3.1 Wat zijn de kosten?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

3. We gaan voor de winst

3.1 Wat zijn de kosten?

Wat kan je na deze les?

• Ik kan voorbeelden geven en herkennen van de 4 productiefactoren.
• Ik kan uitleggen wat bedoeld wordt met maatschappelijk verantwoord ondernemen.
• Ik kan het verschil uitleggen tussen variabele en vaste kosten.
• Ik kan de kostprijs per product berekenen.
• Ik kan de afschrijving van kapitaalgoederen berekenen. 
• Ik kan een verkoopprijs berekenen.
• Ik kan een consumentenprijs berekenen.

Productiefactoren

Om te produceren zijn altijd vier productiefactoren nodig:

• arbeid
  
• kapitaalgoederen (gebouw, voorraad en machines)
  
• natuur (grondstoffen en ruimte)
  
• ondernemerschap

Leerdoel

Ik kan voorbeelden geven van de 4 productiefactoren.

Productiefactoren en de beloning

Om te produceren heb je productiefactoren nodig.

Iedere productiefactor heeft zijn eigen beloning.

Combineer de productiefactoren met de beloningen.

Arbeid

Kapitaal

Natuur

Ondernemerschap

Loon

Huur

Pacht

Winst

Rente

vaste kosten
telefoonwinkel

variabele kosten
telefoonwinkel

Variabele en vaste kosten

De kosten die je maakt om te produceren zijn:

• vaste kosten: kosten die niet afhankelijk zijn van meer of minder produceren (bv huur van je pand, afschrijvingskosten)
  
• variabele kosten: kosten die wel afhankelijk zijn van meer of minder produceren (grondstoffen, loonkosten, etc...)

kostprijs per product = (vaste kosten + variabele kosten)  : aantal verkochte producten

Leerdoel

Ik kan het verschil uitleggen tussen variabele en vaste kosten.

Kostprijs per product

De gemiddelde kosten voor het maken van 1 product.

• Waarom is dit belangrijk om te weten?
• Zodat je de gemaakte kosten terug kunt verdienen.

Kostprijs per product

(Totale vaste kosten + totale variabele kosten) : aantal producten

• Voorbeeld
• Een fietsenfabriek heeft een totaal aan vaste kosten van 7,2 miljoen euro.
• De variabele kosten bedragen € 230 per fiets.
• Er worden 120.000 fietsen geproduceerd.
• Bereken de kostprijs per fiets. 

Als de verkoop daalt of stijgt, welke kosten nemen dan af of toe?

1. vaste kosten
2. variabele kosten
3. beide
4. geen

Waarom investeren bedrijven?

Investeren

Bedrijven investeren om meer, beter of goedkoper te produceren.

In andere woorden: een lagere kostprijs per product.

Afschrijven

• Afschrijving: De jaarlijkse waardevermindering van kapitaalgoederen
  
• Kapitaalintensieve bedrijven hebben hoge afschrijvingskosten.

Leerdoel

Ik kan de afschrijving per jaar uitrekenen.

afschrijving=​levensduur​​anschafwaarde−restwaarde​​

Aanschafwaarde van de machine is €37.500
Hij wordt na 4 jaar verkocht voor € 10.000
Bereken de afschrijving per jaar.

1. € 6.875
2. € 30.625
3. € 27.500
4. € 9.375

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Bedrijven hebben ook invloed op hun omgeving

• maatschappelijke opbrengsten (bv. werkgelegenheid)
• maatschappelijke kosten (bv. geluidshinder)

Bedrijven die rekening houden met de gevolgen voor mens en milieu doen aan maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Leerdoel

Ik kan uitleggen wat bedoeld wordt met maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Verkoopprijs

De verkoopprijs (altijd exclusief BTW!) wordt als volgt opgebouwd:

• verkoopprijs = inkoopprijs +brutowinstopslag*

* brutowinstopslag =  1. Deel om je kosten te dekken. 

                                              2. Deel om winst te maken. 

Leerdoel

Ik kan uitleggen hoe de verkoopprijs is opgebouwd en wat het verschil is met de consumentenprijs.

De consumentenprijs

Verkoopprijs + btw

De consumentenprijs berekenen vanaf 0

Voorbeeld

De inkoopwaarde van fiets is €150.

De brutowinstmarge bedraagt 120% van de inkoopprijs.

Bereken de consumentenprijs.

Geef antwoord op de volgende vragen

• Ik kan voorbeelden geven en herkennen van de 4 productiefactoren.
• Ik kan uitleggen wat bedoeld wordt met maatschappelijk verantwoord ondernemen.
• Ik kan het verschil uitleggen tussen variabele en vaste kosten.
• Ik kan de kostprijs per product berekenen.
• Ik kan de afschrijving van kapitaalgoederen berekenen. 
• Ik kan een verkoopprijs berekenen.
• Ik kan een consumentenprijs berekenen.