Monniken en ridders > les 2 > instructie groep 4/5

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 4,5

Kerndoel 51

De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren.

Kerndoel 52

De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: jagers en boeren; Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers; regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en holocaust; televisie en computer. De vensters van de canon van Nederland dienen als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakken.

Kerndoel 53

De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis.

Dit ga je leren vandaag:

• Je leert hoe sommige boeren soldaat werden.
• Je leert hoe deze soldaten ridder werden.
• Je leert hoe een ridder eruit ziet. 
• Je leert wat een page is.
• Je leert wat een schildknaap is. 

Even herhalen

Tijdbalk

De tijd van de jagers & boeren

Tijdbalk

De tijd van de Grieken & Romeinen

Tijdbalk

De tijd van de monniken & ridders

Drie standen

Er leven in ons land in de Middeleeuwen drie groep mensen.

Die groepen noem je standen. 

De drie standen zijn: 

1. de adel

2. de kerk

3. de boeren

Kasteel

De landheren bouwden kastelen. 

Waar denk jij aan bij het woord ridder?

Ridders en soldaten

Als er rovers waren, moest de landheer zijn kasteel en de mensen verdedigen.  

Dat deed hij niet alleen. 

De sterkste boeren vochten met de landheer mee. 

Deze boeren werden soldaten. 

Ridders en soldaten

De landheer zorgde voor zwaarden, schilden, helmen en paarden.

Zo werden deze soldaten ridder. 

Regels

Er waren wel regels waar een ridder zich aan moest houden.

1. Hij moest mensen beschermen.

2. Hij moest zich houden aan de beloftes.

3. Hij moest trouw zijn aan zijn landheer.

De landheer was zijn baas. 

Een ridder draagt een helm. Zo is zijn hoofd beschermd tegen klappen van bijvoorbeeld een zwaard of een bijl. 

Een ridder droeg een maliënkolder. Dat is een hemd gemaakt van een hele boel ijzeren ringetjes. Hier kon geen zwaard doorheen steken. 

Met zijn houten schild weerde een ridder de pijlen af. En slagen van een pijl of knots. 

Voor een ridder is zijn zwaard het belangrijkste wapen. Hij droeg het altijd bij zich. Ook als het vrede was. 

Goed beschermd

Zo zag een ridder eruit.

Filmpje

Ridders in dienst van een heer.

Wat droeg een ridder?

nummer 1:

1. zwaard
2. malënkolder
3. helm
4. schild

Wat droeg een ridder?

nummer 2:

1. zwaard
2. malënkolder
3. helm
4. schild

Wat droeg een ridder?

nummer 3:

1. zwaard
2. malënkolder
3. helm
4. schild

Wat droeg een ridder?

nummer 4:

1. zwaard
2. malënkolder
3. helm
4. schild

Ridder

Je werd niet zomaar een ridder.

Daar moest je lang voor leren.

Het duurde jaren voordat je met je paard op weg kon op zoek naar de vijand.

Kinderen van een ridder

De kinderen van een ridder woonden in het kasteel.

Dat was erg leuk.

Er was altijd wel wat te doen. 

Hulpje van een ridder

Als de kinderen zeven jaar geworden waren, was het spelen afgelopen.

Ze werden dan naar een ander kasteel gestuurd.

Hulpje van een ridder

Een jongen werd dan het hulpje van een ridder, een page.

Hij maakte het eten klaar of maakte het bed op. 

Hij leerde hoe hij zich later als ridder moest gedragen. 

Hij ging niet mee naar gevechten. 

Meisjes

Meisjes gingen als ze zeven werden ook naar een ander kasteel. 

Ze leerden daar goede manieren.

En van alles over het huishouden. 

Kinderen van ridders gingen naar een ander kasteel als ze zeven jaar waren.

1. waar
2. niet waar

Een meisje moest op haar zevende leren vechten.

1. waar
2. niet waar

Een page is een boek over ridders.

1. waar
2. niet waar

Als hulpje van een ridder leerde je ook goede manieren.

1. waar
2. niet waar

Wat is een page?

Wat is een page?

Een page is het hulpje van een ridder.

Wat leerde een page?

Wat leerde een page?

Hij leerde goede manieren en hij leerde hoe hij zich later als ridder moest gedragen. 

Schildknaap

Als een ridder tevreden was over zijn page, werd hij op zijn veertiende een schildknaap. 

Een schildknaap ging mee met de ridder naar gevechten. 

Schildknaap

Een schildknaap hielp de ridder bij het aantrekken van zijn harnas.

Hij zorgde voor het paard.

En als hij dat allemaal goed kon, werd hij later misschien zelf ook ridder.

Hoort het bij een page of een schildknaap?

Vanaf 7 jaar

1. page
2. schildknaap

Hoort het bij een page of een schildknaap?

Vanaf 14 jaar

1. page
2. schildknaap

Hoort het bij een page of een schildknaap?

Gaat met een ridder mee naar gevechten.

1. page
2. schildknaap

Hoort het bij een page of een schildknaap?

Maakt het eten klaar voor de ridder.

1. page
2. schildknaap

Hoort het bij een page of een schildknaap?

Helpt de ridder met het aantrekken van zijn harnas.

1. page
2. schildknaap

Hoort het bij een page of een schildknaap?

Verzorgt het paard van de ridder.

1. page
2. schildknaap

Toernooi

Ridders oefenden met andere ridders hoe ze moesten vechten.

Dat deden ze op riddertoernooien. 

Hoe herkenden ridders elkaar?

Tijdens een gevecht was een ridder moeilijk te herkennen.

Hij had een helm op, waardoor je zijn gezicht niet kon zien.

Hoe wist je nu wie je vijand was? 

Hoe herkenden ridders elkaar?

Hoe herkenden ridders elkaar?

Iedere ridder had een andere tekening op zijn schild.

Die tekening noemde je zijn wapen.

En het schild van een ridder noem je daarom het wapenschild. 

De ridder koos zelf wat hij erop wilde hebben. 

Waarom stonden op een wapenschild alleen kleuren en plaatjes en geen woorden?

Waarom stonden op een wapenschild alleen kleuren en plaatjes en geen woorden?

Omdat de meeste mensen in die tijd niet konden lezen en schrijven. 

Evaluatie van de les 

Schrijf drie dingen op die jij vandaag belangrijk vond van deze les.

Bedankt voor je inzet in de les.

Als de bel gaat: 

• Schuif je stoel aan
  
• Ruim je spullen op en neem ze mee
  
• Verlaat het lokaal rustig