3.2: Nederland en Europa (2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

3.2: Nederland en Europa (2)

Deze les:

• terugblik vorige les, herhaling begrippen
•  vervolg paragraaf 3.2
• Nederland in oorlog in 1672
• aan de slag met het maken van de paragraaftoets

Aan het einde van deze les:

... heb je geleerd hoe er regels voor oorlogvoeren kwamen.

... kun je uitleggen hoe het kwam dat het Nederlandse leger tijdens de 80-jarige oorlog erg sterk was.

... kun je uitleggen hoe het kwam dat Nederland in 1672 van alle kanten werd aangevallen.

... kun je uitleggen waarom we het jaar 1672 ook wel het rampjaar noemen.

Vorige les:

• handelskapitalisme
• oostzeehandel
• stapelplaats
• grachtengordel
• beurzen 

Leerdoelen 3.2:

Dit heb je geleerd:

1. Hoe de economie bloeide in Nederland in de 17e eeuw.

2. Hoe Nederlandse steden groeiden

Je krijgt 7 minuten de tijd om dit uit te werken in je leerdoelendocument. Dit doe je in stilte.

Vervolg paragraaf 3.2:

Dit ga je leren:

3. Hoe regels voor oorlogen ontstonden

4. Hoe Nederland oorlog voerde met omringende landen.

Regels voor oorlogen:

• Dankzij de welvaart kon de Republiek een sterk leger met veel buitenlandse huursoldaten betalen.
• Oorlog tegen Spanje volhouden (1568 - 1648)
• 1648: Vrede van Münster
• Spanje erkende de soevereiniteit van de Republiek 

Hugo de Groot:

• Dacht tijden de Tachtigjarige oorlog na over oorlog en vrede
• staten moeten zich volgens hem aan regels houden.
• Uit dit idee ontstond het volkenrecht: regels die tussen staten gelden worden vastgelegd. 

Regels voor oorlogen:

• Landen mochten alleen tot oorlog overgaan uit zelfverdediging of om andere goede redenen.
• oorlogsrecht: regels die gelden tijdens oorlogen.
• De zee was niet het bezit van staten maar iedereen moest ongehinderd op alle zeeën kunnen reizen. 

Nederland in oorlog: Engeland

• Na de Tachtigjarige oorlog, 3 korte oorlogen met Engeland.
• Engelsen wilden een eind maken aan de overmacht van de Nederlandse handelaren.
•  Het wordt Nederlandse schepen verboden om goederen naar Engeland te vervoeren.
• Het lukt de Engelsen niet om Nederlanders in zeeoorlogen
  te verslaan.

Nederland in oorlog: Frankrijk

• Lodewijk XIV (14e) wil een eind maken aan de macht van de Republiek.
• geheime afspraak voor een aanval op de Republiek met de Engelse koning, de bisschoppen van Keulen en Münster (besturen de landen ten Oosten van de Republiek) 

Nederland in oorlog: 1672

• aangevallen door vier vijanden.
• Nederlanders versloegen de Engelse vloot
• Duitse en Franse troepen trokken plunderend en brandstichtend door de Republiek.
• Land redden! Stadhouder nodig! Willem III stadhouder

Nederland in oorlog: 1672

• Johan de Witt en zijn medestanders krijgen de schuld van de zwakte van het leger.
• Johan en zijn broer, vermoord op straat door een woedende menigte
• Groot deel van Nederland onder water: Hollandse Waterlinie

Na het rampjaar?

• Na dit ‘Rampjaar’ verdreef Willem III de Fransen. 
• Vanaf 1689, toen hij koning van Engeland was geworden, vochten Engeland en Nederland samen tegen Frankrijk.

Aan de slag:

• Werk leerdoel 3 en 4 uit in je leerdoelen document
• maak de paragraaftoets (staat in Teams)