hst 9 paragraaf 1 en 2 "werken met weerstanden"

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 2

Hst 9.1 en 9.2  "Werken met weerstanden"

Leerdoelen

• Je kunt de grootte van een weerstand bepalen met een kleurcode.
• Je kunt de vervangingsweerstand in een serieschakeling berekenen.
• Je kunt berekeningen maken met het verband tussen weerstand, stroomsterkte en spanning in een serieschakeling. 
• Je kunt de werking van een variabele weerstand uitleggen.
• Je kunt benoemen hoe de weerstand van een LDR verandert, als de sterkte van het licht verandert. 
• Je kunt benoemen hoe de weerstand van een NTC verandert, als de temperatuur verandert. 
• Je kunt beschrijven wat de doorlaatrichting en de sperrichting van een diode en led is.

vandaag

Herhaling

Herhaling

Spanning:

spanningsverschil tussen 2 aansluitpunten.

met spanningsmeter/voltmeter parallel geschakeld.

over een elektrisch apparaat

Stroomsterkte: 

stroming elektronen door een stroomkring,

met stroommeter/ ampèremeter, serie geschakeld.

door een elektrisch apparaat.

Serieschakeling:                                                   één stroomkring.

Kenmerk:                                                                 Géén vertakkingen.               Itotaal = I1 = I2 = …

                                                                                                                                             Utotaal = U1 + U2 + …

                                                                                                                                            Rtotaal = R1 + R2 + …

Parallelschakeling:                                                Alle onderdelen eigen stroomkring.

Kenmerk:                                                                    vertakkingen.                         Itotaal = I1 + I2 + …

                                                                                                                                             Utotaal = U1 = U2 = …

                                                                                                                                             1/𝑅𝑣 = 1/𝑅1 + 1/𝑅2 + …

Bereken de vervangingsweerstand van 3 weerstanden.
R1 = 24 ohm, R2 = 12 ohm en R3 = 64 ohm

1. 32 ohm
2. 100 ohm
3. 19008 ohm
4. 90 ohm

Wat is weerstand

De weerstand is de moeite waarmee elektronen door een apparaat gaan.

Ieder apparaat (en ook stroomdraad) heeft een weerstand.

De weerstand geven we de letter R en het symbool ohm (   ) (Binas tabel 6)

Geleidende materialen hebben een kleine (soortelijke) weerstand (Binas tabel 15).

Isolatoren hebben een grote (soortelijke) weerstand.

Ω

Wat is weerstand (Codering)
 

Weerstanden kunnen worden gecodeerd. Dit wordt gedaan met ringen op de weerstand.

In je Binas staat een tabel met kleuren codering (zoek deze op).

Werken met weerstanden

Weerstand = glasstaafje met een dun laagje koolstof.

                            Des te dunner het laagje des te groter de weerstand.

                            De grootte is bij een aantal weerstanden af te lezen 

                            aan de ringen.

Ezelsbruggetje:

Zij Brengt Rozen Op GErrits GRaf Bij Vies GRIJS Weer

 0        1              2       3        4           5      6     7         8         9

Werken met weerstanden

Hoe groot is de weerstand?

• Leg de gouden/zilveren ring rechts.
  
• Tel de overige ringen.
  
• De ring vóór de gouden/zilveren ring geeft het aantal nullen die achter het getal komen.

• Zoek het getal bij de kleur van de eerste ring. Noteer dat getal onder de ring.
  
• Zoek het getal bij de kleur van de tweede ring. Noteer dat getal onder de ring.
  
• Zoek het getal bij de kleur van de voorlaatste ring (voor de gouden/zilveren ring) zet voor dat getal het aantal nullen.
  
• Goud geeft aan dat het getal maximaal 5% naar boven of beneden mag afwijken. 

       Zilver is 10% 

Bereken de weerstand van het weerstandje
hiernaast.

Werken met weerstanden

Soorten weerstanden:

• Regelbare weerstand: zelf in te stellen

                             voorbeeld potmeter. 

        Werking:                           3 pootjes; 

                                                         twee pootjes zijn altijd aangesloten en

                                                          het derde pootje bepaalt de grootte van de weerstand. 

Werken met weerstanden

Soorten weerstanden:

• NTC: temperatuur afhankelijke weerstand.

                  Geleidt stroom beter als hij warm wordt.

• PTC: temperatuur afhankelijke weerstand.

                  Geleidt stroom beter als hij koud wordt.

• LDR: licht afhankelijke weerstand.

                 Geleidt de stroom beter als er meer licht op valt.
                             

Werken met weerstanden

Soorten weerstanden:

Hulpmiddel om te onthouden:

NTC: temperatuur afhankelijke weerstand.

                  Geleidt stroom beter als hij warm wordt.

Denk aan: een muur.

 Het is warm => De muur smelt door => kleine weerstand.

 Het is koud => De muur is bedekt met een laagje ijs => grote weerstand

Werken met weerstanden

Soorten weerstanden:

Hulpmiddel om te onthouden:

LDR: licht afhankelijke weerstand.

                 Geleidt de stroom beter als er meer licht op valt.

Denk aan: een muur.

Er schijnt licht => makkelijk de weg te zien => kleine weerstand.

Er schijnt geen licht => moeilijk de weg te zien => grote weerstand.

                       

Werken met weerstanden

Soorten weerstanden:

• Diode: laat de stroom maar in één richting door.

                      Doorlaatrichting is van plus naar min.

• LED:     diode die licht geeft.

Welke weerstand is lichtgevoelig?

1. NTC
2. LDR
3. LED
4. Lampje

Wat gebeurt er met de NTC als de temperatuur lager wordt?

1. Niets
2. De weerstand wordt kleiner
3. De weerstand wordt groter
4. De weerstand wordt 0

Wat is een diode?

1. Een soort lampje
2. Een weerstand
3. een elektronisch onderdeel dat de stroom maar één richting doorlaat
4. Een stroombron

Wat is het voordeel van een LED?

1. Het geeft weinig licht voor veel elektrische energie
2. Het geeft veel licht voor weinig elektrische stroom
3. Het laat de stroom maar in één richting door
4. Er zijn geen voordelen

Wat is hoogspanning?

1. Een stroomkabel die hoog hangt
2. Een spanning die groter is dan 230 Volt
3. Een spanning die groter is dan 10.000 Volt
4. Bliksem

Hoeveel Volt staat er in Nederland op het hoogspanningsnet?

1. 230 V
2. 10.000 V
3. 380 000 V
4. 1 000 000 V

Wat is de eenheid van de weerstand?

1. Volt
2. Ohm
3. Ampère
4. Watt

Met welke formule bereken je de weerstand

1. R = U : I
2. R = U x I
3. R = I : U
4. R = P : U