Woordvolgorde level 1-4

• NT2
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1,2

Grammatica

LEVEL 1a: DE KORTE HOOFDZIN

subject	verbum 1	de rest
Kees	leest	een boek
Maartje	zit	op school

subject

verbum 1

de rest

de juf

geeft

huiswerk

subject

verbum 1

de rest

speelt

Jaïr

een spel

subject

verbum 1

de rest

kijken

Petra en Hans

televisie

subject

verbum 1

de rest

achtervolgt

de grote hond van de buren

onze kleine langharige cavia door de tuin

Level 1b

De hoofdzin met meer informatie

subject	verbum 1	wanneer	object (wat)	waar
Kees	leest	iedere ochtend	een boek	in de trein.
De hond van de buren	krijgt	alleen als het buiten donker is	een lekker hondenkoekje	in zijn lekkere warme mand.

Subject

Verbum 1

Wanneer

Object (wat)

Waar

de leraar Engels

is

iedere ochtend

10 minuten te laat

op school

Subject

Verbum 1

Wanneer

Object (wat)

Waar

Rosa en ik

werken

de hele avond

aan ons huiswerk voor wiskunde

op de kamer van Rosa en haar zus

Subject

Verbum 1

Wanneer

Object (wat)

Waar

de oma van Eef

woont

sinds vorige week

in een heel nieuw huis voor oudere mensen

met haar nieuwe vriend

Subject

Verbum 1

Wanneer

Object (wat)

Waar

Katy Perry

beantwoordt

pas na drie weken

de persoonlijke berichtjes van haar fans

op Instagram

1

2

3

4

5

ik

ga

morgenmiddag

in Amsterdam

winkelen

1

2

3

4

5

Patricia en Edwin

willen

iedere morgen

in hun hotelkamer

naar het nieuws kijken

Level 2

De vraagzin

verbum 1	subject	wanneer	object (wat)	waar
Leest	Kees	iedere ochtend	een boek	in de trein?
Krijgt	De hond van de buren	alleen als het buiten donker is	een lekker hondenkoekje	in zijn lekkere warme mand?

Welke zin is NIET goed?

1. Wacht je op mij?
2. Ga je naar school?
3. Op het dak zit de kat?
4. Maak jij je huiswerk?

Level 3: een zin met meer dan 1 verbum

Soms zit er meer dan 1 verbum in een zin. Het 2e (en 3e) verbum komt/komen dan achteraan de zin.

S(ubject)	V1	T(ijd)	O(bject)	P(laats)	V2, V3
Ik	ben	gisteren	door de regen	naar huis	gelopen.
Pippi	zou	vorige maand	alleen	naar Spanje	gaan.
De Nederlandse les	is	iedere week	moeilijker	-	geworden.

S

V1

T

O

P

V2

de conciërges

hebben

de hele vakantie

heel hard

op school

doorgewerkt

S

V1

T

O

P

V2

de moeder van Laurent

heeft

sinds Laurent op school zit

zijn huiswerk voor aardrijkskunde

in Teams

gemaakt

Level 4: conjuncties

Soms bestaat een zin uit twee delen. Dan wordt er een conjunctie gebruikt om de twee zinnen aan elkaar te 'lijmen'. 
Voorbeelden van conjuncties zijn:  maar / en  / of /     want     / dus
                                                                (but / and / or / because / so)

Na deze conjuncties  (MEOWD) volgt een gewone hoofdzin, met de volgorde van woorden zoals je gewend bent:
Ik speel gitaar EN ik zing liedjes.

Erik wilde naar buiten, MAAR het regende.

Level 4: conjuncties (2)

Maar er zijn nog veel meer conjuncties. Na gebruik van een andere conjunctie dan MEOWD, volgt een bijzin. In een bijzin staat V1 achteraan de zin! Kijk maar:

subject	v1	object	conjunctie	subject	de rest	v1
Mike	eet	niets,	omdat	hij	geen honger	heeft.
Mama	werd	wakker	toen	de buurvrouw	aan de deur	belde.
Ik	maak	mijn huiswerk	tenzij	ik	geen zin	heb.

Meer voorbeeldzinnen

HOOFDZIN + HOOFDZIN (MEOWD)

1. We krijgen bij Spaans veel huiswerk, maar het is een mooie taal!

2. Ik wil later wiskunde studeren, want ik vind wiskunde leuk.

HOOFDZIN + BIJZIN

1. Ik drink altijd iets warms, voordat ik naar school fiets.

2. Muriel blijft in de kantine, totdat de pauze voorbij is.

Conjuncties

HOOFDZIN (S+V1+R)                                           BIJZIN (S+R+V1)

maar	but
en	and
of	or
want	because
dus	so/hence

omdat	because
als	if
terwijl	while
zodra	as soon as
voordat	before
nadat	after

toen	when
mits	as long as
dat	that
tenzij	unless
zodat	so that
hoewel	even though

Ik weet zeker, dat het gaat sneeuwen.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin
3. bijzin + hoofdzin
4. bijzin + bijzin

Mijn band was lek, maar de concierge heeft hem geplakt!

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin
3. bijzin + hoofdzin
4. bijzin + bijzin

Ik kwam te laat op school omdat ik een lekke band had.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin
3. bijzin + hoofdzin
4. bijzin + bijzin

Ik kwam te laat op school omdat ik een lekke band had.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin
3. bijzin + hoofdzin
4. bijzin + bijzin

Maak zelf een samengestelde zin. Gebruik de conjunctie 'en'.

Maak zelf een zin. Gebruik de conjunctie 'en'.

Maak zelf een zin. Gebruik de conjunctie 'omdat'.

wordt gevolgd door een 

HOOFDZIN

(S+V1+R+V2)

wordt gevolgd door een BIJZIN

(S+R+V1+V2)

maar

en

want

omdat

daarom

of

terwijl

als

dus

hoewel

voordat

toen

doordat

tenzij