Boek 3 Welvaart en groei, eerste les: rol v.d. overheid

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4,5

Toelichting

Eindtermen/begrippen

Wat?

Eindtermen/begrippen

Miljoenennota

Begroting

Directe vs Indirecte belastingen

Belastingbeginselen 

Progressief/degressief/proportioneel

Draagkrachtbeginsel/Profijtbeginsel

Sociale Premies

Collectieve lastendruk

Groei & stabiliteitspact

Overheidsbestedingen

Overdrachtsuitgaven

Rentelasten

EMU-Saldo & EMU-Schuld

Financieringstekort

Intertemporele ruil

Staatsobligaties

Dit was het plan

Directe vs indirecte belasting

Belastingbeginselen

Proportioneel                   Progressief                              Degressief

Vast percentage over hele inkomen

Hoger inkomen?Hoger belasting-percentage

Hoger inkomen = lager belastingpercentage

vb: vast bedrag

Profijtbeginsel/draagkrachtbeginsel

Draagkracht: De sterkste schouders

dragen de zwaarste lasten 

(vb inkomstenbelasting)

Profijtbeginsel: De gebruiker betaalt. 

(vb: Hondenbelasting, parkeerheffing)

Sociale premies

Bij het innen van de inkomstenbelasting worden ook de 'sociale premies' geind. Dit zijn premies voor volksverzekeringen (AOW, ANW) en werknemersverzekeringen (WW, ZW). 

Doordat je belasting betaalt heb je hier automatisch recht op indien van toepassing. Dit wordt in paragraaf 10.3 verder uitgelegd. 

Collectieve lastendruk

Alle belastingen & Sociale premies samen noemen we collectieve lasten. 

Berekening: Collectieve lasten/BBP * 100. 

Hogere CLD = grotere overheid. 

Financieringsoverschot/tekort

Feitelijke toe of afname van staatsschuld in een jaar

https://www.destaatsschuldmeter.nl

Tekort = geld lenen

Ruilen over de tijd door overheid: Nu lenen, later met rente terugbetalen. Toekomstige consumptie wordt hiermee naar voren gehaald. 

Lenen overheid gebeurt door staatsobligaties. 

Groei & Stabiliteitspact (EMU)

EMU = Economische & Monetaire Unie (Eurolanden)

Regels over begroting, aan de hand van percentages van het BBP

Jaarlijks tekort (EMU-saldo) kleiner dan 3% van BBP

Staatsschuld (EMU-schuld) kleiner dan 60% van BBP

Eindtermen/begrippen

Miljoenennota

Begroting

Directe vs Indirecte belastingen

Belastingbeginselen 

Progressief/degressief/proportioneel

Draagkrachtbeginsel/Profijtbeginsel

Sociale Premies

Collectieve lastendruk

Groei & stabiliteitspact

Overheidsbestedingen

Overdrachtsuitgaven

Rentelasten

EMU-Saldo & EMU-Schuld

Financieringstekort

Intertemporele ruil

Staatsobligaties

Over welk begrip zou je graag nog wat meer uitleg willen?

Wopke Hoekstra, onze huidige minister van financiën geeft aan dat de stijging van de staatschuld niet afgewenteld mag worden op de "gewone man". Kun je uitleggen hoe hij dat bedoelt?