§9.1 Werken met weerstanden

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

§9.1 Werken met weerstanden

Herhaling elektriciteit

Spanning:

spanningsverschil tussen 2 aansluitpunten.

met spanningsmeter/voltmeter parallel geschakeld.

over een elektrisch apparaat

Stroomsterkte: 

stroming elektronen door een stroomkring,

met stroommeter/ ampèremeter, serie geschakeld.

door een elektrisch apparaat.

§9.1 Werken met weerstanden

Herhaling elektriciteit

Serieschakeling:                                                   één stroomkring.

Kenmerk:                                                                 Géén vertakkingen.               Itotaal = I1 = I2 = …

                                                                                                                                             Utotaal = U1 + U2 + …

                                                                                                                                            Rtotaal = R1 + R2 + …

Parallelschakeling:                                                Alle onderdelen eigen stroomkring.

Kenmerk:                                                                    vertakkingen.                         Itotaal = I1 + I2 + …

                                                                                                                                             Utotaal = U1 = U2 = …

                                                                                                                                             1/𝑅𝑣 = 1/𝑅1 + 1/𝑅2 + …

§9.1 Werken met weerstanden

Weerstand = glasstaafje met een dun laagje koolstof.

                            Des te dunner het laagje des te groter de weerstand.  

                            De grootte is bij een aantal weerstanden af te lezen  

                            aan de ringen.

Ezelsbruggetje:

Zij Brengt Rozen Op GErrits GRaf Bij Vies GRIJS Weer

 0        1              2       3        4           5      6     7         8         9

§9.1 Werken met weerstanden

Hoe groot is de weerstand?

• Leg de gouden/zilveren ring rechts.
  
• Tel de overige ringen.
  
• De ring vóór de gouden/zilveren ring geeft het aantal nullen die achter het getal komen.
  
• Zoek het getal bij de kleur van de eerste ring. Noteer dat getal onder de ring.
  
• Zoek het getal bij de kleur van de tweede ring. Noteer dat getal onder de ring.
  
• Zoek het getal bij de kleur van de voorlaatste ring (voor de gouden/zilveren ring) zet voor dat getal het aantal nullen.
  
• Goud geeft aan dat het getal maximaal 5% naar boven of beneden mag afwijken. 

       Zilver is 10% 

§9.1 Werken met weerstanden

Soorten weerstanden:

• Regelbare weerstand: zelf in te stellen

                             voorbeeld potmeter. 

        Werking:                           3 pootjes; 

                                                         twee pootjes zijn altijd aangesloten en

                                                          het derde pootje bepaalt de grootte van de weerstand. 

§9.1 Werken met weerstanden

Soorten weerstanden:

• NTC: temperatuur afhankelijke weerstand.

                  Geleidt stroom beter als hij warm wordt.

• PTC: temperatuur afhankelijke weerstand.

                  Geleidt stroom beter als hij koud wordt.

• LDR: licht afhankelijke weerstand.

                 Geleidt de stroom beter als er meer licht op valt.
                             

§9.1 Werken met weerstanden

Soorten weerstanden:

Hulpmiddel om te onthouden:

NTC: temperatuur afhankelijke weerstand.

                  Geleidt stroom beter als hij warm wordt.

Denk aan: een muur.

 Het is warm => De muur smelt door => kleine weerstand.

 Het is koud => De muur is bedekt met een laagje ijs => grote weerstand

§9.1 Werken met weerstanden

Soorten weerstanden:

Hulpmiddel om te onthouden:

LDR: licht afhankelijke weerstand.

                 Geleidt de stroom beter als er meer licht op valt.

Denk aan: een muur.

Er schijnt licht => makkelijk de weg te zien => kleine weerstand.

Er schijnt geen licht => moeilijk de weg te zien => grote weerstand.

                       

§9.1 Werken met weerstanden

Soorten weerstanden:

• Diode: laat de stroom maar in één richting door.

                      Doorlaatrichting is van plus naar min.

• LED:     diode die licht geeft.

§9.1 Werken met weerstanden

Opdrachten voor de volgende les.

Noteer via gegeven, gevraagd, oplossing

de antwoorden in je schrift/klapper (A4-formaat)

§9.1 Werken met weerstanden

1. a. Uit welke twee materialen bestaat een weerstandje?

    b. Hoe bereken je de vervangingsweerstand bij serie?

    c. Waarom is de stroomsterkte bij serie overal gelijk?

   d. Waarom wordt de spanning bij serie verdeeld?

§9.1 Werken met weerstanden

2. Zie figuur.

a. Bereken de vervangingsweerstand.

b. Bereken de stroomsterkte.

c. Bereken de spanning over R2

§9.1 Werken met weerstanden

3. Zendmicrofoon op een batterij van 9V.

Spanning ingeschakeld dan gaat een led branden, zie figuur.

Voorschakelweerstand R1 zorgt dat de led niet doorbrandt.

Als de batterij het goed doet, is de stroomsterkte door de led 18mA.

a. Bereken de totale weerstand

b. Bereken hoe groot R1 moet zijn.

c. Wat is de spanning over het led?

§9.1 Werken met weerstanden

4. De potmeter in het figuur  heeft 

      een maximale weerstand van 25kΩ.

a. Tussen welke aansluitpunten loopt de hele koolstofbaan?

b. Wat is de functie van de loper?

c. Met welke aansluitpunten krijg je de kleinste weerstand?

d. Hoe moet de loper worden ingesteld om 5kΩ te krijgen?

e. Hoe groot is in dat geval de weerstand tussen de andere aansluitpunten?

§9.1 Werken met weerstanden

5. Normaal gesproken verandert de waarde van elektronicaweerstandjes               nauwelijks. Er zijn ook weerstandjes waarvan de waarde niet altijd                       hetzelfde is, zoals de NTC en de LDR.

a. Hoe verandert de waarde van een NTC als hij warmer wordt?

b. Hoe verandert de waarde van een LDR als er meer licht op valt?

§9.1 Werken met weerstanden

5. Normaal gesproken verandert de waarde van elektronicaweerstandjes               nauwelijks. Er zijn ook weerstandjes waarvan de waarde niet altijd                       hetzelfde is, zoals de NTC en de LDR.

    Ook bij een diode is de weerstand niet altijd hetzelfde. 

   Je moet daarom goed opletten hoe je een diode aansluit.

c. Leg uit waarom dat zo is.

§9.1 Werken met weerstanden

5. Normaal gesproken verandert de waarde van elektronicaweerstandjes               nauwelijks. Er zijn ook weerstandjes waarvan de waarde niet altijd                       hetzelfde is, zoals de NTC en de LDR.

    Ook bij een diode is de weerstand niet altijd hetzelfde. 

   Je moet daarom goed opletten hoe je een diode aansluit.

    Bij een practicum zegt een docent:

   “je hebt de diode in sperrichting aangesloten”.

d. Wat bedoelt de docent daarmee?

§9.1 Werken met weerstanden

6. Een proef met een NTC, figuur 4.

Temperatuur en de meting van de 

weerstand staan in tabel 1.

a. Teken bijbehorende grafiek.

b. Lees de temperatuur in de grafiek af, bij:

      - 600Ω

      - 110Ω

§9.1 Werken met weerstanden

7. Een weerstand (100 Ω ) in serie met de NTC 

zorgt dat de stroomsterkte door de NTC niet 

te groot wordt, figuur 5.

Bereken hoe groot de stroomsterkte wordt als:

a. De NTC een temperatuur van 500C heeft.

b. De NTC een temperatuur van 1000C heeft