15.2 Populaties

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

15.2 Populaties

Wat is een populatie?

Kleine populaties

Een kleine populatie heeft vaak een kleine fitness (het vermogen om allelen door te geven aan de volgende generatie) door:

• inteelt: grotere kans op doorgeven recessief allel
• ziekte
• predatie
• parasieten
• biotische factoren
• abiotische factoren

Abiotisch

Biotisch

Populatiedynamiek

Op een (ei)land kunnen veel soorten organismen leven door de aanwezigheid van verschillende habitats en ecologische niches.

Habitat: leefomgeving van een organisme met specifieke (a)biotische eisen van een soort (adres)

Niche: complexe interactie van een organisme met de omgeving (beroep)

Biodiversiteit

De biodiversiteit is het aantal verschillende soorten in een ecosysteem. De biodiversiteit is het grootst in het gebied waar twee ecosystemen in elkaar over gaan --> gradiëntecosysteem 

Eilandtheorie

De biodiversiteit van geïsoleerde gebieden hangt af van de afstand tot het andere gebied en de grootte van het gebied. 

Een groot gebied kent een grotere biodiversiteit dan een klein gebied.

Hoe verder het gebied weg ligt, hoe kleiner de biodiversiteit.

B: korte reisafstand, klein eiland

D: korte reisafstand, groot eiland

A: lange reisafstand, klein eiland

C: lange reisafstand, groot eiland

Founder effect

Bij het founder effect koloniseert een klein gedeelte van een populatie een nieuw gebied. In dit gebied is er weinig concurrentie en de founders (stichters) hebben alle ruimte om voort te planten en een grotere populatie te vormen. Deze nieuwe populatie heeft weinig genetische diversiteit, want stamt af van een klein groepje individuen.

Bottle neck effect

Bij het bottle neck effect wordt een grote (geïsoleerd levende) populatie door omstandigheden (mens, natuur) sterk gereduceerd in aantal.

De overlevende organismen planten zich voort en de populatie heeft de ruimte om weer te groeien.

Ook nu weer weinig genetische diversiteit in de nieuwe populatie, want allen stammen ze af van klein groepje organismen.

Genetic drift

Bij genetic drift verandert een genenpool door puur toeval. Bij kleine populaties heeft dit grote gevolgen.

Een populatie groeit door geboorte en ...

1. Immigratie
2. Emigratie

Soorten kunnen zich gemakkelijk in een nieuw gebied vestigen als er ... is.

1. een geschikt habitat
2. concurrentie

Sterft een groot deel van de populatie en is er geen immigratie dan is er sprake van een ...

1. flessenhals effect
2. founder effect

Bij kolonisatie van twee eilanden leeft het grootste aantal soorten op het eiland ... het vaste land

1. dichtbij
2. ver weg

Bron 6 (15.2) en BINAS 93C
De grootte van een eiland heeft invloed het aantal soorten dat op een eiland leeft.
Welke uitspraak is/ zijn juist?

1. Op een groot eiland sterven soorten sneller uit dan op een klein eiland
2. De immigratie-snelheid is altijd groter op een groot eiland
3. Op een groot eiland leven altijd meer soorten dan op een klein eiland
4. De immigratie-snelheid is groter op een eiland dichtbij dan ver weg

Na een ramp kunnen veel dieren uit een populatie sterven. De genetische diversiteit binnen deze populatie neemt daardoor af. Hoe noemen we dit?

Stel dat de zandhagedis wordt uitgezet
 op de heide 0. Waar verwacht je deze 

als eerst tegen te komen? 

Locatie 1,2,3 of 4? Waarom?

En als laatst?

(antwoord volgende slide)

Waar verwacht je de hagedis
als eerst tegen te komen?
Locatie 1, 2, 3 of 4? Waarom?
En als laatst? Waarom?