vaste tekststructuren V3 (NN H1 en 2)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Vaste tekststructuren

les 5

Doelen

- Je kunt in eigen woorden formuleren wat vaste tekststructuren zijn.

- Je kunt de meest voorkomende vaste tekststructuren herkennen in een tekst.

- Je kunt een tekst indelen in een inleiding, middenstuk en slot.

Vaste structuur

De meeste teksten hebben een:

-inleiding

- middenstuk (kern)

-slot

Ze hebben vaak een vaste structuur.

Tekststructuren

Waarom?

Waarom?

• Om teksten goed en snel samen te kunnen vatten.
  
• Om zelf duidelijke teksten te schrijven.
  

 Argumentatiestructuur

1. Je start met een stelling, mening of standpunt
2. Je geeft argumenten voor de stelling en je geeft ook tegenargumenten (die je gelijk onderuit haalt)
3. Je concludeert dat jouw stelling of standpunt op zijn plaats is

Argumentatiestructuur

standpunt (eventueel als vraag)

herhaling stelling of antwoord op vraag

argumenten voor de stelling, tegenargumenten (+weerlegging)

De aspectenstructuur

1. inleiding: onderwerp
2. middenstuk: diverse aspecten van het onderwerp
3. slot: samenvatting

Voorbeeld

Festivals

Wat zou je schrijven in een artikel over dit onderwerp?

Aspectenstructuur

Onderwerp: festivals

Diverse aspecten / onderdelen

Samenvatting

 Verklaringsstructuur

1. In je inleiding presenteer je een bepaald verschijnsel
2. Je geeft kenmerken / voorbeelden 
3. Je presenteert verklaringen en oorzaken


4. Je eindigt met een samenvatting

Verklaringsstructuur

bepaald verschijnsel, b.v. vulkaanuitbarsting

kenmerken, voorbeelden, verklaring(en), oorzaken, reden(en)

samenvatting

Voor- en nadelenstructuur

 Vraag of stelling/standpunt

voor- en nadelen van  festivals

afweging en conclusie

 Probleem/oplossingstructuur

1. Je start met een probleem
2. Je geeft oorzaken, gevolgen en oplossingen


3. Je eindigt met de beste oplossing

Verleden/heden/toekomststructuur

• Inleiding: introductie onderwerp
  
• Middenstuk : situatie vroeger, situatie nu,
  
• Slot: toekomstverwachting

Vraag- antwoord structuur

inleiding: vraag

kern: antwoord(en)

slot: samenvatting of conclusie

Wat is een tekststructuur?

1. Is een tweedeling: inleiding en midden
2. Is een manier om het middenstuk in te delen.
3. Is een driedeling: inleiding-midden-slot
4. Vaste indeling inleiding-midden-slot

Hoe heet de volgende tekststructuur?

Inleiding: onderwerp

Middenstuk: diverse onderdelen van het onderwerp

Slot: samenvatting

1. ASPECTENSTRUCTUUR
2. ONDERWERP STRUCTUUR
3. VOOR- EN NADELEN STRUCTUUR
4. VRAAG- EN ANTWOORD STRUCTUUR

Welke tekststructuur eindigt met de beste oplossing?

1. Vraag-antwoordstructuur
2. Probleem-oplossingsstructuur
3. Argumentatiestructuur
4. Verklaringsstructuur

Welke vaste tekststructuur is zeker niet geschikt voor een uiteenzetting?(informatieve tekst)

1. Een aspectenstructuur
2. Een vraag-antwoord-structuur
3. Een argumentatie-structuur
4. Een verklaringstructuur

Tekststructuur van een betoog:

1. voor- en nadelen
2. standpunt-argument
3. beschrijving
4. verklaring

Een tekst kan altijd maar één tekststructuur hebben.

1. waar
2. niet waar

Welke tekststructuur past niet bij het betoog?

1. probleem-oplossingsstructuur
2. argumentatiestructuur
3. verklaringsstructuur
4. aspectenstructuur

Hoeveel vaste tekststructuren zijn er?

1. 7
2. 5
3. 9
4. 8

tekststructuren

theorie: handboek blz. 62-63

Aspectenstructuur

Onderwerp: festivals

Aspectenstructuur

Onderwerp: festivals

Diverse aspecten / onderdelen

De alinea

• Een tekst is verdeeld in alinea's.
• De zin die het belangrijkste van een alinea weergeeft, noem je de kernzin.
• De kernzin is vaak de eerste, tweede of de laatste zin van een alinea!

 Tekstverbanden

• Zinnen in een tekst staan met elkaar in verband. Zinnen die bij elkaar horen vormen samen alinea's. 
• In een goede tekst hangen woorden, zinnen en alinea's met elkaar samen, dit noem je tekstverband. Enkele voorbeelden: chronologisch tekstverband, concluderend tekstverband, opsommend tekstverband. 
• De verbanden tussen de zinnen en alinea's herken je aan signaalwoorden-> enkele voorbeelden: dus (concluderend tekstverband), eerst (chronologisch tekstverband) en evenals (vergelijkend tekstverband)-> zie blz 258-259

Signaalwoorden

• Geven het verband aan tussen zinnen en alinea's
• Geven belangrijke informatie over de opbouw van een tekst
• Verbanden:

     - opsommend                                        - doel - middel

     - tegenstellend                                       -redengevend

     - oorzakelijk                                            - toegevend

     -  voorwaardelijk                                    - chronologisch

     - vergelijkend                                          - samenvattend

     - toelichtend                                            - concluderend

                   

tekststructuren

Snap je de verschillende tekststructuren? Zo niet...wat vind je nog lastig?