofdletter nodig, behalve als je het begin van de zin citeert.

Gebruik aanhalingstekens!

Citeer een zin

Schrijf de eerste twee woorden van een zin op en de laatste twee woorden. Daartussen gebruik je drie punten. Gebruik aanhalingstekens en schrijf een hoofdletter. Zet het regelnummer tussen haakjes.

"Het is ... tekst over." (r.23)

Tekst 1: Dag dialect

Wat is het onderwerp van deze tekst?

• het onderzoek naar dorpsdialecten
• het ontstaan van nieuwe woorden
• het verdwijnen van streektalen
  
• het vormen van een eenheidstaal

Wat is het onderwerp van deze tekst?

• het onderzoek naar dorpsdialecten
• het ontstaan van nieuwe woorden
• het verdwijnen van streektalen/dialecten
• het vormen van een eenheidstaal

Lees nu tekst 1 in stilte door.

Markeer tijdens het lezen alle signaalwoorden.

Wat is de hoofdgedachte van tekst 1?

Wat is het tekstdoel?

Kies tussen:

- informeren (informatie verstrekken)

- amuseren (een tekst voor de lol, voor het amusement)

 - activeren (=aansporen of overhalen om iets te doen) 

- overtuigen (=iemand in een bepaald standpunt of een bepaald idee doen geloven)

Wat is het tekstdoel?

Kies tussen:

- informeren (informatie verstrekken)

- amuseren (een tekst voor de lol, voor het amusement)

- activeren (=aansporen of overhalen om iets te doen) 

- overtuigen (=iemand in een bepaald standpunt of een bepaald idee doen geloven)

Waarover wil de schrijver ons informeren?

• conclusies uit Nederlands dialectenonderzoek
  
• de belangrijke rol van Hollandse dialecten
  
• het tijdloze van taalvernieuwing in Nederland
  
• veranderingen in Nederlandse dorps- en streektalen
  

Waarover wil de schrijver ons informeren?

• conclusies uit Nederlands dialectenonderzoek
  
• de belangrijke rol van Hollandse dialecten
  
• het tijdloze van taalvernieuwing in Nederland
  
• veranderingen in Nederlandse dorps- en streektalen
  

Beantwoord vraag 1 t/m 8.

Klaar?

Lees alvast tekst 2 door en bepaal het onderwerp en de hoofdgedachte.

Correctiemodel tekst 1

• 1 “Dreigt het Nederlands in een eenheidsworst te veranderen?” (regels 33-34)
• 2  B
• 3  A
• 4  B
• 5  “Dat is ironisch: het op taalgebied zo machtige Holland dreigt zijn eigen streektalen kwijt te raken.” (regels 118-121) 
• 6  D

• 7  De kern van een goed antwoord is: 1: dialectsprekers woorden van een lijst laten uitspreken en die vergelijken met ouder geluidsmateriaal, 2: taalgebruik van jonge vrouwen en oude mannen onderzoeken
• 8  C

Tekst 2: Toetsen verdrijven onze pen

• Wat is het onderwerp van deze tekst?
• toetsen (computer/mobiel) versus schrijven met pen

Lees nu tekst 1 in stilte door.

Markeer tijdens het lezen alle signaalwoorden.

Wat is de hoofdgedachte van tekst 2?

• Er wordt steeds meer getypt, maar of het handschrift zal verdwijnen, is onduidelijk.
  
• Het toetsenbord neemt een steeds belangrijkere plaats in het onderwijs in.
  
• Studenten die met de hand schrijven, blijken lesstof beter te onthouden.
  
• Typen is vooral belangrijk voor mensen met motorische coördinatieproblemen.
  

Wat is de hoofdgedachte van tekst 2?

• Er wordt steeds meer getypt, maar of het handschrift zal verdwijnen, is onduidelijk.
  
• Het toetsenbord neemt een steeds belangrijkere plaats in het onderwijs in.
  
• Studenten die met de hand schrijven, blijken lesstof beter te onthouden.
  
• Typen is vooral belangrijk voor mensen met motorische coördinatieproblemen.
  

Wat is het tekstdoel?

Kies tussen:

- informeren (informatie verstrekken)

- amuseren (een tekst voor de lol, voor het amusement)

 - activeren (=aansporen of overhalen om iets te doen) 

- overtuigen (=iemand in een bepaald standpunt of een bepaald idee doen geloven)

Wat is het tekstdoel?

Kies tussen:

- informeren (informatie verstrekken)

- amuseren (een tekst voor de lol, voor het amusement)

 - activeren (=aansporen of overhalen om iets te doen) 

- overtuigen (=iemand in een bepaald standpunt of een bepaald idee doen geloven)

Beantwoord vraag 1 t/m 8.

Klaar?

Lees alvast het artikel door van Meike Bakker: let op taalgebruik en conventies, markeer fouten met een kleurtje.

Correctiemodel tekst 2

• 1  De kern van een goed antwoord is: omdat (het stoppen van leren schrijven ervoor zorgt dat) studenten slechter uit het hoofd leren en begrijpen
• 2  Een van de volgende zinnen: “Dit omdat ze gedwongen worden zich er beter in te verdiepen, om het met hun eigen woorden te zeggen.” (r. 39-42)  OF:  “Het is niet het schrijven op zich dat ons helpt dingen te onthouden, maar meer het feit dat je je meer en langer concentreert op dat wat we uit het hoofd willen leren.” (r. 52-56)

• 3  D
• 4  B
• 5  De kern van een goed antwoord bevat de volgende vijf elementen: 1 Typen is sneller, 2 Typen is completer, 3 Een getypte tekst is makkelijker te lezen, 4 Een getypte tekst is simpeler om te zoeken, 5 Typen is efficiënt voor mensen met leerproblemen en dyslexie.
• 6  C

• 7  C
• 8  A

Tekst 3: Advertentie

• Reclame voor een product of dienst
• Reclame voor een bepaald idee of een bepaalde opvatting
• Je krijgt een vraag over de afbeelding in de advertentie
• Je krijgt een vraag over het tekstdoel van de advertentie.

Advertentie          

Illustraties kunnen verschillende functies hebben. 

- Helpen bij het begrijpen van de tekst

- Bedoeld om aandacht te trekken

- Noodzakelijke toevoeging

- Ter 'versiering'

Lettertypes

- belangrijk bij de opmaak van de tekst.

- Belangrijk voor de nadruk

Lees sowieso de volledige tekst; laat je niet afleiden door alle andere informatie

Beeld (=afbeelding) in advertentie

Mogelijke functies van beeld in een advertentie zijn; 

• Aandacht trekken
• Informatie toevoegen
• De tekst verduidelijken

Tekstdoel advertentie

De belangrijkste tekstdoelen  van een advertentie  zijn: 

• De lezer aansporen/activeren om iets te kopen of te doen; 
• De lezer overtuigen; 
  
• De lezer een mening laten overnemen. 

PAUZE

Schrijfopdracht CE

- Artikel

- Zakelijke mail /  Zakelijke brief

1. Artikel

Titel Artikel

• Inleiding
• Kern
• Slot

Naam

Klas

Beoordeel het artikel in je reader.

Hierbij let je EERST op taalgebruik:

spelling (ook hoofdletters), formulering en interpunctie

Markeer de foutjes met een kleurtje en denk eventueel na over een betere formulering. Noteer die.

... vervolgens let je op conventies:

2. Zakelijke brief / mail

Beoordeel de zakelijke brief in je reader.

Hierbij let je EERST op taalgebruik:

spelling (ook hoofdletters), formulering en interpunctie

Markeer de foutjes met een kleurtje en denk eventueel na over een betere formulering. Noteer die.

 ... en conventies.

.

... vervolgens let je op conventies:

Mail: alleen onderwerpsregel invullen, eigen adres en adres bedrijf zijn niet nodig!

Overige tips schrijfopdrachten

• Je tekst moet uit minimaal 100 woorden bestaan. 
• Haal zoveel mogelijk informatie uit de situatieschets. 
• Schrijf zoveel mogelijk woorden over uit de situatieschets. Hiermee beperk je het risico op taalfouten.  Controleer ALTIJD op spelfouten!
• Houd je aan de opdracht. Zet vinkjes op het toetsblad per verplicht inhoudsonderdeel.
  
• Elke zin begint met een hoofdletter en eindigt met een punt.
• Maak de zinnen niet te lang en niet te ingewikkeld!

Algemene tips CE Nederlands

• Oefen oude examens op www.examenblad.nl 

Kies voor de recentere jaartallen vmbo TL. 

• Leer signaalwoorden en bijhorende tekstverbanden uit je hoofd.
• Lees de vragen goed! 

Als er wordt gevraagd om een citaat: citeer dan ook. 

"Eerste twee ... laatste twee" (r....) 

Als er wordt gevraagd: "geef antwoord in maximaal 20 woorden" schrijf dan ook echt maar 20 woorden op. 

Let op de tijd! Je hebt 120 minuten om je examen af te ronden (hanteer 90/30 minuten of 80/40 minuten  lezen-schrijven).